Λευκωσία: Πλησιάζουν τα €100 δισ. οι απώλειες από τις κατεχόμενες περιουσίες, συμπεριλαμβανομένης και της απώλειας εισοδημάτων από τη μη χρήση τους, όπως προκύπτει από τους αριθμούς που ανέφερε χθες, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, ο πρόεδρος του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, κ. Άκης Πούρος, επικαλούμενος αναθεωρημένη μελέτη του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Μετά το πέρας της συνεδρίας, η πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Σκεύη Κουκουμά, ανέφερε πως, με βάση επικαιροποιημένη μελέτη του Πανεπιστημίου Κύπρου, η αξία των κατεχομένων περιοχών ανεβαίνει στα €60 δισ. - €75 δισ., ενώ η απώλεια των εισοδημάτων από τη μη χρήση των περιουσιών αυτών κυμαίνεται στα €18 δισ.
 
Στις απώλειες των κατεχομένων περιουσιών (€60 δισ. - €75 δισ.) δεν περιλαμβάνεται η αξία της κρατικής γης και της εκκλησιαστικής περιουσίας. Σημειώνεται ότι η αρχική μελέτη για της αξία της απώλειας των κατεχομένων περιουσιών εκπονήθηκε το 1996 και σχετικά πρόσφατα ζητήθηκε επικαιροποίησή της. Το 2012 ο καθηγητής του Πανεπιστημίου κ. Πάνος Πασιαρδής είχε αναφέρει ότι το κόστος από την απώλεια χρήσης των περιουσιών κυμαινόταν στα €15 δισ. - €16 δισ.

Όπως είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, με βάση τα δεδομένα αυτά, σε περίπτωση που εξευρίσκετο λύση του Κυπριακού θα απαιτούνταν πολλά μνημόνια για να αποζημιωθούν οι πρόσφυγες, νοουμένου ότι δεν θα παραχωρείτο εξωτερική βοήθεια.
 
Μια από τις εισηγήσεις που είχε υποβάλει ο κ. Πασιαρδής, για να βοηθηθούν οι πρόσφυγες που απώλεσαν τις περιουσίες τους, ήταν να αξιοποιηθεί το Ταμείο Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, ώστε να αποφέρει αυξημένα έσοδα. Ο κ. Πασιαρδής είχε υποδείξει, επίσης, πως ξενοδόχοι και άλλοι επιχειρηματίες εκμεταλλεύθηκαν τις τουρκοκυπριακές περιουσίες, χωρίς να καταβάλουν τα ενοίκια που τους αναλογούσαν. Παράλληλα ανέφερε ότι βλέπει θετικά τη δημιουργία τράπεζας, η οποία να στηρίξει τον προσφυγικό κόσμο.

Πρόσθεσε δε, πως αν ο Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών παραχωρούσε στον κάθε αιτητή πρόσφυγα βοήθεια ανάλογη με την περιουσία που είχε στα κατεχόμενα, τότε σε περίπτωση λύσης αυτή θα μπορούσε να αφαιρεθεί από τη συνολική αποζημίωση που θα ελάμβανε με τη λύση του Κυπριακού.
 
Στη μελέτη αναφερόταν, επίσης, πως οι οριστικές ιδιωτικές απώλειες που προκάλεσε η τουρκική εισβολή (ιδιωτικά αγαθά που καταστράφηκαν ή κλάπηκαν) υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε ΛΚ3.167 εκατομμύρια σε τιμές 1995. Περίπου το ήμισυ των απωλειών αυτών αφορούσε ιδιωτικές οικιστικές μονάδες περιλαμβανομένου του εξοπλισμού τους.

Το υπόλοιπο μισό αφορά απώλειες που είχαν υποστεί ιδιωτικές επιχειρήσεις και περιλαμβάνουν κτηριακές εγκαταστάσεις, μεταφορικά μέσα και άλλο εξοπλισμό, εμπορεύματα και πρώτες ύλες κ.λπ. Όπως υποδεικνυόταν στη μελέτη του Πανεπιστημίου, οι απώλειες από τη στέρηση του δικαιώματος πρόσβασης στις περιουσίες που βρίσκονται υπό κατοχή αποτελεί κόστος που δημιουργήθηκε με την τουρκική κατοχή και εισβολή και θα υφίσταται όσο καιρό διαρκεί η τουρκική κατοχή.

Για τον υπολογισμό των απωλειών πρόσβασης έχει εκτιμηθεί η αξία της κατεχόμενης ιδιωτικής γης με βάση τις αξίες των διάφορων κατηγοριών γης στις ελεύθερες περιοχές. Με βάση εκτιμήσεις της μελέτης, οι ετήσιες απώλειες πρόσβασης το έτος 2000 ανέρχονταν σε 250 εκατομμύρια λίρες σε τιμές 1995, ενώ από το 1974 μέχρι το 2000 οι ιδιοκτήτες γης στα κατεχόμενα έχουν υποστεί συνολικά απώλειες πρόσβασης ύψους σχεδόν ΛΚ3.679 εκατομμυρίων σε τιμές 1995.

Γράφει: Βάσος Βασιλείου