Πολωνική κρίση: «Πρέπει να μιλήσουμε» λέει η ΕΕ – Υποστηρίζει η Ουγγαρία

Το πολωνικό Κοινοβούλιο υπερψήφισε, όπως αναμενόταν, και το νομοσχέδιο που θέτει υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης το Ανώτατο Δικαστήριο -και τώρα μένει ο πρόεδρος να κυρώσει ή να ασκήσει βέτο στους νόμους που, συνδυαστικά, υποτάσσουν τη Δικαιοσύνη στην εκτελεστική εξουσία.

Ο (πολωνός) πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καλεί την ηγεσία της Βαρσοβίας σε «συζήτηση» την ώρα που η Ουγγαρία σπεύδει να στηρίξει την πολωνική κυβέρνηση -δηλαδή, δείχνει πως θα μπλοκάρει αντιδράσεις από την ΕΕ.

• Τελεσίγραφο ΕΕ προς Πολωνία για τη μεταρρύθμιση «θηλιά» στη Δικαιοσύνη
• Η Πολωνία διαβρώνει το Κράτος Δικαίου, η ΕΕ καλείται να αντιδράσει

Αγνοώντας τις σχεδόν καθημερινές πλέον διαδηλώσεις και τα «καμπανάκια» των δικαστών, τις προειδοποιήσεις από την ΕΕ και τις επικρίσεις από τις άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η πολωνική κάτω Βουλή υπερψήφισε την Πέμπτη -χάρη στην ισχυρή πλειοψηφία του κυβερνώντος PiS- το νόμο που θέτει τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου υπό την «κρίση» της πολιτικής εξουσίας.

Η Γερουσία αναμένεται να ακολουθήσει χωρίς πρόβλημα, δίνοντας και εκείνη το «ναι» σε ένα νομοσχέδιο που πέρασε με συνοπτικές διαδικασίες λίγο πριν την καλοκαιρινή διακοπή εργασιών.

Ο νόμος ακολουθεί ανάλογες παρεμβάσεις στις υπόλοιπες ανώτερες και ανώτατες δικαστικές Αρχές (του Συνταγματικού Δικαστηρίου συμπεριλαμβανομένου) και συνδυαστικά σημαίνουν ότι, αν κυρωθούν, κυβέρνηση και Κοινοβούλιο θα μπορούν να ελέγχουν κάθε δικαστή και εισαγγελέα στη χώρα.

Το δεξιό, συντηρητικό και ευρωσκεπτικιστικό PiS ελέγχει την πολιτκή στη Βαρσοβία -ο πρόεδρός του Γιάροσλαβ Καζίνσκι μπορεί να μην έχει, τυπικά, καμία κυβερνητική θέση (πρωθυπουργός είναι η έμπιστή του Μπεάτα Σίντλο) αλλά θεωρείται ουσιαστικά ότι ο ίδιος «λύνει και δένει».

Μετά την ψηφοφορία, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ -που προέρχεται από κόμμα που σήμερα βρίσκεται στην αντιπολίτευση- επανέλαβε τη δυσαρέσκειά του απέναντι στις εξελίξεις και κάλεσε τον πολωνό πρόεδρο, Αντρέι Ντούντα, σε συζήτηση για «την πολιτική κρίση στην Πολωνία», όπως την χαρακτήρισε.

Θεωρητικά, ο Ντούντα (επίσης προερχόμενος από το PiS) θα μπορούσε να ασκήσει βέτο στα νομοσχέδια όταν φτάσουν στο τραπέζι του. Ελάχιστοι πιστεύουν ότι θα το κάνει.

Ο Τουσκ είπε ότι «η ΕΕ δεν είναι μόνο λεφτά και διαδικασίες, είναι πρωτίστως αξίες και υψηλών προδιαγραφών πολιτική ζωή». «Για αυτό και υπάρχει ένα κύμα κριτικής της κυβέρνησης στην Ευρώπη και σε ολόκληρη τη Δύση» προσέθεσε.

Η Κομισιόν την προηγούμενη ημέρα είχε δώσει διορία μίας εβδομάδας στην Βαρσοβία να «επανεξετάσει» τα βήματά της, απειλώντας με δικαστικές κινήσεις σε βάρος αυτού που οι Βρυξέλλες θεωρούν υπονόμευση της διάκρισης των εξουσιών.

Οι Βρυξέλλες είχαν φτάσει μάλιστα στο σημείο να μιλήσουν ακόμη και για το άρθρο 7 -δηλαδή, να απειλήσουν την Πολωνία με στέρηση του δικαιώματος ψήφου στο Συμβούλιο.

Αυτό θεωρείται τουλάχιστον απόμακρο ενδεχόμενο. Το γιατί φάνηκε επίσης τις ώρες γύρω από την πολωνική ψηφοφορία την Πέμπτη: «Στεκόμαστε στο πλευρό της Πολωνίας» ανέφερε η Ουγγαρία, διά του υπουργού Εξωτερικών στη Βουδαπέστη.

Για να εφαρμοστούν κυρώσεις σε βάρος της Πολωνίας θα χρειαζόταν ομοφωνία από τα υπόλοιπα κράτη μέλη -και η Ουγγαρία, της οποίας ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν θεωρεί «ομοϊδέατες» τα στελέχη του PiS- έδειξε έτσι πως θα μπλόκαρε κάθε τέτοια κίνηση. «Καλούμε την Κομισιόν να μην υπερβαίνει τις αρμοδιότητές της» είπε χαρακτηριστικά ο ούγγρος υπουργός Εξωτερικών.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ