Ο Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών θα έπρεπε να ενσωματώνει ένα σύνθετο μοντέλο αξιολόγησης της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα ποσοτικά όσο και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Σε αντίθεση με την εφαρμογή αποκλειστικά και μόνο αυτοματοποιημένων κριτηρίων ένταξης στη ρύθμιση, θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μέσω της συνεκτίμησης ποιοτικών παραμέτρων και των προοπτικών ανάπτυξης τους. Ως προς αυτή την κατεύθυνση, η πρόβλεψη πιο ευέλικτων ημιαυτοποιημένων κριτηρίων, τα οποία θα αποδίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο επιχειρηματικό πλάνο (business plan) και στην πρότερη συναλλακτική πρακτική των μικρότερων επιχειρήσεων, θα αποτελούσε την ενδεδειγμένη λύση.
Προκειμένου να καταστεί εφικτή η σύσταση ενός μηχανισμού που θα προσφέρει πραγματική αρωγή στην προσπάθεια επιβίωσης και ανάπτυξης των επιχειρήσεων, είναι απαραίτητη η ενσωμάτωση ποιοτικότερων παραμέτρων σε αυτόν, όπως π.χ. η διατήρηση των θέσεων εργασίας και η μη εστίαση αποκλειστικά και μόνο στο κριτήριο της κερδοφορίας.
Η εφαρμογή λύσεων οριζόντιου χαρακτήρα ευνοεί τους οικονομικά ισχυρότερους, οι οποίοι αποτελούν τη μειοψηφία, ενώ αφήνουν εκτός της πλειονότητα εκείνων που έχουν πραγματικά ανάγκη. Προς αυτή την κατεύθυνση, μία δίκαιη και ρεαλιστική συνολική λύση στα προβλήματα των επιχειρήσεων θα έπρεπε να λαμβάνει υπόψη της την οικονομική πραγματικότητα, η οποία διαφοροποιείται αναλόγως του μεγέθους των επιχειρήσεων.
Προκειμένου η συμμετοχή στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό να είναι όσο το δυνατόν μαζικότερη, θα έπρεπε να δοθεί η δυνατότητα ένταξης σε αυτόν και στους ελεύθερους επαγγελματίες, εφόσον οι τελευταίοι παραιτηθούν από άλλες ρυθμίσεις ή από το δικαίωμα υπαγωγής στις ευεργετικές διατάξεις του Ν. Κατσέλη.
Δυστυχώς, λείπει από το νόμο οποιαδήποτε αναφορά στην «εντός της κρίσης χρεωμένη επιχείρηση», καθώς εξαιτίας των μειωμένων τζίρων και των διαρκώς αυξανόμενων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, η πλειονότητα των επιχειρήσεων και δη των μικρομεσαίων έχει περιέλθει σε δεινή θέση.
Προβληματίζει η διάταξη που αποκλείει τους επιχειρηματίες, οι οποίοι την 31η Δεκεμβρίου είχαν οφειλές από δάνειο σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών. Υπάρχουν οφειλέτες οι οποίοι, ενώ στην ουσία έχει καταγγελθεί η δανειακή τους σύμβαση, εντούτοις προβαίνουν από το υστέρημά τους σε πάγιες μικροκαταβολές εκτός ρύθμισης, ώστε να μην αντιμετωπίσουν άμεσα τα καταδιωκτικά μέτρα της τράπεζας. Τυπικά αυτοί μπορεί να καθοριστούν ως «εκτός καθυστέρησης» και να χάσουν έτσι το δικαίωμα να ενταχθούν στις ρυθμίσεις του νόμου.
Παράλληλα, πρέπει να ανακληθεί η διάταξη σύμφωνα με την οποία αποκλείονται από το Μηχανισμό όσες επιχειρήσεις έχουν προβεί σε σύναψη ρύθμισης για οφειλές προς πιστωτικά ιδρύματα πριν την 1η Ιουλίου 2016, διότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών διαθέτουν προγενέστερες του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ρυθμίσεις. Επίσης, όσοι παρ’ όλες τις δυσκολίες διατήρησαν, με στερήσεις και θυσίες, τη ρύθμιση στην οποία είχαν ενταχθεί, αδικούνται από τις διατάξεις του Νόμου, επειδή δεν μπορούν πλέον να ενσωματώσουν στη ρύθμιση τις οφειλές τους στο Δημόσιο και στα Ασφαλιστικά Ταμεία. Προκειμένου να αποκατασταθεί η προαναφερθείσα αδικία, θα μπορούσε να υπάρξει τροπολογία, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα σε όποια επιχείρηση είναι συνεπής με την υφιστάμενη ρύθμισή της να μπορεί να υποβάλλει νέο αίτημα στην παρούσα διαδικασία προκειμένου να εντάξει μικρότερες του 15% υποχρεώσεις της, οι οποίες προέκυψαν μετά την εν λόγω ρύθμιση. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να δοθεί έμφαση, μέσω δικαιώματος ένταξης στο Μηχανισμό και για οφειλές που δημιουργήθηκαν στη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Προβληματισμό προκαλεί επίσης η μη δυνατότητα ένταξης στις ευεργετικές διατάξεις του Μηχανισμού όσων επιχειρήσεων διαθέτουν το 85% των οφειλών τους σε έναν μόνο πιστωτή. Δεδομένου πως αποτελεί σύνηθες φαινόμενο η συγκέντρωση μεγάλου μέρους της συνολικής οφειλής μίας επιχείρησης σε έναν μόνο φορέα, εξαιτίας της ανάπτυξης μακροχρόνιων δεσμών/σχέσεων εμπιστοσύνης και κατανόησης, η παραπάνω διάταξη πρέπει να αφαιρεθεί. Επιπλέον, από τη στιγμή που θα επέλθει συμφωνία με τον πιστωτή που διατηρεί το 85% των απαιτήσεων του οφειλέτη, δεν κρίνεται σκόπιμη η διάταξη που αναφέρεται στη συμφωνία του υπόλοιπου 15% των πιστωτών, γιατί πολύ απλά είναι άνευ ουσίας και γι΄ αυτό το λόγο θα πρέπει να απαλειφθεί.
Η καθυστέρηση της πλήρους εφαρμογής του μηχανισμού, εξαιτίας της πληθώρας στοιχείων και λοιπών παραμέτρων που πρέπει να εισαχθούν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, συνεπάγεται την απώλεια πολύτιμου χρόνου για τις επιχειρήσεις. Προκειμένου λοιπόν να εξοικονομηθεί χρόνος και χρήμα, ενδείκνυται η διασύνδεση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας με τη βάση δεδομένων όπου θα συλλέγονται τα στοιχεία των επιχειρήσεων, έτσι ώστε να απαλλαχθούν οι τελευταίες από χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες.
Εξαιτίας της κατανομής της πλειονότητας των διαμεσολαβητών στα μεγάλα αστικά κέντρα, θα πρέπει να δοθεί μέριμνα και για τους υπόχρεους της περιφέρειας.
Στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης ο δανειολήπτης, ειδικά η μικρή επιχείρηση, βρίσκεται σε αδύναμη/μειονεκτική θέση από άποψης τεχνοκρατικής ανάλυσης των οικονομικών δεδομένων που θα τίθενται για την επιλογή της λύσης (έλλειψη απαιτούμενης τεχνογνωσίας). Θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα πρόσληψης συμβούλου με κάλυψη των εξόδων, μέσω πχ. προγραμμάτων του ΕΣΠΑ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σε αυτό σημείο αυτό θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι δομές των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να προβλεφθεί η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, προς τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.
Στα άρθρα του νόμου, απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε περιπτώσεις διευκόλυνσης των υπερχρεωμένων πολύ μικρών επιχειρήσεων, οι ιδιοκτήτες των οποίων επιθυμούν τον τερματισμό της λειτουργίας τους (κυρίως λόγω συνταξιοδότησης – μεταβίβαση επιχείρησης/διάδοχη κατάσταση).
Σε περιπτώσεις που Φυσικό ή Νομικό Πρόσωπο έχει διακόψει την επιχειρηματική του δραστηριότητα ή, σε περίπτωση Νομικού Προσώπου που βρίσκεται σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης, τότε δεν παρέχεται η δυνατότητα ένταξης στο Μηχανισμό. Η συγκεκριμένη διάταξη στερεί το δικαίωμα από χιλιάδες επιτηδευματίες να επιτύχουν μία ολική ρύθμιση των χρεών τους, τη στιγμή μάλιστα που καθ’ όλη τη διάρκεια του επαγγελματικού τους βίου επέδειξαν αξιοσημείωτη συνέπεια απέναντι στις υποχρεώσεις και στις ρυθμίσεις οφειλών που είχαν ενταχθεί.
