«Είναι τόσο γενικόλογες οι ανακοινώσεις» της κυβέρνησης Μητσοτάκη για το προσφυγικό «που δεν μπορούμε να καταλάβουμε, να σχολιάσουμε με λεπτομέρεια … ελπίζουμε να γίνει διαβούλευση μαζί μας. Γιατί οποιαδήποτε άλλη νομοθετική πρωτοβουλία αφορά την διαδικασία του ασύλου, είναι βασικός μας ρόλος να συνδράμουμε, με σχόλια και εμπειρογνωμοσύνη. Σε κάθε περίπτωση, οποιοσδήποτε σχεδιασμός ή αλλαγή διαδικασίας ασύλου θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις», τόνισε η κ. Νάνου, «τις εξής:» να σέβεται και συνάδει με την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία, υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα πρότυπα που πρέπει να ακολουθούμε:
να περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες διαδικαστικές και ουσιαστικές εγγυήσεις διερμηνείας, ποιότητας των συνεντεύξεων, ποιότητας των αποφάσεων με επαρκή αιτιολογία
να περιλαμβάνει δεύτερο βαθμό εξέτασης αιτημάτων ασύλου
να είναι δίκαιη και αποτελεσματική
Η κ. Νάνου αναφέρθηκε νωρίτερα εκτενώς στο θέμα της χρήσης των όρων «πρόσφυγας» και «μετανάστης» με τους οποίους παίζει η κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες, τονίζοντας αρχικά ότι «το ποιος είναι πρόσφυγας και ποιος όχι, το λέει πάρα πολύ καθαρά η Σύμβαση της Γενεύης … που έχει υπογράψει η Ελλάδα … πρόσφυγας είναι όποιος βρίσκεται εκτός της χώρας κατάγωγής του και δεν μπορεί να επιστρέψει γιατί έχει δικαιολογημένους φόβους δίωξης, για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, εθνικής καταγωγής, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα».
Κατά συνέπεια, «η εξέταση και κρίση για το αν ένας άνθρωπος είναι πρόσφυγας ή όχι, δεν μπορεί να εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την χώρα καταγωγής του. Θα πρέπει να προηγείται ατομική εξέταση, ουσιαστική συνέντευξη, ώστε να μπορεί να εξηγήσει με λεπτομέρεια τους λόγους που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την χώρα του», όπως ξεκαθάρισε. «Πέραν αυτών, πρόσφυγας φυσικά είναι και αυτός που φεύγει από την χώρα του εξαιτίας εμπόλεμης κατάστασης, συγκρούσεων, συρράξεων και βίας», προσέθεσε.
«Οι ροές που έχουμε αυτή την στιγμή από την Ελλάδα είναι κυρίως από Αφγανιστάν και Συρία, σε πολύ μεγάλο βαθμό οικογένειες. Μάλιστα, από τον Ιούνιο και μετά οι Αφγανοί και οι Σύριοι έχουν αυξηθεί, σε αντίθεση με ό,τι λέγεται, δεν έχουν μειωθεί … σε αυτές τις περιοχές επικρατούν συγκρούσεις, βία, φρικαλεότητες, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φεύγουν κυνηγημένοι, όχι για μία καλύτερη ζωή. Φεύγουν να σώσουν την ζωή τους…», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Οι οδηγίες που έχει βγάλει ο ΟΗΕ και η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες για το Αφγανιστάν, συνέχισε η ίδια, «λένε ότι αντιμετωπίζουν ακόμη πάρα πολλούς κινδύνους δίωξης, βρίσκονται εκτεθειμένοι σε πολλούς κινδύνους και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων … επομένως, οι χώρες στις οποίες αναζητούν ασφάλεια θα πρέπει να κρίνουν με μεγάλη προσοχή και σε ατομικό επίπεδο τα αιτήματα των Αφγανών υπηκόων, συνεκτιμώντας και τις συστάσεις της Ύπατης Αρμοστείας».
Στη συνέχεια η κ. Νάνου αναφέρθηκε στην κατάσταση τόσο στη Μόρια όσο και σε άλλα νησιά (μάλιστα, χαρακτήρισε ακόμη χειρότερη την κατάσταση στην Σάμο), τονίζοντας ότι οι αιτίες είναι πολλές. Για την υπερσυγκέντρωση ευθύνεται ο γεωγραφικός περιορισμός που περιλαμβάνει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, όπως είπε, αλλά ενώ για 5.000 τουλάχιστον οι διαδικασίες έχουν τελειώσει, έχουν πλέον άρση γεωγραφικός περιορισμός και μπορούν να μετακινηθούν στην ενδοχώρα, αλλά δεν τους μετακινούν γιατί υπάρχει έλλειψη θέσεων υποδοχής και φιλοξενίας. «Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα, να γίνουν άμεσα μετακινήσεις, για να πάνε αυτοί οι άνθρωποι από τα νησιά στην ενδοχώρα», όπως τόνισε.
Η κ. Νάνου τόνισε ότι ορθώς υπάρχει διαδικασία διαχωρισμού προσφύγων και μεταναστών, «ωστόσο και ο μετανάστης για να μετακινείται, προφανώς έχει κάποιους λόγους … δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι έχουν ανθρώπινα δικαιώματα, ανεξάρτητα από καταγωγή, χώρα προέλευσης, χρώμα και φυλή πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Και όταν μιλάμε για ανθρωπιστική βοήθεια, αυτό σημαίνει φροντίδα να καλυφθούν βασικές ανάγκες … νερό, φαγητό, κατάλυμα. Αλλιώς κινδυνεύει η επιβίωσή του. Είναι πολύ λυπηρό να συζητάμε ακόμη εάν η επιβίωση ενός ανθρώπου εξαρτάται από το αν θα χαρακτηριστεί πρόσφυγας ή μετανάστης…».
Η Ύπατη Αρμοστεία στην Ελλάδα βρίσκεται από το 1952 και το θέμα του ασύλου είναι στην καρδιά του έργου της, είπε καταλήγοντας, «έχουμε την τεχνογνωσία και εμπειρία για ουσιαστικές συμβουλές και κατευθύνσεις … αλλά πάνω σε συγκεκριμένο σχέδιο νόμου. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει κάποιο συγκεκριμένο κείμενο του νέου νομοσχεδίου για το άσυλο, πέρα από τις ανακοινώσεις της Δευτέρας…».
