Μέσα σε ένα χειροποίητο μικρό κουτί, από αυτά που οι εξόριστοι κατασκεύαζαν στα ξερονήσια της απομόνωσης και του εγκλεισμού, ο ηλικιωμένος Ελευσινιώτης φύλαγε, προσεκτικά τακτοποιημένες, τις μαρτυρίες της κυνηγημένης και βασανισμένης ζωής του, φωτογραφίες, σημειώσεις, γράμματα, θύμησες και μνήμες από τα χρόνια των αγώνων.
Κρατώντας με στοργή, τρυφερότητα αλλά και συγκίνηση το τακτοποιημένο αρχείο του, προσήλθε στο κάλεσμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνα 2021 και το παρέδωσε στην καλλιτεχνική ομάδα της Τζένης Αργυρίου και του Βασίλη Γεροδήμου για να ενταχθεί στην εγκατάσταση “Αποθέματα: Inventory”, που βασισμένη σε επιτόπια συμμετοχική αρχειακή έρευνα και εργαστήρια, αφιερώνεται στις εργατικές κινητοποιήσεις της πόλης από τις αρχές του 20ού αιώνα και εγκαινιάζεται την Κυριακή 11 Νοεμβρίου, ημέρα ανακήρυξης της Ελευσίνας 2021 Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.
Αυτό το σπονδυλωτό έργο - οδοιπορικό για την Ελευσίνα, φτιαγμένο από τους κατοίκους της, που περιλαμβάνει σε κοντέινερ προβολές και αφηγήσεις από τους εργατικούς αγώνες της πόλης, παρουσιάστηκε χθες στο σημείο της παραλίας όπου θα είναι εγκατεστημένο.
“Έχουμε την υποχρέωση να κάνουμε πολιτισμό για όλους και, αν δούμε προσεκτικά, θα παρατηρήσουμε πως υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι αποκλεισμού που είναι το μη κοινό, δεν μετράμε αυτούς που λείπουν και για μας είναι πολύ σημαντικό να τους φέρουμε κοντά” δήλωσε μεταξύ άλλων η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά, που ήταν παρούσα και μίλησε για “μια συμμετοχική διαδικασία όχι μόνο με τους λίγους γνωστούς που έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν, αλλά και με εκείνους που κάθονται στη γωνιά τους και θεωρούν ότι δεν είναι γι’ αυτούς ο πολιτισμός”.
Δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε διακρίσεις φύλου, εθνοτικές, χρώματος, γλώσσας, θρησκείας, αλλά και ανισότητες που κυριαρχούν, αλλά που “μπορούμε να τις αγκαλιάσουμε”, όπως είπε, “καθώς αυτός ήταν και ο πρωταρχικός άξονας του φακέλου της Ελευσίνας”.
Αναφέρθηκε στη δυνατότητα “να ανοίξει ένας μεγάλος διάλογος και για το περιβάλλον και για την προφορική ιστορία της Ελευσίνας και για τους πρόσφυγες και αυτό θα είναι μια ευτυχής στιγμή για να επανεξετάσουμε το παρελθόν, αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον να δούμε πού βαδίζουμε, κυρίως για τα νέα παιδιά και την αειφορία της πόλης. Γιατί προσδοκούμε η πόλη να είναι διαφορετική πια μετά το 2021, με πολύ μεγαλύτερες αξιώσεις, δυναμική και παραγωγικότητα”.
Θα μπορέσουμε να ξαναρίξουμε την τράπουλα, να αλλάξουμε την ατζέντα, να καταλάβουμε περισσότερα για τον πολιτισμικό πλούτο που έχουμε δικαίωμα ως πολίτες να απολαύσουμε και να βιώσουμε” υπογράμμισε, χωρίς να παραλείψει να αναφερθεί και στην περιφερειακή πολιτική, “που είναι απολύτως αναγκαία ώστε να σταθούμε απέναντι στις περιφερειακές δομές της πολιτιστικής κληρονομιάς με σύγχρονο μάτι, αυτοπεποίθηση και για να διαμορφώσουμε και να συγκροτήσουμε τη νέα μας ταυτότητα, που περιλαμβάνει την κληρονομιά αλλά και τον τρόπο που την αξιοποιούμε κυρίως”.
Η πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης Σοφία Αυγερινού - Κολώνια έκανε λόγο για “ένα μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί, να ξεπεραστούν οι αδυναμίες που παραμένουν ακόμη για να προχωρήσουμε. Το έργο του Δ.Σ. δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, γιατί πρέπει να συνθέσουμε σε σύντομο χρόνο πολλά δεδομένα και να υπερβούμε διαδικαστικές δυσκολίες που προέρχονται από το θεσμικό πλαίσιο και τη συγκυρία που βιώνει η χώρα τα τελευταία χρόνια.
Πιστεύουμε ωστόσο ότι τον τελευταίο καιρό πραγματοποιούμε σημαντικά βήματα με τη στήριξη του ΥΠΠΟ, του δήμου και των χορηγών μας, του υπουργείου Εργασίας και ιδιαίτερα του ΟΑΕΔ, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και των κατοίκων”.
Εξήγησε πως οι ανολοκλήρωτες διαδικασίες για την παραχώρηση των κτηρίων προχωρούν σε σχέση με την “Ίριδα” και την “Ελαιουργική 2”, ενώ ο δήμαρχος Γιώργος Τσουκαλάς συμπλήρωσε πως “θα υπάρχει συνέπεια στο χρονοδιάγραμμα σε σχέση με τις κτηριακές υποδομές που θα μείνουν απόθεμα στην πόλη”. Ανακοίνωσε μάλιστα δυο επιπλέον κτήρια που θα ενταχθούν στην Πολιτιστική, το κτήριο Μορφόπουλου και τον κινηματογράφο “Ελευσίς”.
Υποστήριξε επίσης πως “η ιστορία του εργατικού κινήματος στην πόλη, αλλά και ευρύτερα, είναι μια υπόθεση που πρέπει να εξεταστεί ακόμα περισσότερο, καθώς σε μεγάλο βαθμό έχει παραμεληθεί κι έχει σημαδέψει την κοινωνία της Ελευσίνας”.
Για “νέες πολιτισμικές συνήθειες και νέα καθημερινότητα στην πόλη” μίλησε η καλλιτεχνική διευθύντρια Κέλλυ Διαπούλη αναφερόμενη στον “Πολιτισμός 2030”, που περιλαμβάνει το Φεστιβάλ Συνοικισμός, την ενίσχυση της εικαστικής δραστηριότητας με έξι καλλιτέχνες από Γερμανία, Ελλάδα, Κόσοβο και Γαλλία, που μένοντας για έναν μήνα στην πόλη δημιουργούν εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας, που εγκαινιάζονται στις 8 Νοεμβρίου, καθώς και πρόγραμμα συνεργασίας με την ΑΣΚΤ και το Εργαστήριο Η και έκθεση που εγκαινιάζεται στις 7.11.
Στο πρόγραμμα περιέχεται σειρά από επιμέρους προγράμματα, όπως ανάπτυξη ικανοτήτων, “ένας αιρετός - ένας καλλιτέχνης”, εβδομαδιαίες συναντήσεις με νέους και εφήβους της πόλης και τους συνεπιμελητές του προγράμματος.
Η ζωντανή εικαστική εγκατάσταση “Αποθέματα: Inventory” των Τζένης Αργυρίου και Βασίλη Γεροδήμου, με την ενεργό συμμετοχή συλλόγων και κατοίκων της Ελευσίνας και των γειτονικών πόλεων, ανοιχτό στο κοινό από τις 11 μέχρι τις 18 Νοεμβρίου, κορυφώνεται με μια πορεία - πομπή της 11ης Νοεμβρίου με «τελετουργικό χαρακτήρα» που θα ξεκινήσει στις 6.30 από την κεντρική πλατεία Ηρώων και τη συμμετοχή όλων.
Η εγκατάσταση στην παραλία και στο σημείο γνωστό ως «Φονιάς» θα είναι ανοιχτή από Δευτέρα έως Παρασκευή 6.00 - 9.00 και Σάββατο, Κυριακή 12.00 - 10.00
Μάνια Ζούση
