Του Σπύρου Κακουριώτη
Στην εσωτερική αυλή του αυστηρού δίπατου βιομηχανικού κτηρίου, σε δυο σειρές καρέκλες, κάθονται αντικριστά γυναίκες μεγάλης ηλικίας, αλλά και κάποιοι άντρες, ενώ απέναντί τους βρίσκονται αγόρια και κορίτσια, ντυμένα νεανικά. Από τις χειρονομίες γίνεται φανερό πως οι μεγάλοι αφηγούνται, θέλοντας να εξηγήσουν κάτι που δύσκολα γίνεται κατανοητό χωρίς την προσφυγή στη γλώσσα του σώματος.
Στις φωτογραφίες της Ελευθερίας Καλπενίδου, που αποτυπώνουν αυτόν τον βουβό, για τον θεατή τους, διάλογο, διακρίνεται ανάμεσα στο πλήθος ένας καλόγερος. Είναι ο π. Χριστόδουλος Παπακώστας, ο άνθρωπος που είχε την πρωτοβουλία για το ξαναζωντάνεμα του Μεταξουργείου «Χρυσαλίς», στη Γουμένισσα του Κιλκίς, μέσα από μια site-specific παράσταση θεάτρου-ντοκιμαντέρ, με τίτλο Μετάξι, που θα παρουσιαστεί εκεί σήμερα, τη Δευτέρα και την Τρίτη.
Με σπουδές στη συντήρηση και διαχείριση μνημείων και πεπεισμένος πως η ποιότητα ζωής αποτελεί βασική παράμετρο της ανάπτυξης, ο π. Χριστόδουλος, υπεύθυνος για την οργάνωση της παραγωγής, ήταν αυτός που πρότεινε στη σκηνοθέτιδα Αναστασία Χατζηλιάδου και τον εικαστικό Στάθη Μήτσιο τη δημιουργία μιας παράστασης ειδικά για τη «Χρυσαλίδα».
Είναι μια καλλιτεχνική παρέμβαση που καταθέτει τον προβληματισμό της για την εκ νέου χρήση αυτού του ιστορικού βιομηχανικού κτηρίου, που κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο το 1985, τρία χρόνια πριν σταματήσει πλήρως τη λειτουργία του. Αυτό δεν το προστάτεψε όμως από τη φθορά του χρόνου και, κυρίως, από την πυρκαγιά που το 1999 κατέστρεψε ολοκληρωτικά τη βόρεια πτέρυγά του.
Στη μεγάλη εσωτερική αυλή του παλιού εργοστασίου, το οποίο ανοίγει για πρώτη φορά για το κοινό μετά από 30 χρόνια, μπροστά στο κτήριο που ακόμα φιλοξενεί στο εσωτερικό του τα σιωπηλά πλέον μηχανήματα που κάποτε παρήγαν την πολύτιμη κλωστή, θα εκτυλιχθεί η δράση της παράστασης. Χωρίς άλλο σκηνικό παρά το ίδιο το κτήριο, αλλά και το τρισδιάστατο ψηφιακό περιβάλλον που δημιούργησε ο Στάθης Μήτσιος πάνω στην αρχιτεκτονική του χώρου, η παράσταση θα διερευνήσει την ανθρώπινη παρουσία μέσα από το εργοστάσιο, αναζητώντας τη βιωμένη εμπειρία των κατοίκων και τη μνήμη της.
Γιατί στην παράστασή τους οι δύο καλλιτέχνες επέλεξαν να εμπλέξουν μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας. Στο Μετάξι δεν παίρνουν μέρος επαγγελματίες ηθοποιοί, αλλά κάτοικοι της Γουμένισσας που εργάστηκαν στο μεταξουργείο, αλλά και ερασιτέχνες ηθοποιοί της τοπικής θεατρικής ομάδας «Ο Θίασος των Ονείρων», καθώς και ερευνητές, μηχανικοί, αρχιτέκτονες.
Μέσα από τις αφηγήσεις τους, η θεατρολόγος Παναγιώτα Κωνσταντινάκου, ερευνήτρια και δραματουργός της παράστασης, συνέθεσε μια πρόταση που επιδιώκει να ξετυλίξει το «κουκούλι» της εμπειρίας των εργατριών, αλλά της ίδιας της φύσης της εργασίας τους, του τι σήμαινε γι’ αυτές η λειτουργία του εργοστασίου στο χωριό τους, πώς βίωσαν το οριστικό κλείσιμό του και τη μετατροπή του σε ντισκοτέκ στα τέλη της δεκαετίας του '80, αλλά και ποια προοπτική υπάρχει σήμερα για ένα βιομηχανικό κτίσμα σαν κι αυτό.
"Πρόκειται για μια χορογραφία φωνών και ανθρώπων", μας λέει ο Στάθης Μήτσιος, "με την οποία διαλέγεται επί σκηνής με το κλαρίνο του ο Αντώνης Ζώρας, ένας ντόπιος μουσικός, δημιουργώντας ένα ζωντανό ηχητικό περιβάλλον". Μολονότι η παράσταση βασίζεται σε τρεις δραματουργικούς άξονες που διαπλέκονται, την αφήγηση μαρτυριών, τη δραματοποίηση και τον λόγο των "ειδικών", πρόκειται για μια παράσταση "ανθρωποκεντρική, όχι τεχνική ή εγκυκλοπαιδική", μας λέει.
