Πρόταση κλιμακωτής μείωσης του πλεονάσματος τα έτη 2019-2022

Του Δημήτρη Γκιόκα 

Το καλοκαίρι του 2018 δεν τελειώνει το μνημόνιο. Τα χρήματα που λαμβάνουμε από τους Ευρωπαίους τελειώνουν. Θα εξακολουθούμε να εφαρμόζουμε νέα, σκληρά μέτρα, ώστε να επιτυγχάνουμε δύσκολους δημοσιονομικούς στόχους.

Πιο συγκεκριμένα, το 2019 θα περικοπούν περαιτέρω οι συντάξεις μέσω της κατάργησης της "προσωπικής διαφοράς", ενώ το 2020 (πιθανώς και νωρίτερα) θα μειωθεί δραστικά το αφορολόγητο όριο, επιβαρύνοντας σημαντικά την πλειοψηφία των πολιτών.

Τα 2 αυτά μέτρα έχουν συμφωνηθεί μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών για να εξασφαλιστεί ότι η χώρα θα παράγει σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ την πενταετία 2018-2022. Από το 2023 έως το 2060, ο στόχος του πλεονάσματος πέφτει στο 2% του ΑΕΠ.

Η συγκεκριμένη συμφωνία είναι αρκετά οξύμωρη. Το λογικό θα ήταν το αντίθετο. Δηλαδή τα πρώτα χρόνια τα πλεονάσματα να ήταν χαμηλότερα ώστε να δοθεί ανάσα στην οικονομία να ανακάμψει. Εφόσον αυτό είχε επιτευχθεί, να αυξάνονταν σταδιακά οι δημοσιονομικοί στόχοι, οι οποίοι θα τροφοδοτούνταν από την ισχυρή ανάπτυξη και όχι από οριζόντιες περικοπές. 

Ο προϋπολογισμός του 2018 έχει ήδη κατατεθεί για να φέρει 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα κι αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Εκείνο όμως που μπορεί να τεθεί υπό συζήτηση στις διαπραγματεύσεις για την επόμενη μέρα είναι το ύψος των πλεονασμάτων τα έτη 2019-2022. 

Η Ελλάδα θα πρέπει να καταθέσει την εξής εναλλακτική πρόταση: αντί για σταθερά πλεονάσματα 3,5% για 5 χρόνια και απότομη πτώση στο 2% το 2023, σταδιακή μείωση σε 3% το 2019, 2,75% το 2020, 2,5% το 2021, 2,25% το 2022 και τέλος 2% το 2023.   

Με αυτό τον τρόπο θα δοθεί δημοσιονομικός χώρος 1 δισ. το 2019 και επιπλέον 500 εκατ. για κάθε επόμενο έτος, που θα επιτρέψει τη μείωση φόρων και την αύξηση δημοσίων επενδύσεων και κοινωνικών δαπανών. Έτσι θα επιτευχθεί μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη, η οποία με τη σειρά της θα αυξήσει τα δημόσια έσοδα. Όπως μάλιστα φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα, η σχέση Χρέους / ΑΕΠ αναμένεται να είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με την πρόβλεψη βάσει της σημερινής συμφωνίας, λόγω της αύξησης του ΑΕΠ.

 
* ΣΗΜ: 1) το χρέος κεντρικής κυβέρνησης στα τέλη του 2017 αναμένεται στα €333,8 δις. Για την ανάγκη της μελέτης το ποσό αυτό μεταβάλλεται μόνο από το τελικό πλεόνασμα. Δε λαμβάνονται υπόψη τυχόν άλλοι παράγοντες, όπως η δημιουργία προσωρινού "μαξιλαριού" μερικών δις, η οποία προβλέπεται στον προϋπολογισμό του 2018.
2) Η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος αναμένεται να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια του ESM στα σημερινά επίπεδα περί του 1%, ανεξάρτητα από τυχόν μελλοντική αύξηση του κυμαινόμενου επιτοκίου Euribor. 

Για να κερδίσεις την εμπιστοσύνη εκείνων που σου δανείζουν τα χρήματα τους είναι  απαραίτητο να καταθέσεις το δικό σου βιώσιμο σχέδιο για την επόμενη ημέρα. Αυτό δυστυχώς δεν το έχουν καταφέρει 8 χρόνια μέχρι σήμερα οι κυβερνώντες και το πιθανότερο δε θα το κάνουν και αυτή τη φορά. Εξίσου όμως σημαντικό είναι να προτείνεις αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις, που είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον. Η παραπάνω λοιπόν πρόταση συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες να γίνει αποδεκτή και μακάρι να υιοθετηθεί από την ελληνική πλευρά.

* Ο κ. Δημήτρης Γκιόκας είναι Οικονομικός Αναλυτής, μέλος της Δημοκρατικής Ευθύνης
Twitter: @GiokasDimitris