Του Barry Ritholtz
Μόλις μάθαμε ότι οι μέσες ετήσιες αποδοχές των υπαλλήλων της Amazon.com είναι 28.446 δολάρια, χωρίς να περιλαμβάνονται αυτές του ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου Jeff Bezos.
Αυτό το θλιβερό νούμερο εγείρει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Η Amazon είναι μια τεχνολογική εταιρεία που παρέχει υψηλούς μισθούς ή ένας λιανοπωλητής που παρέχει χαμηλούς μισθούς;
"Και τα δύο" είναι η προφανής απάντηση, αλλά για έναν λάτρη της Amazon, όπως εγώ, η απάντηση είναι ελλιπής.
Τα μισθολογικά στοιχεία της Amazon, τα οποία αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά στην ετήσια έκθεση προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αντικατοπτρίζουν το μεγάλο αριθμό των χαμηλόμισθων υπαλλήλων του λιανεμπορίου και των αποθηκών που εργάζονται για την εταιρεία. Η έκθεση αποκαλύπτει επίσης ότι ο Bezos έλαβε 1,68 εκατομμύρια δολάρια, που σημαίνει ότι ο λόγος των αποδοχών του προς τις μέσες αποδοχές των εργαζομένων είναι 59-προς-1.
Τι μας λέει η αναλογία; Στην πραγματικότητα, όχι πολλά. Ο Bezos, σύμφωνα με τα στοιχεία, είχε μισθό 81.840 δολαρίων το 2017. Τα υπόλοιπα είχαν τη μορφή επιπλέον παροχών, όπως για παράδειγμα "οι ρυθμίσεις για την ασφάλεια" και τα ταξίδια. Αλλά η αμοιβή του Bezos, η οποία φαίνεται μάλλον μέτρια όταν συγκριθεί με τα θεόρατα κέρδη πολλών άλλων επιχειρηματικών ηγετών, δεν είναι καλό μέτρο σύγκρισης. Αυτό συμβαίνει επειδή ο Bezos είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, με μια περιουσία που υπολογίζεται τώρα στα 129 δισεκατομμύρια δολάρια (διαμορφώνεται ανάλογα με την τιμή της μετοχής της Amazon).
Έτσι, αυτή η αναλογία, αν και ακριβής, σημαίνει... σχεδόν τίποτα. Εάν θέλετε πραγματικά να καταλάβετε το χάσμα μεταξύ CEO και εργαζομένου, εξετάστε αντ' αυτού το λόγο της καθαρής αξίας του αφεντικού προς αυτή των υπαλλήλων του: το έκανα και το αποτέλεσμα ξεπερνά κάθε μέτρο. Χωρίς πλάκα, τα 100 δισεκατομμύρια-προς-1 δεν είναι παράλογη εκτίμηση.
Ιδού πώς κατέληξα σε αυτή την αναλογία. Ας ξεκινήσουμε με την πολύ ρεαλιστική υπόθεση ότι η μέση καθαρή αξία όλων αυτών των χιλιάδων εργαζόμενων στις αποθήκες της Amazon είναι -όπως και στις υπόλοιπες αμερικανικές τάξεις των μισθών πείνας- κάπου ανάμεσα σε λίγο κάτω και λίγο πάνω από το μηδέν. Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι των αποθηκών της Amazon βρίσκονται ανάμεσα στους 20 πιο μεγάλους παραλήπτες κουπονιών σίτισης. Οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται σχεδόν στο όριο της φτώχειας και ο μόνος τρόπος να τα βγάλουν πέρα είναι να στραφούν σε κρατικές επιδοτήσεις.
Πώς συνέβη αυτό;
Ο κύριος ένοχος, φυσικά, είναι οι δυνάμεις της αγοράς: στάσιμοι μισθοί, παγκοσμιοποίηση, το σοκ της Κίνας, αυτοματισμός και άνοδος του λογισμικού. Αυτά δημιούργησαν τις προϋποθέσεις που επιδέξια εκμεταλλεύτηκε ο Bezos.
Η επέκταση της εταιρείας σε τόσες πολλές γωνιές της οικονομίας καλύπτει επίσης ένα μέρος της εξήγησης. Ορισμένες από τις επιχειρησιακές γραμμές της Amazon είναι σαφώς σκέτη τεχνολογία: η επιχείρηση στο cloud Amazon Web Services, οι υπηρεσίες streaming ήχου, βίντεο και περιεχομένου, η ομάδα των συσκευών που δημιουργεί gadgets όπως το Echo, το Firestick και το Kindle, η πλατφόρμα που επιτρέπει σε τρίτους να πωλούν αγαθά και τώρα υπηρεσίες στους καταναλωτές. Όλα αυτά εκμεταλλεύονται την τεχνολογική υποδομή που έχτισε η "Bezos Α.Ε.", που είναι φτιαγμένη να εξυπηρετεί τους καταναλωτές του διαδικτύου.
Αλλά η πρώτη και ακόμα κυρίαρχη επιχείρηση της εταιρείας είναι η πώληση φυσικών προϊόντων και στη συνέχεια η αποστολή τους σε καταναλωτές. Αν και αυτή η επιχείρηση βασίζεται σε τεχνολογία και υλικοτεχνική υποστήριξη, δεν θα υπήρχε χωρίς ένα τεράστιο φυσικό αποτύπωμα αποτελούμενο από αποθήκες και κέντρα διανομής παρόμοια με εκείνα οποιουδήποτε μεγάλου λιανοπωλητή. Η παρουσία της εταιρείας στη βιομηχανία λιανικής πώλησης με φυσική παρουσία, ενισχύθηκε, μάλιστα, πέρυσι όταν εξαγόρασε την Whole Foods Market πέρυσι για 13,7 δισεκατομμύρια δολάρια.
Για να λειτουργήσει μια εταιρεία σε αυτό που μου αρέσει να αποκαλώ το "κρεοπωλείο" των αποθηκών και των σούπερ μάρκετ και της μεταφοράς και των φυσικών καταστημάτων απαιτούνται εκατοντάδες χιλιάδες υπάλληλοι. Αυτοί δεν είναι υψηλόμισθοι μηχανικοί υπολογιστών και διευθυντές προϊόντων, αλλά αποθηκάριοι, ταμίες και οδηγοί. Πέρυσι, η Amazon ξεπέρασε τους 500.000 υπαλλήλους (τώρα έχει περίπου 566.000, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg). Συγκρίνετέ το με τους 800.000 της Alphabet (Google) στα τέλη του 2017, τους 100.000 της Apple και τους 25.000 του Facebook.
Στο μεταξύ, η μισθολογική κλίμακα διαφέρει, κυρίως λόγω του είδους των εργαζομένων που απασχολεί η κάθε εταιρεία.
Ο μέσος μισθός της Apple, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Paysa, ήταν $100.733. Αυτό περιλαμβάνει πολλούς λιανοπωλητές στα καταστήματα της Apple (αν και προφανώς δεν είναι οι χαμηλόμισθοι που εργάζονται σε προμηθεύτριες εταιρείες όπως η FoxConn Technology Co., με έδρα την Ταϊβάν, η οποία εκτελεί πολλές εργασίες συναρμολόγησης για τα προϊόντα της Apple). Στην Google, η οποία δεν διαθέτει απασχολούμενους στη λιανική, ο μέσος μισθός των εργαζομένων είναι 190.854 δολάρια. Στο Facebook ο μέσος όρος είναι $203.894.
Όπως βλέπουμε, η Amazon είναι η εκκεντρική του τεχνολογικού κλάδου. Οι επενδυτές της τής έχουν δώσει το πράσινο φως για να παράγει λίγα ή και καθόλου καθαρά κέρδη στο μεγαλύτερο μέρος των 21 ετών από όταν εισήχθη στο χρηματιστήριο. Δεν ισχύει το ίδιο για τα άλλα μεγαθήρια της τεχνολογίας, τα περισσότερα από τα οποία έχουν τεράστια κέρδη. Αναρωτιέμαι πόσο ακόμη πελάτες σαν εμένα θα συνεχίσουν να κάνουν τα στραβά μάτια.
