00:03 29/03
Μεγάλοι ευεργέτες!
Στην πολιτική, τις περισσότερες φορές η πραγματικότητα είναι πολύ πιο απλή, απ’ όσο νομίζουν οι περισσότεροι.
Η οικονομική (και όχι μόνο) κατάσταση της χώρας κατατάσσεται σαν μία από τις χειρότερες ποτέ. Το συμπέρασμα αυτό δεν αποτελεί πολιτική διαπίστωση, ούτε κάποια προσπάθεια αντικυβερνητικής προπαγάνδας. Παρά τους ισχυρισμούς των κυβερνητικών στελεχών, αρκεί μια απλή ματιά στα δημοσιευμένα δεδομένα της οικονομίας ή μόνο η σκέψη των αστοχιών του προϋπολογισμού, για να απορριφθεί ασυζητητί η όποια προσπάθεια δημιουργίας διαφορετικής εικόνας.
Ακόμη κι αν θέλει κάποιος να συμβαδίσει με τις κυβερνητικές πομφόλυγες για την πορεία της οικονομίας, για να το κάνει θα πρέπει να είναι είτε οικονομικά εντελώς αστοιχείωτος, είτε πολύ μεγάλος ψεύτης. Τόσο ξεκάθαρη είναι η πραγματική κατάσταση.
Το πρόβλημα όμως, δεν βρίσκεται στο παρόν. Αυτό είναι δεδομένο και το γνωρίζει καλά τόσο το μέγαρο Μαξίμου, όσο και το οικονομικό επιτελείο.
Διαφοροποιούνται βέβαια, λόγω των γνωστών ιδεοληψιών τους, ως προς τις αιτίες που επικαλούνται για τη στασιμότητα, γνωρίζουν όμως καλά πως ό,τι αφορά το σήμερα και το ορατό αύριο, είναι συγκεκριμένο. Όπως επίσης, γνωρίζουν καλά πως τίποτα δεν μπορεί να γίνει, ώστε να υπάρξει άμεση οικονομική βελτίωση. Χρειάζεται χρόνος για το οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Χρόνος ο οποίος πιθανότατα να ξεπερνά το εξάμηνο, για την εμφάνιση έστω ενδείξεων βελτίωσης.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι τι χρειάζεται να γίνει για να σχηματισθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε, σε 12-18 μήνες, να υπάρξει μια πρώτη πραγματική ανάκαμψη, να γίνει το πρώτο καθαρό βήμα εξόδου από το τέλμα των τελευταίων 3,5 χρόνων.
Έχω αναφερθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα και έχω περιγράψει γενικά (και απλοϊκά) το τι ακριβώς πρέπει να γίνει για να πραγματοποιηθεί αυτό το βήμα. Χρειάζονται:
Α. Ένα μοντέλο ανάπτυξης. Δηλαδή ένα σκεπτικό το οποίο θα προσδιορίζει τι είδους ανάπτυξη χρειάζεται η Ελλάδα και γιατί.
Β. Ένα σχέδιο στρατηγικής που θα περιλαμβάνει προκαθορισμένα εκ των προτέρων στάδια, διάφορες εναλλακτικές τακτικές και προσδιορισμένους ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους.
Γ. Υλοποίηση της παραπάνω στρατηγικής η οποία, κατά την ταπεινή γνώμη της στήλης, οφείλει να αναδιοργανώνει ριζικά και να μεταλλάσσει το κράτος, ενώ ταυτόχρονα θα μετατρέπει τη χώρα σε ένα φιλικότατο προς τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα περιβάλλον.
"Αρκούν τα τρία παραπάνω στοιχεία, ώστε να επανέλθει η Ελλάδα σε μία Ευρωπαϊκή κανονικότητα;" Όχι! Κατηγορηματικά, ΟΧΙ!
Είναι απαραίτητα μεν, όχι αρκετά δε. Χρειάζεται οπωσδήποτε, επιπλέον ένας ακόμη παράγοντας, το ανθρώπινο κεφάλαιο.
Σε αυτόν τον παράγοντα, στα χαρτιά, η Ελλάδα μοιάζει να διαθέτει υπερεπάρκεια. Υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός αποφοίτων ΑΕΙ, που θα μπορούσε να στηρίξει την προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας, με ευκολία. Ακόμη και μετά το τεράστιο brain drain που έχει σημειωθεί κατά την τελευταία δεκαετία.
Υπάρχει ένα ζήτημα με το αντικείμενο σπουδών πολλών από τους πτυχιούχους, αλλά η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι το γνωστικό πεδίο δεν αποτελεί αξιόλογο εμπόδιο. Ίσως φαίνεται παράξενο αλλά, όταν π.χ. πολλά επιτυχημένα στελέχη πολυεθνικών και της Wall Street κατέχουν πτυχίο στην... Ιστορία της Τέχνης (π.χ. ο Michael Eisner της Disney, ο Jack Ma της Alibaba, ο Ken Chenault της American Express, ο Lloyd Blankfein της Goldman Sachs και πολλοί άλλοι), δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για υπαρκτό πρόβλημα.
Παρόλα αυτά, το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο της Ελλάδας. Όμως, παρά το γεγονός ότι το επίπεδο σπουδών (άρα και το επίπεδο γνώσεων) των αποφοίτων των Ελληνικών ΑΕΙ, δεν είναι ούτε αυτό που θα μπορούσε, ούτε αυτό που θα έπρεπε, το ουσιαστικό πρόβλημα εντοπίζεται αλλού.
Όταν βλέπει κανείς π.χ. πως αντιδρούν οι ιδιοκτήτες ταξί σε κάθε νεωτερισμό ή το αντιδραστικότατο σκεπτικό ενός επιστημονικού οργάνου όπως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο καταλαβαίνει ότι η ρίζα του κακού είναι άσχετη με σπουδές, γνώσεις και εμπειρία.
Η ρίζα του κακού λέγεται "θέληση των πολιτών για βελτίωση, αλλαγή και πρόοδο". Από αυτούς που κατοικούν αυτή την χώρα, εξαρτάται το εάν θα ξεφύγει η Ελλάδα από την κρίση. Από κανέναν άλλον...
Όσο μένει ανέγγιχτη, τίποτα δεν θα προχωρήσει.
Όσο δεν αλλάζουμε εμείς οι ίδιοι, δεν θα έρθει πρόοδος, δεν θα υπάρξει ελπίδα.
Όσο υπάρχουν κάποιοι που ονειρεύονται την επιστροφή στο... 2005, σωτηρία μην περιμένετε...
Πέτρος Λάζος