Τι είναι οι Δείκτες Εσωτερικής Δύναμης της Χρηματιστηριακής Αγοράς

Του Μηνά Παπαδάκη

Τα κλασσικά εργαλεία της τεχνικής ανάλυσης (σχηματισμοί τιμών, κινητοί μέσοι όροι, ταλαντωτές κλπ) μπορούν να εφαρμοσθούν με αποτελεσματικότητα σε οποιοδήποτε χρηματιστηριακό προϊόν (μετοχές, εμπορεύματα, δείκτες κλπ ) και να προσφέρουν χρήσιμα συμπεράσματα για την τάση του υποκείμενου προϊόντος. Υπάρχει όμως και μία διαφορετική κατηγορία εργαλείων της τεχνικής ανάλυσης, τα οποία ασχολούνται με την εσωτερική ισχύ της συνολικής χρηματιστηριακής αγοράς. Σκοπός αυτών των δεικτών είναι να αναλύσουν την δυναμική ολόκληρης της αγοράς και όχι μίας συγκεκριμένης μετοχής.

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η μισή κίνηση της τιμής μίας μετοχής αποδίδεται στην κίνηση της ευρύτερης αγοράς και η υπόλοιπη μόνον αποδίδεται στις μεμονωμένες ειδήσεις της εταιρείας. Ο τρόπος υπολογισμού των δεικτών εσωτερικής δύναμης δεν επηρεάζεται από τη στάθμιση των μετοχών στους δείκτες βάσει κεφαλαιοποίησης, αλλά μεταχειρίζεται όλες τις μετοχές ισότιμα. Με τον τρόπο αυτό μας δίνει μία καλύτερη αίσθηση για το που κινείται η αγορά, χωρίς να επηρεάζεται από την κίνηση των μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης.

Έχουν παρουσιαστεί κατά διαστήματα διάφοροι δείκτες μέτρησης της εσωτερικής δύναμης της αγοράς, λίγοι όμως έχουν επιβιώσει μέσα στον χρόνο. Οι σημαντικότεροι δείκτες που έχουν περάσει με επιτυχία το τεστ του χρόνου σχετίζονται με τον αριθμό των μετοχών που κατακτούν νέα υψηλά & νέα χαμηλά εντός συγκεκριμένης χρονικής περιόδου (συνήθως 52 εβδομάδες) καθώς επίσης και με τον αριθμό ανερχόμενων & κατερχόμενων μετοχών εντός μίας χρηματιστηριακής συνεδρίασης.

Ο Δείκτης Νέα Υψηλά – Νέα Χαμηλά (NH – NL)

Ο δείκτης NH-NL δίνεται από τον κάτωθι τύπο:

NH – NL = Αριθμός μετοχών που κατέγραψαν νέο υψηλό 52 εβδομάδων – Αριθμός μετοχών που κατέγραψαν νέο χαμηλό 52 εβδομάδων

Η λογική πίσω από τη λειτουργία του δείκτη NH-NL είναι η εξής: Όταν ένα φρέσκο θετικό γεγονός προσδώσει ανοδική κίνηση στη χρηματιστηριακή αγορά, όλες οι ευαίσθητες μετοχές ξεκινούν ανοδική πορεία και καταγράφουν νέα υψηλά έτους. Ο αριθμός των μετοχών που σημειώνουν νέα χαμηλά έτους περιορίζεται σημαντικά.

Καθώς η άνοδος συνεχίζεται, κάποια στιγμή ο αριθμός των μετοχών που καταγράφει νέα υψηλά περιορίζεται, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των αμετάβλητων καθώς ολοένα και περισσότερες μετοχές δεν συνεχίζουν να συμμετέχουν στην άνοδο. Αυτό είναι ένα πρώτο προειδοποιητικό σημάδι ότι η αγορά έχει αρχίσει να κουράζεται. Νέα χαμηλά δεν καταγράφονται ακόμα καθώς βρισκόμαστε στην φάση σχηματισμού κορυφής. Καθώς ολοκληρώνεται ο σχηματισμός κορύφωσης, αρχίζει να αυξάνεται ο αριθμός των μετοχών που καταγράφουν νέα χαμηλά και η αγορά εισέρχεται σε πτωτική τροχιά.

Αντίστοιχα, στις πτωτικές αγορές καθώς η πτώση συνεχίζεται, κάποια στιγμή μειώνεται ο αριθμός των μετοχών που καταγράφουν νέα χαμηλά. Το γεγονός αυτό αποτελεί σημάδι εξασθένησης της πτωτικής τάσης αφού κάποιες μετοχές έχουν καταγράψει τον οριστικό τους πυθμένα και αρνούνται να κινηθούν σε νεώτερα χαμηλά.

Ο δείκτης NH – NL μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους επενδυτές με τρεις τρόπους:

1. Το απόλυτο επίπεδο (τιμή) του δείκτη. Μία θετική τιμή του δείκτη σημαίνει ότι οι ταύροι έχουν τον έλεγχο της αγοράς αφού περισσότερες μετοχές ηγέτες καταγράφουν νέα υψηλά. Αντίθετα όταν ο δείκτης έχει αρνητική τιμή αυτό σηματοδοτεί ότι ο έλεγχος της αγοράς έχει περάσει στα χέρια των αρκούδων. Όταν ο δείκτης παραμείνει σε αρνητικό έδαφος για αρκετούς μήνες και ξαφνικά γυρίσει σε θετικό έδαφος μας δίνει ένα αρκετά αξιόπιστο πρώιμο σημάδι αντιστροφής τάσης. Επίπεδα στήριξης – αντίστασης μπορούν να εντοπιστούν επίσης, τα οποία προηγούνται αντίστοιχων αντιστροφών τάσης της αγοράς.

2. Η τάση του δείκτη. Όταν η αγορά κινείται ανοδικά και ο δείκτης NH – NL κινείται ανοδικά, επιβεβαιώνεται η ανοδική κίνηση και θεωρείται ασφαλές να διατηρήσει ο επενδυτής τις αγοραστικές του θέσεις. Εάν ο δείκτης NH – NL παρουσιάσει πτώση ενώ η αγορά συνεχίζει την άνοδο της ή είναι επίπεδη, ο επενδυτής θα πρέπει να αρχίσει να μειώνει τις αγοραστικές του θέσεις. Και όταν ο δείκτης NH – NL γυρίσει αρνητικός, οι αρκούδες έχουν πάρει τον έλεγχο της αγοράς και είναι πλέον η ώρα για άνοιγμα πωλητικών θέσεων.

3. Αποκλίσεις. Όταν σημειώνονται αποκλίσεις μεταξύ των γενικών δεικτών της αγοράς και του δείκτη NH – NL, η τάση οδεύει πιθανότατα προς αντιστροφή αφού οι ηγέτες της υφιστάμενης τάσης έχουν αρχίσει να την εγκαταλείπουν. Συνήθως οι αποκλίσεις στους πυθμένες της αγοράς σχηματίζονται ταχύτερα από τις αποκλίσεις στις κορυφές, υπενθυμίζοντας μας τον χρηματιστηριακό κανόνα: αγόραζε γρήγορα και πούλα αργά.

Πέραν από την κλασσική χρονική περίοδο των 52 εβδομάδων, ο δείκτης NH – NL μπορεί να υπολογισθεί και σε διαφορετικά χρονικά παράθυρα, με συνηθέστερα αυτά των 20 & 60 ημερών. Η χρήση μικρότερων χρονικών περιόδων μας παρέχει πιο ευαίσθητα τεχνικά σήματα και μας βοηθάει έτσι στην καλύτερη διάγνωση της βραχυπρόθεσμης τάσης της αγοράς.

Εδώ και ένα περίπου χρόνο κατασκευάζουμε τον δείκτη NH – NL (20, 60 & 240 ημερών) για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, παρακολουθώντας τις 90 μετοχές με την μεγαλύτερη εμπορευσιμότητα. ΟΙ χαμηλοί όγκοι συναλλαγών και ο σχετικά μικρός αριθμός εισηγμένων εταιρειών αποτελούν περιοριστικούς παράγοντες στην χρήση των δεικτών αυτών. Παρ’ όλα αυτά όμως οι δείκτες NH-NL μας έδωσαν αξιόλογα προειδοποιητικά σήματα για την πορεία της αγοράς. Χαρακτηριστική είναι η απόκλιση που δόθηκε στην διόρθωση του φθινοπώρου 2017. Οι αναγνώστες του Capital.gr θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τα γραφήματα αυτά κατ’ αποκλειστικότητα, σε τακτά χρονικά διαστήματα, μαζί με μία σύντομη ανάλυση/σχολιασμό.

* Ο κ. Παπαδάκης είναι MBA, DIC, Πιστοποιημένος Επενδυτικός Σύμβουλος.