Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Μανόλης Πρατικάκης ο εκσκαφέας της Αβύσσου

Aυτός ο σύγχρονος ποιητής είναι ο μεγαλύτερος ποιητής της Κρήτης αλλά και της Ευρώπης ευρύτερα, που τιμήθηκε από τους σύγχρονους μεγάλους ποιητές της Ελλάδος με ένα ένας εξαιρετικός τόμος 368 σελίδων από τις εκδόσεις  «ΟΡΟΠΕΔΙΟ», γι’ αυτόν τον εκσκαφέα της Αβύσσου  έγραψαν σημαντικά κείμενα για το έργο του, όπως έγραψα και εγώ, που ήδη έχει τιμηθεί με πολλά ελληνικά βραβεία, ακόμη και με  το μεγάλο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το συνολικό ποιητικό έργο του. Έργο που διεκδίκησε  πριν λίγα χρόνια στο Ευρωπαϊκό Βραβείο ποίησης, με προσδοκία για ένα τρίτο ελληνικό NOBEL.
Το σημαντικό έργο επισήμανε με εισήγησή του – πριν χρόνια στο πνευματικό κέντρο Χανίων ο καθηγητής Χριστόφορος Χαραλάμπακης, με δικό του συντονισμό.
΄Εκτοτε, ο ποιητής και ψυχίατρος από το Μύρτος ανέδειξε το συνολικό έργο του  με πολλές παρουσιάσεις και κριτικές  πανεπιστημιακών φιλόλογων, κριτικών, αλλά και σημαντικών ποιητών συναδέλφων του.
Απόψεις του Δημήτρη Κακαβελάκη για τη σημαντική ποιητική δημιουργία «ΚΙΒΩΤΟΣ» έργο του σημαντικότερου ζώντος  έλληνα ποιητή Μανώλη Πρατικάκη που παρουσιάστηκε στη Στοά του Βιβλίου.
Αυτό το κείμενό μου το παραδίδω στα Χανιώτικα Νέα, για τους αναγνώστες και αναγνώστριες της διεθνούς ηλεκτρονικής έκδοσης αλλά και της καθημερινής έντυπης, σε χιλιάδες στην πόλη των Χανίων, το κείμενο του Δημήτρη Κακαβελάκη έχει ως εξής:
Κιβωτός

Απόψεις του Δημήτρη Κακαβελάκη για τη σημαντική  Ποιητική Δημιουργία «ΚΙΒΩΤΟΣ», του  σημαντικότερου ζώντος Έλληνα Ποιητή Μανώλη Πρατικάκη

Η αρχέγονη, «ΚΙΒΩΤΟΣ» του ΝΩΕ έσωσε όλα τα είδη της δημιουργίας από τον αφανισμό, για ανασύσταση της ζωής στον πλανήτη ΓΗ. Στη διαδρομή των αιώνων σε αντίστοιχους κρίσιμους καιρούς, όπως της αρχέγονης ΚΙΒΩΤΟΥ, συμβολικά και πραγματικά, μια νέα ΚΙΒΩΤΟΣ πλέει στα νερά κάθε νέου κατα­κλυσμού για να σώσει άλλες καταστάσεις μέσα από τόσους καταστροφικούς πολέμους συσσωρευμένης έξαλλης καταστροφικότητας.
Όμως τώρα φθάσαμε στην πυρηνική εποχή η οποία προοιωνίζεται τον πυρηνικό αφανισμό της ανθρωπότητας αλλά και ολόκληρης της γης. Εκείνη την αρχέγονη Κιβωτό την εξέφρασε αναδημιουργικά ως σπουδαίο έργο ποιητικής εκδιήγησης ο μεγαλύτερος σύγχρονος Έλληνας ποιητής με πανελλήνια, πανευρωπαϊκή και παγκόσμια αναγνώριση, ο Μανώλης Πρατικάκης. Ένα έργο το οποίο καθ’ εαυτό έχει οικουμενική διάσταση και εκφράζει ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΔΕΟΣ. Ιδιαίτερα τώρα που ο σύγχρονος κατακλυσμικός αφανισμός είναι πιο κοντά στην κάθε σημερινή και αυριανή ένταση των μεγάλων συμφερόντων μιας σύγ­χρονης παραπαίουσας ανθρωπότητας.
Το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών έργο του εξέχοντος ποιητή όπως και τα άλλα άξια έργα του, όπως το πιο πρόσφατο και φιλόδοξο, ο ΛΙΘΟΞΟΟΣ, έχουν το καθένα μια ξεχωριστή δυναμική στην ανανέωση της ελληνικής ποίησης. Όμως η Κιβωτός του ποιητή και ψυχίατρου Μανώλη Πρατικάκη με την έννοια των οικουμενικών αξιών, μέσα στον συνεχή απαξιούμενο κόσμο μας, είναι έργο που πρέπει να εκτιμηθεί παγκόσμια.
Γιατί ο Πρατικάκης δεν χάρισε τη δημιουργία του αύτη μόνο σ’ εμάς αλλά σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Το έργο αυτό, ξεκινώντας από μια εντοπιότητα της αρχαίας πλούσιας και ιστορικής πολίχνης ΜΥΡΤΟΣ, είναι ο τόπος που τον γέννησε. Ένας τόπος νωχελικών αισθήσεων που διαμόρφωσε την ποιητική θερμοκρασία του ποιητή. Ένα έργο μέσα στο χάραμα από το πέλαγος, ανάμεσα σε υγροβιότοπους με τροπικά πουλιά. Αυτός είναι ο γενέθλιος ο μυθικός του χάρτης. Όμως, αυτός ο συγκεκριμένος πολύμορφος τόπος έγινε από τον ποιητή και ψυχίατρο Μανώλη, ή δική του ΚΙΒΩΤΟΣ, αυτή του «ιστορικού κατακλυ­σμού», που μέσα από τη μαγική ποιητική δύναμη του ποιητή μεταμορφώνεται σε «Κιβωτό» όλων των αιώνων που εκφράζει την οικουμενική Κιβωτό. Έτσι η Κιβωτός του ποιητή, μοιάζει με μια θεία, ανθρώπινη, φυσιοκρατική, παναν­θρώπινη Κιβωτό που έχει τη δική της ΜΟΡΦΗ σε κάθε κρίσιμη εποχή του κόσμου.
Όμως ο Μανώλης Πρατικάκης δια μέ­σου της δικής του Κι­βωτού ανάγεται και περιάγεται μέσα από τις λόχμες της φύσης, προβλέποντας τη νέα τεχνολογική εποχή, τα οικοδομήματα και τις νέες κοινωνικές εξελίξεις και ιδιαίτερα τις ιστορικές και επιστημονικές μετα­στοιχειώσεις του εφιαλτικού τρόμου με­τά τον Α’ και Β’ πα­γκόσμιο πόλεμο.
Η εκδιήγηση της «Κιβωτού» για τούς αναγνώστες και τις αναγνώστριες γίνεται κυριολεκτικά εκστατική γιατί τους αποσπά από τον εαυτό τους, μέσα από την πολλαπλότητα της ροής της εκδιήγησης. Άλλοτε από τη θεϊκή πλευρά και ενίοτε μέσα από την εξελικτική διάσταση του Δαρβινισμού, αλλά και μέσα από την κοινή βίωση, σε σχέση με την διαχρονικότητα του έργου “Κιβωτός”.
Ο δεξιοτέχνης συγγραφέας της με την υπερέχουσα ποιητική του έμπνευση και το ψυχολογικό βίωμα ως ιστορικό γεγονός, μέσα σ’ ένα κοινωνικό σύστημα από χρόνους που άλλοτε συστέλλονται η διαστέλλονται μέσα στα διαφορετικά επίπεδα του πραγματικού και του φανταστικού διαμορφώνει από τα εφηβικά χρόνια, έναν αβυσσαλέο μη γραμμικό χρόνο της δημιουργίας της κιβωτού του. Η Κιβωτός είναι μια μοντέρνα σύνθεση που προκαλεί το Αναπάντητο, από το παρελθόν ως το παρόν του χρόνου, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τον σύγχρονο πραγματικό χρόνο ενός χαμένου παιδικού εφηβικού παραδείσου ακτινοβολώντας από το ΜΥΡΤΟΣ, το γενέθλιο φωτεινό χώρο του έσχατου κρητικού Νότου.
Με φωτεινές ανηφόρες και κατηφόρες μιας οικογενειακής ζωής και ακηλίδωτης παιδικής φιλίας ο ποιητής αναφέρεται και στο μαύρο τσεμπέρι των γυναικών, του ΜΥΡΤΟΣ, αυτό που εκφράζει τον σιωπηλό θρήνο και τον ίλιγγο του μαύρου χρώματος. Ζωντανεύει ποιητικά όλη τη φύση του κόσμου της πο­λίχνης ΜΥΡΤΟΣ, που έχει τη δική της ξεχωριστή λάμψη. Για να θυμηθούμε τα παιδικά χρόνια του διεθνούς ποιητή Saint Jonn Perse που η ποίηση του ολόκληρη κινείται από την υποκειμενική του ζωή, από μια έντονη αίσθηση από αναμνήσεις που έγιναν εσωτερική πείρα και μνήμη. Ο Πέρς αναφέρεται στην ποίησή του, στον αόρατο κόσμο της ψυχής, στον πέραν της λογικής κόσμο του καθαρού πνεύματος.
Ας αναζητήσουμε τώρα τον χωρόχρονο του ποιητικού γίγνεσθαι της ΚΙΒΩ­ΤΟΥ. Όπως κυριάρχησαν οι βόγγοι και οι τρόμοι του πελάγους από την σύ­γκρουση του γεωργικού και του τεχνοκρατικού βιομηχανικού πολιτισμού, όπως τον περιγράφει στο ΜΥΡΤΟ ο Μανόλης Πρατικάκης και επεξηγεί και ο διεθνούς φήμης γνωστός Αμερικανός μελλοντολόγος Άλβιν Τόφλερ, προάγεται μια συνολική ποιητική εκδιήγηση, που αναδεικνύει κόσμους πέρα από την δεδομένη εντοπιότητα, η οποία με τη συνεχή αναφορά στην κάθε πλευρά της ροής της δημιουργεί πολλαπλές μορφές, τις οποίες ο συγγραφέας ιχνηλατεί, ως ποικίλες μορφές. Όλες αυτές τελικά συνιστούν  ένα σύμβολο χωρίς καμία αναγωγή στις πολλαλές αιτιότητές του.
Ο συγγραφέας χωρικά παίξει και τραγουδά πέρα από την έννοια του έσχα­του τρόμου της επιπλέουσας κιβωτού στα τεράστια κύματα που την περιλούζουν στον παγκόσμιο κατακλυσμικό χώρο. Ο χρόνος όμως (πραγματικός ή φανταστικός) της κιβωτού του Μανώλη Πρατικάκη, ενός γνήσιου και μεγάλου ποιητή, λειτουργεί μέσα σε όλο το φάσμα της σύγχρονης ανομοιομορφίας του χρόνου, γιατί ο χρόνος τελικά από την ίδια τη φύση του αγκαλιάζει διαφορετικά την πραγματικότητα που αποτελεί ένα οργανικό σύνολο με πολλές διαστάσεις. Μέσα σε όλες τις διαστάσεις του συνεχούς έμπνοου κειμένου της Κιβωτού με ξεχωριστή ποιητική έμπνευση ο συγγραφέας αποκαλύπτει τον περίκλειστο χρόνο της ανθρώπινης ζωής, μέσα στον όποιο εισέρχονται επί μέρους χρόνου, που ο καθένας τους έχει ένα ιδιαίτερο ρυθμό.  Όμως, μέσα στην Κιβωτό του Πρατικάκη συλλαμβάνονται και οι κρυφές διαστάσεις του εσωτερικού χρόνου που ο συγγραφέας με την εμπειρία του ψυχιάτρου βυθίζεται μέσα σε αυτόν και προεκτείνεται σε απεριόριστα ψυχικά βάθη. Αυτά δεν ακολουθούν μια γραμμικότητα, αλλά εξελίσσονται ασύμμετρα σε όλη τη μαγική εκδιήγηση του ποιητή και σε όλες τις σελίδες του σπουδαίου έργου του, η Κιβωτός.
Η Κιβωτός αναφέρεται με ξεχωριστό και σπουδαίο ποιητικό χρωματισμό στα πιο ορατά και αόρατα χρώματα της καθημερινής ζωής. Τώρα, μέσα στις σελίδες της Κιβωτού αναδύεται ένα καλλιτεχνικό ένστικτο (της δαρβινικής εξέ­λιξης που όπως γράφει ο διάσημος αμερικανός Denis DUTON, γεφυρώνει δύο συναρπαστικά και αμφιλεγόμενα πεδία. Σχετίζονται με το γούστο που διαμορφώνεται από τη φυσική επιλογή, και όχι από την κατασκευή του κοινωνικού μας περιβάλλοντος. Αυτή η Κιβωτός λοιπόν του ποιητή Μανώλη Πρατικάκη εκφράζεται στην καθολική της ομορφιά. Στο γλυκύτατο εγκώμιο πένθος, εφάμιλλο στο ακατέργαστο θαύμα του. Σαν μια λίγο θλιμμένη γυναίκα που λάμπει τόσο όσο αγνοεί το κάλλος της. Τόσο όσο χωρίς να το γνωρίζει σηκώνει, αντί στάμνας, τον μυρωμένο κάμπο στον ώμο της, κι οπωροφόρα πάει. Αλλά μέσα σ’ αυτήν χάνεται η τελευταία αστραπή του ανυπότακτου Αίγαγρου κι εμείς όλοι ίσως πλέουμε, στον έσχατο χαμό, χωρίς ΚΙΒΩΤΟ.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα