ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Στον αέρα η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ευρώπης

Έντονες ανησυχίες πως το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο του ηλεκτρικού καλωδίου Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας κινδυνεύει να ναυαγήσει.

Του Απόστολου Τομαρά

Του Απόστολου Τομαρά

tomarasa@kathimerini.com.cy

Ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα, αυτό της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας μπαίνει σε περιπέτειες, προτού καλά-καλά ξεκινήσει η κατασκευή του και παρά το γεγονός ότι αποτελεί έναν από του βασικούς πυλώνες της στρατηγικής συνεργασίας των τριών χωρών. Οι έντονες ανησυχίες και προβληματισμοί που εκφράζονται για την τύχη του έργου, έχουν ως αφετηρία μια απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) της Ελλάδας, η οποία ουσιαστικά έρχεται να ανατρέψει το πλαίσιο υλοποίησης του έργου που αφορά τη δεύτερη φάση ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Απόφαση η οποία, όπως υποστηρίζεται, δεν συμβαδίζει με τις πρόσφατες πρωτοβουλίες της Κομισιόν για την υλοποίηση της διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου και Ελλάδας. Η εμπλοκή που φαίνεται να προκαλείται και που δημιουργεί ευρύτερους αρνητικούς συνειρμούς, που αγγίζουν την τρίτη φάση του έργου (διασύνδεση Κύπρου-Κρήτης) σχετίζονται με τις επίσημες ανακοινώσεις που έγιναν στην Αθήνα ότι ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) πήρε το πράσινο φως από τη ΡΑΕ να προχωρήσει στην άμεση σύσταση εταιρίας ειδικού σκοπού (SPV), για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής. Απόφαση που όπως λέγεται, από διασυνοριακό μετατρέπει το κομμάτι Κρήτης-Αττικής σε εθνικό έργο, τουτέστιν η υλοποίησή του προχωρά αυτόνομα και ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα δύο κομμάτια Ισραήλ-Κύπρου, Κύπρου-Κρήτης. Η εξέλιξη αυτή πιστεύεται ότι μπορεί να ματαιώσει την εξαγγελθείσα άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου. Ήδη εκφράζονται οι πρώτες απαισιόδοξες απόψεις, πως κάτω από αυτές τις συνθήκες το όλο έργο οδεύει προς ακύρωση. Οι αρνητικές, όπως χαρακτηρίζονται, εξελίξεις παρακολουθούνται στενά από τις Βρυξέλλες και όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταστήσει σαφές στην Αθήνα πως το έργο πρέπει να προχωρήσει ως ενιαίο κομμάτι της διασύνδεσης, Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης που έχει χαρακτηριστεί ως έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), επισημαίνοντας τα οφέλη ως προς την έγκαιρη υλοποίησή του αλλά και τη διασφάλιση χρηματοδότησης. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση «θυσιάζοντας» ουσιαστικά, όπως λένε αρμόδιες πηγές, την προοπτική της διασύνδεσης Κύπρου-Ευρώπης, στον βωμό άλλων σκοπιμοτήτων.

Ενεργειακή ομηρία

Ενώ στην Αθήνα η απόφαση της ΡΑΕ χαρακτηρίσθηκε «ιστορική», στην Κύπρο ήδη εκφράζονται ζωηρές ανησυχίες ότι το διασυνοριακό έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης μπαίνει σε περιπέτειες. Ήδη γίνεται λόγος για διαιώνιση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε οικονομικό, ενεργειακό και γεωστρατηγικό επίπεδο. Όπως σαφώς είχε προσδιορισθεί, σε διμερές αλλά και τριμερές επίπεδο ηγετών, η ενεργειακή διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη αποτελεί έργο υψίστης σημασίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό πεδίο. Υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων και εφόσον δεν προχωρήσει το έργο, ως ενιαίο, εκτιμάται πως ουσιαστικά αυτή που επηρεάζεται είναι η Κύπρος η οποία παραμένει το τελευταίο κράτος μέλος, σε ενεργειακή απομόνωση. Παράλληλα προβάλλεται ο γεωστρατηγικός κίνδυνος ένεκα της ενεργειακής επέκτασης της Τουρκίας, η οποία μετά τον αγωγό νερού προς τα Κατεχόμενα, εμφανίζεται έτοιμη για διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων Κατεχομένων - Τουρκίας.

Η απόφαση της ΡΑΕ

Η απόφαση της ΡΑΕ (816/2018) για αποκόλληση της δεύτερης φάσης (Κρήτης-Αττικής) από τον βασικό κορμό του διασυνοριακού έργου δημοσιοποιήθηκε από τον ΑΔΜΗΕ, την περασμένη Πέμπτη και το σκεπτικό της στηρίζεται στις πιεστικές ενεργειακές ανάγκες της Κρήτης που θα προκύψουν από το 2020 και μετά από την απόσυρση σημαντικού αριθμού παλαιών ρυπογόνων μονάδων που καλύπτουν σήμερα το ενεργειακό ισοζύγιο της νήσου. Η ΡΑΕ ανέθεσε στον ΑΔΜΗΕ την άμεση σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV), που θα αποτελέσει και το φορέα υλοποίησης του έργου, της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής. Ο ΑΔΜΗΕ σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις θα ελέγχει το 100% της νέας εταιρείας, η οποία εντός τεσσάρων μηνών από την σύστασή της, θα μπορεί να εκχωρήσει το 39% στην Euroasia Interconnektor (φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών) ή σε θυγατρική της. Πηγές που παρακολουθούν την πορεία υλοποίησης του έργου λένε πως η απόφαση της ΡΑΕ σπρώχνει τον Euroasia Interconnektor στην έξοδο αναθέτοντας τη διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής στον ΑΔΜΗΕ

Ζητούν τις μελέτες

Στην απόφαση της ΡΑΕ γίνεται λόγος πως η διασύνδεση, Κρήτης-Αττικής θα υλοποιηθεί ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), και στο πνεύμα αυτό ζητείται από την εταιρεία ειδικού σκοπού που θα συσταθεί από τον ΑΔΜΗΕ να αξιοποιήσει τις μελέτες που έχει ήδη διενεργήσει ο φορέας υλοποίησης Euroasia Interconnector Ltd με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και τις άδειες και εγκρίσεις που έχουν ήδη εκδοθεί για την υλοποίηση του έργου. Στο πνεύμα αυτό ήδη η ΡΑΕ ζητάει την παράδοση στην εταιρεία ειδικού σκοπού, τις σχετικές μελέτες και εγκρίσεις που αφορούν το τμήμα Κρήτη-Αττική και άλλα στοιχεία που κρίνονται αναγκαία, ώστε να διασφαλιστεί η ταχεία αδειοδότηση του έργου καθώς και η λειτουργικότητα του συνολικού Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος, όπως χαρακτηρίζεται το κομμάτι Κρήτης-Αττικής. Δεδομένου ότι η απόφαση της ΡΑΕ φαίνεται να αποκλίνει από τις κατευθύνσεις της Κομισιόν ενδιαφέρον παρουσιάζει ποια θα είναι η τύχη του αιτήματος της ΡΑΕ στις Βρυξέλλες.

EuroAsia Interconnector

Το διασυνοριακό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης έχει χαρακτηριστεί ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος με ευρωπαϊκή στήριξη σε ποσοστό 50%. Φορέας υλοποίησης του έργου, είναι η κοινοπραξία EuroAsia Interconnector που έχει ολοκληρώσει πέντε μελέτες που αφορούν την όδευση των υποθαλάσσιων καλωδίων, προκαταρκτική περιβαλλοντική μελέτη καθώς άλλες τρεις μελέτες οικονομικής φύσεως. Για το τμήμα Αττική-Κρήτη υπήρξε συμφωνία επί της αρχής του φορέα υλοποίησης και του ΑΔΜΗΕ που δεν κατάληξε σε οριστική συμφωνία. Η «Κ» αναζήτησε επίσημη αντίδραση από την EuroAsia Interconnector ωστόσο δεν κατέστη δυνατή η επικοινωνία με τον Νάσο Κτωρίδη διευθύνοντα σύμβουλο της κοινοπραξίας. Ωστόσο, οι πληροφορίες που υπάρχουν παραπέμπουν σε ένα ιδιαίτερα έντονο παρασκήνιο με ζητούμενο, από πλευράς ΑΔΜΗΕ να καταστεί ο μεγαλομέτοχος του σχήματος που θα εκτελούσε τη δεύτερη φάση του διασυνοριακού έργου. Και ενώ στη Λευκωσία δεν υπήρξε σχετική πληροφόρηση, από την Αθήνα έγινε γνωστό πως ναυάγησε η προοπτική σύμπραξης του EuroAsia Interconnector με τον ΑΔΜΗΕ.

Η ευθύνη του ναυαγίου επιρρίπτεται στην κοινοπραξία και στην αναδίπλωση, όπως υποστηρίζεται, από τον ορισμό ως φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης της εταιρείας ειδικού σκοπού που θα ίδρυαν με τον ΑΔΜΗΕ. Πάντα σε επίπεδο διαρροών, η κοινοπραξία EuroAsia Interconnector φαίνεται να εκφράζει δυσαρέσκεια για τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης με τον ΑΔΜΗΕ, να επιβεβαιώνει από τη μία ότι διεξάγονταν συζητήσεις για συμφωνία μετόχων, αλλά από την άλλη να δηλώνει πως είναι υποχρεωμένος να προγραμματίζει το δικό του έργο (Κρήτης - Αττικής), στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία με την τον EuroAsia. Η κοινοπραξία αντέδρασε με επιστολές προς τη ΡΑΕ, επιρρίπτοντας ευθύνες στον ΑΔΜΗΕ ότι δεν ανταποκρίνεται στις κλήσεις, για τη σύναψη συμφωνίας μετόχων.

Καλώδιο συνολικού μήκους 1.518 χιλιομέτρων

Η ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών είναι χαρακτηρισμένο στο πλαίσιο του Κανονισμού 347/2013 της Ε.Ε. ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ). Τον Οκτώβριο του 2014 στο πλαίσιο του Κανονισμού της ΕΕ «Συνδέοντας την Ευρώπη», το έργο εγκρίθηκε για χρηματοδότηση €1.325.000 που αφορά τον τεχνικό σχεδιασμό, την αναγνωριστική μελέτη και τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Φορέας υλοποίησης είναι ο EuroAsia Interconnector και το συνολικό έργο αποτελείται από μια ομάδα τριών ΕΚΕ.
-Ηλεκτρική Διασύνδεση Χαδέρας (Hadera Ισραήλ) και Κοφίνου (Κύπρος)
-Ηλεκτρική Διασύνδεση Κοφίνου (Κύπρος) και Κορακιάς (Κρήτη, Ελλάδα)
-Εσωτερική ηλεκτρική γραμμή Κορακιάς (Κρήτη) και περιοχή Αττικής.
Με βάση τα χρονοδιαγράμματα οι ημερομηνίες λειτουργίας των επιμέρους φάσεων του έργου είναι:
-Πρώτη φάση: Κύπρος -Ισραήλ, Δεκέμβριος 2019 (εκτιμώμενο κόστος €1,5 δισ.).
-Δεύτερη φάση: Κρήτη -Αττική, Δεκέμβριος 2020 (εκτιμώμενο κόστος €1,5 δισ.).
-Τρίτη φάση: Κύπρος -Κρήτη, Δεκέμβριος 2022.
Το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι συνολικού μήκους 1.518 χιλιομέτρων και η δυναμικότητά του θα είναι της τάξης των 2.000 MW. Το πρώτο τμήμα Ισραήλ – Κύπρος θα είναι μήκους 329 χιλιομέτρων, το δεύτερο τμήμα προς Ελλάδα (Κρήτη) 879 χιλιομέτρων και το τρίτο από Κρήτη προς Αττική 310 χιλιομέτρων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

 

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Τομαρά

Πολιτική: Τελευταία Ενημέρωση

X