ΝΙΟΥ ΧΕΪΒΕΝ. Τα όρια μεταξύ ζωής και θανάτου έγιναν λίγο πιο θολά από χθες, μετά τη δημοσίευση μελέτης επιστημόνων του πανεπιστημίου Γέιλ, σύμφωνα με την οποία οι εγκέφαλοι νεκρών χοίρων μπορούν να παρουσιάσουν σημάδια ζωής αν διοχετευθεί σε αυτούς συνθετικό αίμα ακόμη και τέσσερις ώρες μετά τον θάνατό τους.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature, αμφισβητεί βαθιά εδραιωμένες πεποιθήσεις για τον τελεσίδικο χαρακτήρα του θανάτου. Οι εγκέφαλοι των χοίρων δεν απέκτησαν συνείδηση, αλλά έδειξαν σημάδια ζωής, καθώς τα κύτταρα σε μεγάλες εγκεφαλικές περιοχές απορροφούσαν θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο από το τεχνητό αίμα και εξέκριναν διοξείδιο του άνθρακα.
«Ο εγκέφαλος ενός μεγάλου θηλαστικού διατηρεί την ικανότητα να αποκαθιστά την κυκλοφορία και κάποιες μοριακές και κυτταρικές λειτουργίες πολλές ώρες μετά τη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος», δήλωσε ο καθηγητής Νευροεπιστημών, Συγκριτικής Ιατρικής, Γενετικής και Ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο Γέιλ, Νενάντ Σεστάν.
Οι εγκέφαλοι 32 χοίρων αφαιρέθηκαν μετά τη σφαγή τους σε κτηνοτροφική μονάδα. Τέσσερις ώρες αργότερα, κάποιοι από τους εγκεφάλους τροφοδοτήθηκαν, μέσα από τις καρωτίδες, με συνθετικό αίμα BrainEx, ενώ άλλοι αφέθηκαν ως είχαν. Επειτα από έξι ώρες τροφοδοσίας με BrainEx, δηλαδή δέκα ώρες μετά τη σφαγή, «οι εγκέφαλοι αντλούσαν οξυγόνο, χρησιμοποιούσαν γλυκόζη και παρήγαν διοξείδιο του άνθρακα», σημείωσε ο Ζβόνιμιρ Βρσέλια, ένας από τους συντάκτες της έρευνας. «Δεν παρατηρήσαμε οργανωμένη ηλεκτρική δραστηριότητα συνδεόμενη με την αντίληψη και τη συνείδηση», πρόσθεσε ο Βρσέλια. «Κλινικά, τα μυαλά αυτά δεν ορίζονται ως ζωντανά, αλλά ως κυτταρικά ενεργά».
Οι επιστήμονες είχαν συμφωνήσει εκ των προτέρων ότι θα σταματούσαν το πείραμα αν εμφανίζονταν σημάδια συνείδησης, ενώ είχαν κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να μην εμφανιστούν. Συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν χημικά που εμποδίζουν τη λειτουργία των νευρώνων, ώστε τα κύτταρα να μην συνδεθούν μεταξύ τους. Οταν όμως πέρασαν στη δεύτερη φάση του πειράματος, μελετώντας όχι πλέον ολόκληρους τους εγκεφάλους, αλλά λεπτές τομές –ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο συνείδησης–, και σταμάτησαν να χορηγούν τα χημικά που εμπόδιζαν τη λειτουργία των νευρώνων, αυτοί ενεργοποιήθηκαν.
«Υπάρχει ίσως η δυνατότητα να εμφανιστεί εγκεφαλική λειτουργία σε ηλεκτροεγκεφαλογράφημα», είπε η καθηγήτρια Νομικής Νίτα Φαραχάνι, που συμμετείχε στη μελέτη ως σύμβουλος βιοηθικής. «Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αποκατασταθεί και η αίσθηση πόνου».
Οι μέθοδοι και οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη δεν έχουν εφαρμοστεί σε ανθρώπους, ενώ ο βασικός στόχος της μελέτης δεν είναι η «αναζωογόνηση», αλλά η τρισδιάστατη έρευνα του εγκεφάλου, ώστε να βρεθούν θεραπείες για εγκεφαλικές ασθένειες.