Με τον πρόσφατο νόμο 4607/19, ο οποίος ψηφίσθηκε στις 15 Απριλίου 2019, ενσωματώνεται στη φορολογική νομοθεσία μας η οδηγία 1164/2016/Ε.Ε. και τροποποιούνται υφιστάμενες διατάξεις σχετικά με «καταχρηστικές φορολογικές πρακτικές» ή «τεχνικές διευθετήσεις», τον περιορισμό των φορολογικά εκπιπτόμενων δανειακών τόκων και τη φορολογία στην Ελλάδα κερδών «ελεγχόμενων αλλοδαπών επιχειρήσεων».
Σε προηγούμενα άρθρα είχαμε καλύψει τα θέματα των «τεχνητών διευθετήσεων» και των τόκων, ενώ στο παρόν συνοψίζεται το θέμα της πιθανής φορολόγησης στη χώρα μας των κερδών αλλοδαπών εταιρειών οι οποίες ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή σε εταιρείες που φορολογούνται στην Ελλάδα. Στόχος των νέων διατάξεων είναι να καταπολεμηθεί η φοροαποφυγή, που μπορεί να γίνεται με μεταφορά εσόδων σε εταιρείες που εδρεύουν σε κράτη με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές ή «μη συνεργάσιμες χώρες». Κλασική περίπτωση αποτελούν οι εταιρείες οι οποίες λειτουργούν σε χώρες με χαμηλό φορολογικό συντελεστή και αποκομίζουν έσοδα από πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζονται και πωλούνται σε συνδεδεμένες με αυτήν επιχειρήσεις και δεν προσθέτουν καμία ή προσθέτουν ελάχιστη οικονομική αξία, γνωστές ως εταιρείες τιμολόγησης.
Με απλά λόγια, κέρδη τέτοιων εταιρειών, οι οποίες ορίζονται ως Ελεγχόμενες Αλλοδαπές Εταιρείες (ΕΑΕ), μπορεί να φορολογηθούν στην Ελλάδα ως κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή με 28%, αν ο φορολογούμενος είναι νομικό πρόσωπο ή με την κλίμακα αν είναι φυσικό πρόσωπο, αφού αφαιρεθεί τυχόν φόρος που έχει καταβληθεί στην αλλοδαπή για το εισόδημα αυτό.
Σύμφωνα με τον νόμο, ως ΕΑΕ νοείται το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή οντότητα ή μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή, τα κέρδη της οποίας δεν φορολογούνται ή απαλλάσσονται του φόρου στην ημεδαπή, όταν συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
(α) Στην περίπτωση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, ο φορολογούμενος μόνος του ή από κοινού με τις συνδεδεμένες με αυτόν επιχειρήσεις κατέχει άμεση ή έμμεση συμμετοχή σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) των δικαιωμάτων ψήφου ή έχει την άμεση ή έμμεση κυριότητα επί ποσοστού άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) του κεφαλαίου ή δικαιούται να εισπράττει ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) των κερδών του εν λόγω νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας.
(β) Ο πραγματικός εταιρικός φόρος που έχει καταβάλει για τα κέρδη του το νομικό πρόσωπο στην αλλοδαπή είναι μικρότερος από τον μισό φόρο που θα οφειλόταν στην Ελλάδα με βάση τις ισχύουσες διατάξεις, ανεξαρτήτως του εάν η ΕΑΕ είναι εγκαταστημένη σε προνομιακό ή μη συνεργάσιμο κράτος.
(γ) Ανω του τριάντα τοις εκατό (30%) του καθαρού εισοδήματος προ φόρων που πραγματοποιεί το νομικό πρόσωπο στην αλλοδαπή, προέρχεται από τόκους, δικαιώματα, μερίσματα, εισόδημα από την εκποίηση μετοχών, χρηματοδοτική μίσθωση, από ασφαλιστικές, τραπεζικές και άλλες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες ή είναι εισόδημα από τις προαναφερθείσες εταιρείες τιμολόγησης.
Περαιτέρω θεωρείται συνδεδεμένη επιχείρηση, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα στην οποία ο φορολογούμενος κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχή στο κεφάλαιο ή δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη πάνω από 25%.
Στο εισόδημα που θα φορολογηθεί με αυτές τις διατάξεις περιλαμβάνεται το μη διανεμηθέν κέρδος της ΕΑΕ από τις προαναφερθείσες κατηγορίες εισοδήματος (τόκοι, δικαιώματα κ.λπ.), δηλαδή φορολογούνται τα κέρδη χωρίς να έχουν διανεμηθεί.
Τα παραπάνω δεν εφαρμόζονται όταν η ελεγχόμενη αλλοδαπή εταιρεία ασκεί ουσιαστική οικονομική δραστηριότητα που υποστηρίζεται από προσωπικό, εξοπλισμό, περιουσιακά στοιχεία και εγκαταστάσεις (όπως αποδεικνύεται από συναφή πραγματικά στοιχεία και περιστάσεις) και δεν είναι εγκαταστημένη σε τρίτη χώρα, η οποία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.
Οι προαναφερόμενες διατάξεις, οι οποίες ισχύουν από 1/1/2019, μαζί με την πληροφόρηση από την Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών και την υποχρέωση των τραπεζών για ταυτοποίηση των πραγματικών δικαιούχων τραπεζικών λογαριασμών και μετόχων εταιρειών της αλλοδαπής, συμπληρώνουν το οπλοστάσιο της φορολογικής αρχής για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, το οποίο αναμένεται ενισχυθεί περαιτέρω και με άλλους κανόνες, σύμφωνα με πρόσφατες εξαγγελίες της Επιτροπής.
* Ο κ. Γ. Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής λογιστής, επίτιμος πρόεδρος της ASNetwork.