Ενας μύκητας γενετικώς τροποποιημένος, έτσι ώστε να παράγει μια τοξίνη αράχνης, μπορεί να σκοτώσει με μεγάλη ταχύτητα τα κουνούπια που μεταδίδουν ελονοσία. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε αμερικανική έρευνα.
Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στην Μπουργκίνα Φάσο έδειξαν ότι οι πληθυσμοί των κουνουπιών κατέρρευσαν ακόμη και κατά 99% εντός 45 ημερών. Στόχος των ερευνητών, ωστόσο, δεν είναι η ολοκληρωτική εξαφάνιση των κουνουπιών, αλλά η αποτροπή μετάδοσης της ελονοσίας. Η ασθένεια, η οποία μεταδίδεται όταν το θηλυκό κουνούπι πίνει αίμα, οδηγεί στον θάνατο περισσότερους από 400.000 ετησίως. Σε παγκόσμιο επίπεδο τα κρούσματα ελονοσίας ανέρχονται κάθε χρόνο σε 219 εκατομμύρια.
Πραγματοποιώντας την έρευνα, επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και το Ερευνητικό Ινστιτούτο IRRS της Μπουργκίνα Φάσο αρχικά εντόπισαν έναν μύκητα (Metarhizium pingshaense) ο οποίος προσβάλλει τον ανωφελή κώνωπα, που μεταδίδει την ελονοσία. Στην επόμενη φάση οι ερευνητές θέλησαν να ενισχύσουν τον μύκητα. «Είναι εξαιρετικά εύπλαστοι. Μπορεί κανείς να τους τροποποιήσει γενετικώς πολύ εύκολα», εξηγεί ο μυκητολόγος, εντομολόγος και μοριακός βιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, Ραϊμόν Σεν Λεγκέρ.
Ετσι, στράφηκαν προς μία τοξίνη που παράγεται από αυστραλιανή αράχνη. Οι γενετικές οδηγίες που καταλήγουν στην παραγωγή της τοξίνης προστέθηκαν στον γενετικό κώδικα του μύκητα, έτσι ώστε να αρχίσει να παράγει την τοξίνη από τη στιγμή που θα προσβάλει το κουνούπι. «Η αράχνη χρησιμοποιεί τα δόντια της προκειμένου να τρυπήσει το δέρμα των εντόμων και να εγχύσει τις τοξίνες της. Εμείς αντικαταστήσαμε τα δόντια της αράχνης με τον μύκητα», εξηγεί ο Σεν Λεγκέρ.
Εργαστηριακές εξετάσεις κατέδειξαν ότι ο γενετικώς τροποποιημένος μύκητας μπορεί να σκοτώσει το κουνούπι ταχύτερα, ενώ χρειάζονται λιγότεροι σπόροι μύκητα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος. Το επόμενο βήμα ήταν ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας του μύκητα σε πραγματικές συνθήκες. Στήθηκε λοιπόν ένα μεγάλο ψεύτικο χωριό με φυτά, καλύβες, υδάτινους πόρους και τρόφιμα για τα κουνούπια στην Μπουργκίνα Φάσο, το οποίο είχε περιβληθεί με κουνουπιέρες προκειμένου να μην αποδράσουν τα έντομα.
Οι σπόροι του μύκητα είχαν εμβαπτιστεί σε σουσαμέλαιο και είχαν απλωθεί σε μαύρα βαμβακερά σεντόνια. Τα κουνούπια έπρεπε να προσγειωθούν στα σεντόνια για να προσβληθούν από τον μύκητα. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν 1.500 κουνούπια.
Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Science», δείχνουν ότι οι πληθυσμοί των εντόμων γιγαντώθηκαν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Οταν όμως χρησιμοποιήθηκαν οι μύκητες με την τοξίνη, τα κουνούπια εντός 45 ημερών μειώθηκαν σε μόλις 13. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι ο μύκητας δεν προσέβαλε άλλα έντομα, όπως μέλισσες.