Με ορμητήριο το παραμυθένιο Νυμφαίο, εκδράμουμε στον ακριτικό νομό Φλώρινας και απολαμβάνουμε την υπέροχη φύση της περιοχής, βολτάροντας στα γύρω χωριά και στις κοντινές λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα.
Πεσμένα φύλλα σε όλες τις αποχρώσεις του καφέ και του κίτρινου, πρωτοβρόχια, ομίχλη. Μια τελευταία συνάντηση με τις «χορεύτριες» αρκούδες του Αρκτούρου πριν από τη χειμερία νάρκη. Κρύο. Αναμμένα τζάκια και σόμπες. Ολες τις εποχές του χρόνου, αλλά πολύ περισσότερο το φθινόπωρο, το Νυμφαίο, τα γύρω χωριά και οι λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα οριοθετούν μια περιοχή εξαίρετου φυσικού κάλλους στην ακριτική μας Φλώρινα. Εναν τόπο όμορφο και συναρπαστικό, που σε λίγα μόνο χιλιόμετρα χαρίζει στον επισκέπτη μοναδικές εμπειρίες σε σχέση με τη φύση και τα ιδιαίτερα τοπία της, ενώ συγχρόνως αποτελεί και ένα σπουδαίο παράδειγμα για τον τρόπο που αναπτύχθηκε τουριστικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες: ήπια και προσεκτικά.
Νυμφαίο το παραδοσιακό
Το Νυμφαίο, χτισμένο σε ένα ξέφωτο, ανάμεσα σε πυκνά δάση και χορταριασμένες πλαγιές, σε υψόμετρο 1.360, εντυπωσιάζει με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και την τοποθεσία του. Τα επιβλητικά πέτρινα αρχοντικά σπίτια, οι λαμαρινένιες στέγες, ειδικές για να μην κρατάνε το χιόνι, τα πέτρινα καλντερίμια και η οικιστική αρμονία έχουν χαρίσει στο χωριό το χαρακτηρισμό του παραδοσιακού οικισμού. Τα περίπου 200 κτίριά του έχουν αποκατασταθεί πλήρως, ενώ όσα καινούργια χτίζονται ακολουθούν απαρέγκλιτα την παραδοσιακή αρχιτεκτονική.
Η αναγέννηση του χωριού ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με τη σημαντική συμβολή δύο ανθρώπων: του δημοσιογράφου Νικόλαου Μέρτζου και του οινοποιού και νυν δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη. Το Νυμφαίο -ή αλλιώς Νέβεσκα, όπως είναι η βλάχικη ονομασία του- έχει ένδοξο παρελθόν, αφού από τα τέλη του 17ου αιώνα και για περίπου τρεις αιώνες αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αργυροχρυσοχοΐας στα Βαλκάνια. Το χωριό πλουτίζει, χτίζονται αρχοντικά και ευεργέτες από μακριά στέλνουν συνεχώς χρήματα. Ολα αυτά, όμως, μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε και αρχίζει να ερημώνει. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80 έχει όλα τα σημάδια της εγκατάλειψης. Τα αρχοντικά καταρρέουν, τα καλντερίμια χορταριάζουν και το 1994 έχουν απομείνει περίπου 50 κάτοικοι, κυρίως ηλικιωμένοι και κτηνοτρόφοι. Τότε είναι που η ιδέα για έναν ξενώνα στο χωριό για το καταφύγιο Αρκτούρος και γενικά για μια ήπια τουριστική ανάπτυξη αρχίζει να γίνεται πράξη. Τα κτίρια ανακαινίζονται, τα καλντερίμια ξαναστρώνονται, κάποιοι ντόπιοι επιστρέφουν και αρκετοί νέοι άνθρωποι γίνονται μόνιμοι Νυμφαιώτες.
Σήμερα, εκτός από το ονειρικό φυσικό και αρχιτεκτονικό τοπίο, το Νυμφαίο προσφέρει πολλές επιλογές για βόλτες και δραστηριότητες. Το Καταφύγιο Αρκούδας της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Αρκτούρος βρίσκεται σε μια περιφραγμένη έκταση 50 στρεμμάτων, μέσα σε φυσικό δάσος οξιάς, και φιλοξενεί δέκα πρώην αιχμάλωτες αρκούδες («χορεύτριες»), που μπορείτε να επισκεφτείτε καθημερινά πλην Τετάρτης από τις 10 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα (εισιτήριο 6 ευρώ, Τ/23860-41.500). Επίσης, σε κοντινή απόσταση από το Νυμφαίο βρίσκονται οι λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα, αλλά και τα χωριά Αετός, Λέχοβο και Αγραπιδιά.
Βόλτα στις λίμνες
Εξι φυσικές λίμνες διαθέτει ο νομός Φλώρινας, με τις Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα να είναι από τις πιο σημαντικές – μετά τις διάσημες Πρέσπες. Εκατοντάδες είδη πτηνών, θηλαστικών και ψαριών διαβιούν εδώ, ενώ αξίζει να σημειώσουμε και την ύπαρξη της υπό εξαφάνιση βαλτόπαπιας στη Χειμαδίτιδα. Οι δύο λίμνες επικοινωνούν μεταξύ τους με τεχνητό κανάλι και, ενώ η Χειμαδίτιδα είναι μεγαλύτερη, είναι ταυτόχρονα και αρκετά ρηχή. Το Λιμνοχώρι είναι χτισμένο πάνω στην όχθη της λίμνης Ζάζαρη και εδώ θα βρείτε ξενώνες και καφέ, ενώ και στις δύο λίμνες μπορείτε να κάνετε πεζοπορία, ποδηλασία, κανό κ.λπ. Η εταιρεία «Αρτεμις» (Τ/23860-41.200) εξειδικεύεται σε δραστηριότητες στη φύση.
…και στα γύρω χωριά
Χτισμένο στις πλαγιές του όρους Βέρνον, ο Αετός είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της περιοχής. Φημίζεται για την καλλιέργεια της περίφημης κόκκινης πιπεριάς Φλωρίνης, προϊόν το οποίο έχει κατοχυρωθεί με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Στον Αετό λειτουργεί και το κέντρο ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα του Αρκτούρου.
Το Λέχοβο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 900 στις πλαγιές του όρους Βίτσι. Εχει πληθυσμό 1.100 κατοίκων και τα παραδοσιακά καλντερίμια του είναι ιδανικά για βόλτες. Διαθέτει αρκετές ταβέρνες και ένα ενδιαφέρον Εθνολογικό και Λαογραφικό Μουσείο.
Στο χωριό Αγραπιδιά λειτουργεί το Καταφύγιο Λύκου της οργάνωσης Αρκτούρος. Στο ειδικά περιφραγμένο τμήμα φυσικού δάσους βελανιδιάς, έκτασης 70 στρεμμάτων, φιλοξενούνται 10 λύκοι. Το καταφύγιο είναι ανοιχτό για επισκέψεις Σαββατοκύριακα και αργίες από τις 10 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα (Τ/ 23860-41.500).
Μετάβαση
Το Νυμφαίο απέχει 541 χιλιόμετρα και απαιτούνται περίπου 6 ώρες οδήγησης. Μπορείτε να προσεγγίσετε το χωριό είτε μέσω Λάρισας, Κοζάνης και Πτολεμαΐδας είτε μέσω Τρικάλων, Γρεβενών και Κοζάνης. Η λίμνη Ζάζαρη απέχει 15 χιλιόμετρα από το Νυμφαίο και η λίμνη Χειμαδίτιδα περίπου 20 χιλιόμετρα. Από Θεσσαλονίκη θα χρειαστεί να διανύσετε για το Νυμφαίο 180 χιλιόμετρα. Μέσω της Εγνατίας Οδού θα περάσετε τη Βέροια και θα ακολουθήσετε την έξοδο για Φλώρινα και ύστερα τις πινακίδες για Αμύνταιο.
Διαμονή
La Moara (Νυμφαίο, Τ/23860-31.377, www.lamoara.gr). Ο πρώτος ξενώνας του χωριού λειτούργησε το 1993. Διαθέτει συνολικά οκτώ δωμάτια, από τα οποία τα δύο είναι στη σοφίτα, με μεσάντρες (μεγάλες ντουλάπες), ξύλινα πατώματα και φλοκάτες. Το παραδοσιακό χρώμα είναι εμφανές σε όλα.
Νύμφες (Νυμφαίο, Τ/23860-31.114, www.nymfeshotel.gr). Χτισμένο το 1923, το πέτρινο παραδοσιακό κτίριο ανακαινίστηκε για να στεγάσει 5 μοναδικά δωμάτια, τα οποία είναι διαφορετικά μεταξύ τους και δανείζονται τα ονόματά τους από νύμφες. Το ξενοδοχείο διαθέτει και καφέ-μπαρ, και αίθουσα σπα με υδρομασάζ.
Ξενώνας Αργυρώ (Νυμφαίο, Τ/23860-31.331, www.argyro.gr). Σε ένα από τα ψηλότερα σημεία του χωριού, ο ξενώνας διαθέτει άνετα δωμάτια σε παραδοσιακό στυλ και υπέροχη θέα. Καθημερινά, προσφέρεται και παραδοσιακό φαγητό.
La Galba (Νυμφαίο, Τ/23860-31.314, www.lagalba.gr). Σε αρμονία με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Νυμφαίου, ο πέτρινος ξενώνας είναι διακοσμημένος με έργα τέχνης, αντίκες και χειροποίητα υφαντά. Τα επτά δωμάτια προσφέρουν όλες τις ανέσεις, ενώ στο πρωινό σερβίρονται παραδοσιακές πίτες και σπιτικές μαρμελάδες.
Casa Mare (Νυμφαίο, Τ/23860-31.107, www.casamare.gr). Το «Μεγάλο Σπίτι» (αυτό σημαίνει Casa Mare στα Βλάχικα) είναι χτισμένο με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, συνδυάζοντας πέτρα και ξύλο. Το επιβλητικό κτίριο διαθέτει καλαίσθητα δωμάτια με ξύλινα πατώματα, πέτρα σε εσωτερικούς τοίχους, παραδοσιακά παράθυρα και τζάκι.
Ξενώνας Εντερνέ (Νυμφαίο, Τ/23860-31.230, www.enterne.gr). Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, στεγάζεται σε πέτρινο κτίριο και τα αριστοκρατικά δωμάτιά του είναι εξοπλισμένα με σκούρα ξύλινα έπιπλα και υφάσματα σε κόκκινες αποχρώσεις.
Ξενώνας Κοντογιάννη (Νυμφαίο, Τ/23860-31.138, www.nymfeomania.com). Χτισμένος σε πλαγιά, διαθέτει δωμάτια-στούντιο με τζάκι ή ξυλόσομπα και κουζίνα. Δίπλα στο τζάκι, οι παραδοσιακοί οντάδες είναι καλυμμένοι με φλοκάτες, ενώ από τα παράθυρα θα θαυμάσετε τη θέα στο Βίτσι.
Ξενώνας Ζάζαρη (Λιμνοχώρι, Τ/23860-81.000, www.zazari.com.gr). Στην όχθη της λίμνης Ζάζαρη, αποτελεί ιδανική βάση για να εξερευνήσετε τη γύρω περιοχή. Τα οκτώ δίκλινα δωμάτια έχουν όλες τις ανέσεις, ενώ το πρωινό περιλαμβάνει φρέσκα ντόπια αυγά και σπιτικά κέικ.
Αετόζι Επαύλεις (Αετός, Τ/6974-070.232, www.aetozi.gr). Μια μοναδική συλλογή ιστορικών και παραδοσιακών κτιρίων, τα οποία ανακαινίστηκαν και μετατράπηκαν σε ενοικιαζόμενες επαύλεις, περιλαμβάνει το συγκρότημα Αετόζι. Το διώροφο αρχοντικό «Ουρανός» είναι χτισμένο το 1920, η «Νεφέλη» το 1914 και η «Ναταλία» το 1904, ενώ όλες οι επαύλεις διαθέτουν μεγάλους εξωτερικούς χώρους. Υπάρχουν και πιο μικρά παραδοσιακά στούντιο για μικρότερο αριθμό ατόμων.
Ξενώνας Ηδιστον (Λέχοβο, Τ/6973-674.985, www.hdiston.gr). Εξι δωμάτια σε μοντέρνο στυλ προσφέρει ο ξενώνας. Το σπιτικό πρωινό αποτελείται από ντόπια, βιολογικά προϊόντα.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
Φαγητό
Πλατεία (Νυμφαίο, Τ/6947-153.604). Παραδοσιακά πιάτα, χωριάτικες πίτες και φρέσκα κρέατα. Οταν έχει κρύο, σερβίρει φασολάδα, χοιρινό με λάχανο και ενίοτε κυνήγι, ζαρκάδι και αγριογούρουνο. Τα Σαββατοκύριακα μπαίνουν και σούβλες.
Αρχοντικό (Νυμφαίο, Τ/23860-31.107). Καθημερινά ετοιμάζονται 3 – 4 μαγειρευτά, ενώ δεν λείπουν το κυνήγι και τα κρεατικά.
Θωμάς (Σκλήθρο, Τ/23860-31.206). Η πιο ξακουστή ταβέρνα της περιοχής βρίσκεται στο χωριό Σκλήθρο, 16 χιλιόμετρα από το Νυμφαίο. Σταθερή ποιότητα, μεγάλη ποικιλία και άριστες πρώτες ύλες είναι τα συστατικά που κάνουν την ταβέρνα να γεμίζει ασφυκτικά τα Σαββατοκύριακα. Δοκιμάστε το χοιρινό κότσι στη γάστρα, το κρασάτο αγριογούρουνο και τη χοιρινή καπνιστή μπριζόλα.
Το στέκι (Λέχοβο, Τ/23860-71.150). Παραδοσιακή κουζίνα και ντόπια κρέατα στα κάρβουνα και στη σούβλα. Δοκιμάστε αρνάκι με μανέστρα, μοσχαράκι γιουβέτσι και την παραδοσιακή φασολάδα.
Καφές
Εντερνέ (Νυμφαίο, Τ/23860-31.230). Ζεστό και άνετο «καταφύγιο» στο κέντρο του χωριού. Αφράτα μαξιλάρια στους καναπέδες, τζάκι και μεγάλη ποικιλία σε σοκολάτες και τσάι.
Καφενείο του Ναυάρχου (Νυμφαίο, Τ/23860-31.314). Σημείο συνάντησης για ντόπιους και επισκέπτες, σερβίρει παραδοσιακό ελληνικό καφέ που συνοδεύεται από παραδοσιακές πίτες.
Συνεταιρισμός Γυναικών Νυμφαίου (Νυμφαίο, Τ/23860-31.117). Από το 1994 λειτουργεί ο συνεταιρισμός των γυναικών του χωριού, ο οποίος μάλιστα προσφέρει ποσοστό των κερδών του στην κοινότητα για κοινωφελή έργα. Μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, χυλοπίτες, τραχανάς, αλλά και ξυλόγλυπτες κατασκευές θα βρείτε στο εκθετήριο του συνεταιρισμού, που βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο ένθετο "Ταξίδια" της Καθημερινής (27/10/13)