Εργαζόμενοι πολλών πληττόμενων κλάδων έχουν επωφεληθεί τα τελευταία χρόνια από τα προγράμματα επανεκπαίδευσης που χρηματοδοτεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Προσαρμογή στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ). Στις 27 Μαΐου λήγει η προθεσμία εγγραφής δικαιούχων σε ένα από δύο εγκεκριμένα προγράμματα για πρώην εργαζόμενους στα ΜΜΕ. Το πρόγραμμα αφορά 705 άτομα από 46 εκδοτικές επιχειρήσεις της περιφέρειας Αττικής, που έχασαν τη δουλειά τους μεταξύ 12.9.2013 και 12.6.2014.
Το πρόβλημα, ακόμα και σήμερα, είναι ότι οι φορείς υλοποίησης αγνοούν την ταυτότητα των περισσοτέρων ωφελουμένων. Οπως αναφέρουν στην «Κ» στελέχη των δύο φορέων υλοποίησης, της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων και του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, έως την περασμένη Τετάρτη είχαν εντοπίσει μόνο 220 από τα 705 άτομα, εκ των οποίων μόνο τα μισά περίπου έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα.
Η προθεσμία τέθηκε, μετά τρεις παρατάσεις, γιατί το πρόγραμμα πρέπει να ολοκληρωθεί ώς τις 28 Νοεμβρίου – από εκεί και πέρα, ό,τι πόροι δεν έχουν εκταμιευθεί, χάνονται. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 25 συναντήσεις συμβουλευτικής, για τις οποίες αμείβονται οι δικαιούχοι 1.250 ευρώ μεικτά, 300 ώρες συνεχιζόμενης κατάρτισης, με αμοιβή 1.800 ευρώ μεικτά (ή διαφορετικά εξειδικευμένη κατάρτιση, π.χ. για τη λήψη πιστοποίησης ECDL, χωρίς αμοιβή) και τη δυνατότητα εκπόνησης επιχειρηματικού σχεδίου, με τη βοήθεια εξειδικευμένων οικονομολόγων.
Ο Χρήστος Γούλας, διευθυντής του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, εκφράζει στην «Κ» τον προβληματισμό του τόσο για τις καθυστερήσεις στην επιλογή των φορέων υλοποίησης όσο και για την αδυναμία εντοπισμού των ωφελουμένων. Οπως λέει, «όταν έχουν μείνει μόνο έξι μήνες για την υλοποίηση, η ποιότητα του προγράμματος εν μέρει θυσιάζεται για να μη χαθούν οι πόροι».
Την ίδια στιγμή, έχει ξεκινήσει από τα τέλη Απριλίου η υλοποίηση του έτερου προγράμματος του ΕΤΠ για δημοσιογράφους από την περιφέρεια Αττικής. Το πρόγραμμα αυτό αφορά δυνητικά 928 άτομα από 16 επιχειρήσεις του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, που απολύθηκαν κατά την ίδια περίοδο. Για να γίνει αποδεκτή μία αίτηση από το ΕΤΠ, πρέπει οι απολυμένοι να είναι πάνω από 500, είτε από την ίδια επιχείρηση, είτε από την ίδια γεωγραφική περιοχή.
Η Βάγια Κυριακίδου, υπεύθυνη του προγράμματος στο ΕΚΠΑ, του φορέα υλοποίησης, αναφέρει ότι αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα εξεύρεσης των δικαιούχων. «Εχουμε εντοπίσει 650 άτομα, εκ των οποίων οι μισοί περίπου πληρούν τα κριτήρια και επιθυμούσαν να συμμετάσχουν», λέει. Οπως σημειώνει, για να προλάβουν να έχουν όλοι όσοι θέλουν την ευκαιρία να καταθέσουν τον Σεπτέμβριο επιχειρηματικά σχέδια προς χρηματοδότηση (ώς και 15.000 ευρώ), «πρακτικά θα πρέπει να σταματήσουμε να δεχόμαστε αιτήσεις κάπου στα μέσα Ιουνίου».
Τα στοιχεία των απολυμένων καταγράφονται στην «Εργάνη», το πληροφορικό σύστημα του υπουργείου Εργασίας. Η γενική γραμματεία Διαχείρισης Κοινοτικών και Αλλων Πόρων του υπουργείου, που συντονίζει τα προγράμματα του ΕΤΠ, δεν έχει πρόσβαση σε αυτά. Σύμφωνα με πηγές με γνώση του ζητήματος, η διεύθυνση του υπουργείου που διαχειρίζεται την «Εργάνη», επικαλούμενη τη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων, ζήτησε εντολή υπουργού για να τα δώσει στη γενική γραμματεία. Η εντολή αυτή ακόμα εκκρεμεί.
Οπως λέει η κ. Κυριακίδου του ΕΚΠΑ, στα μέσα Μαρτίου έλαβε από το υπουργείο μία λίστα με 340 ονόματα. «Ηταν από τις συνδικαλιστικές ενώσεις – την ΕΣΗΕΑ, την ΕΠΗΕΑ και άλλες», εξηγεί. Στη δική της αναζήτηση είχε ένα πλεονέκτημα έναντι της ΙΝΕ-ΓΣΕΕ και της ΕΕΔΕ, που έχουν αναλάβει τους απολυμένους των εντύπων: «η πλειοψηφία των δικαιούχων, σχεδόν 600 άτομα, ήταν από ένα κανάλι, το Alter». Την ίδια στιγμή, παρότι γίνονται δεκτοί όσοι αυτοαπασχολούνται ή έχουν βρει μερική απασχόληση ή απασχόληση ορισμένου χρόνου, έπρεπε να απορρίψει απολυμένους από κανάλια τα οποία δεν εντάσσονται στη συγκεκριμένη αίτηση, ή δικαιούχους που έχουν έκτοτε βρει θέσεις εργασίας αορίστου χρόνου – «ακόμα και αν πληρώνονται πολύ λίγα».
Ο κ. Γούλας περιγράφει το δικό του κυνήγι: «Πολλές από τις επιχειρήσεις με τις οποίες επικοινωνούσαμε είχαν κλείσει. Αλλες απλά δεν ανταποκρίνονταν. Ζητούσαμε από άτομα που βρήκαμε να ενημερώσουν τους συναδέλφους τους». Τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά – σε βαθμό που να έχουν προκύψει ερωτήματα αν υπάρχουν πραγματικά τα 1.633 άτομα που συμπεριλήφθηκαν στα δύο προγράμματα.
Σημειώνεται ότι ο αριθμός των συμμετεχόντων καθορίζει και το ύψος της τελικής χρηματοδότησης: όσο λιγότεροι είναι, τόσο λιγότερα χρήματα θα εκταμιευθούν.
5.057 Ελληνες έχουν ενταχθεί από το 2014
Τα δύο προγράμματα υποβλήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση τον Σεπτέμβριο του 2014, εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2015 και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Μάρτιο. Το ύψος της χρηματοδότησης για τους 1.633 δικαιούχους είναι 14,6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 8,7 εκατ. προέρχονται από το ΕΤΠ.
Η πρόσκληση ενδιαφέροντος από το υπουργείο Εργασίας προς τους υποψήφιους φορείς υλοποίησης δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούλιο και έμεινε ανοιχτή έως τον Σεπτέμβριο. Λόγω εκλογών και άλλων καθυστερήσεων, οι ανάδοχοι ανακοινώθηκαν μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο.
Το ΕΤΠ διαθέτει έως 150 εκατ. ευρώ ετησίως στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. για απολυμένους σε κλάδους και εταιρείες που έχουν πληγεί από χρόνια οικονομική κρίση ή από τις μεταβολές στη δομή του παγκόσμιου εμπορίου. Για την περίοδο 2014-2020, 5.057 άτομα στην Ελλάδα έχουν ενταχθεί σε προγράμματα του ΕΤΠ: 3.502 απολυμένοι και 1.555 NEETs (νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης). Ο συνολικός προϋπολογισμός των προγραμμάτων αυτών είναι 47,7 εκατ. ευρώ (το 60% καλύπτεται από το ΕΤΠ και το 40% από εθνικούς πόρους).
Προ τριών εβδομάδων ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα του ΕΤΠ για 508 απολυμένους της Nutriart, συν 505 NEETs, που είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2015. Τον Σεπτέμβριο θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα για 761 πρώην εργαζομένους της Sprider Stores και 550 NEETs και τον Οκτώβριο αυτό της «Οδυσσέας Φωκάς» (600 απολυμένοι και 500 NEETs).
Τέλος, έχει εγκριθεί προ ενός μηνός από την Κομισιόν πρόγραμμα για τους απολυμένους των σούπερ μάρκετ ΛΑΡΙΣΑ. Αναμένεται η έγκριση και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.