«Μετά την τρίτην προπαρασκευήν και αναγνωρίσεις… η επίθεσις εκτοξεύεται την πρωίαν της 4ης Ιανουαρίου κατά Σκουτάρας με ταυτόχρονον ενέργειαν κατά του υψώματος 606. Αλλά η επίθεσις απέτυχε φονευθέντος και του διοικητού του τάγματος Παπαδόπουλου φθάσαντος επικεφαλής του τάγματός του τα εχθρικά συρματοπλέγματα. Περί το πτώμα του συνήφθη πραγματικά Ομηρική προσπάθεια των στρατιωτών του ποθούντων να συναποκομίσωσι τον γενναίον ηγήτορα. Πλην όμως οι τόσαι προσπάθειαι κατά Σκουτάρας, ο χρόνος όστις διέρρευσε, η σπουδαιότης του υψώματος τούτου έδωσαν πλήρην την ευκαιρίαν εις τον εχθρόν όπως οχυρώση τούτο κατά τρόπον ασφαλή…».
Η αναφορά της 3ης μεραρχίας, όπως φαίνεται από το αρχείο της Ιστορίας Στρατού δεν δίνει απάντηση στο τι τελικά απέγινε το πτώμα του Κ. Παπαδόπουλου, διοικητού του 24ου συντάγματος πεζικού.
Μετά την πρώτη επίσημη «τσαπιά» στη θέση Ντραγκότι, έξω από το Τεπελένι, την περασμένη Δευτέρα, η Ελληνίδα πρέσβειρα στα Τίρανα Ελένη Σουρανή μονολόγησε ότι «περιμέναμε αυτή τη στιγμή 77 ολόκληρα χρόνια».
Οστά πεσόντων ανακαλύφθηκαν κατά τις πρόσφατες εκσκαφές.
Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Κοτζιάς σημείωσε τη σημασία της συμφωνίας με τον Αλβανό ομόλογό του που άρχισε να δρομολογείται στη συνάντηση της Κρήτης, το 2016, αλλά η διαδρομή για την αξιοπρεπή ταφή είχε πολλούς σταθμούς.
Στις 19 Ιουνίου 2000, δηλαδή 60 χρόνια μετά τις μάχες του ’40, μια ομάδα αποστράτων με πρωτοβουλία του ταξίαρχου ε.α. Ιωάννη Λέττα μεταβαίνει στην Αλβανία με στόχο να ανακαλύψει το σημείο όπου είχε ταφεί ο αδελφός του Λέττα, Θωμάς, στο Μπούμπεσι της κεντρικής Αλβανίας. Ο Λέττας στηρίχθηκε σε ένα σκαρίφημα του Γιάννη Λαδά, διοικητή του λόχου του Θωμά Λέττα. Ο Γιάννης Λαδάς συνάντησε τον αδελφό του Θωμά, του είπε πού είναι θαμμένος ο αδελφός του στο Μπούμπεσι και όταν ο Λαδάς αποφυλακίστηκε (ήταν πραξικοπηματίας και στην ηγετική ομάδα της χούντας) το 2000, ο Γιάννης Λέττας και ο Λαδάς πήγαν στο Μπούμπεσι αλλά δεν βρήκαν τίποτα. Το ανάγλυφο του υψώματος που είχε σκοτωθεί ο Λέττας λίγες μέρες πριν από τη συνθηκολόγηση του 1941 είχε αλλάξει δραματικά.
Ο οικονομολόγος Αγαθοκλής Παναγούλιας, ένας από τους πιο δραστήριους συνοδούς και καταγραφείς των πεσόντων του ’40 που έχει ανεβεί στο Μπούμπεσι με τον ομογενή δημοσιογράφο Θανάση Ντίνο, είπε πρόσφατα στον γράφοντα ότι η περιοχή είναι ακόμα γεμάτη βλήματα, σφαίρες και πάσης φύσεως εργαλεία του πολέμου.
Εκείνη την αποστολή συνόδευε και ο Γιώργος Νίκας, πρώην αντισυνταγματάρχης του αλβανικού στρατού και πρόεδρος μιας οργάνωσης για την περισυλλογή των οστών που συστάθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’90, και μπόρεσε να συγκεντρώσει πάνω από 2.000 σορούς, που αν και «ανώνυμες» βρίσκονται σήμερα στα οστεοφυλάκια της Κλεισούρας και του Βουλιαρατίου.
Με πιστοποιητικό
Σε κάθε ένα από τα κασελάκια υπάρχει πιστοποιητικό με την υπογραφή του Νίκα για το πού και πώς βρέθηκαν τα οστά. Τη δραστηριότητα του Νίκα, της Μητρόπολης της Αλβανίας και των ελληνικών διπλωματικών αρχών που τον υποστήριξαν διευκόλυνε το γεγονός ότι η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Φάτος Νάνο συμφώνησε με τον τότε υπουργό Αμύνης Ακη Τσοχατζόπουλο (ήταν φίλος του Νάνο) να προχωρήσει η Ελλάδα σε χώρους προσωρινής συγκέντρωσης των σορών.
Είχε προηγηθεί ο τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, που έχοντας ζήσει τα γεγονότα αλλά και με την ευλογία της καταγωγής από την Πωγωνιανή, είχε ρίξει το σύνθημα από τη δεκαετία του ’80 – «Πάσα γη τάφος». Αυτή η γραμμή καθόρισε ώς έναν βαθμό και τις κινήσεις των διαδόχων του, που επέμεναν να ταφούν οι Ελληνες στρατιώτες και αξιωματικοί εκεί όπου έπεσαν και όχι στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, που η αλήθεια είναι ότι δεν τιμώνται όσο τους αξίζει – ιδιαίτερα όταν προέρχονται από μικρά ορεινά μέρη τα οποία έχει εγκαταλείψει ο πληθυσμός.
Ο Τσοχατζόπουλος εκμεταλλευόμενος την παρουσία ελληνικού στρατού στην Αλβανία μετά το 1997, ζήτησε από την αλβανική κυβέρνηση να επιτρέψει να μετατραπεί ο χώρος προσωρινής συγκέντρωσης των οστών που μετέφεραν ο Νίκας και η ομάδα του σε νεκροταφείο στο Βουλιαράτι. Εκεί οι κάτοικοι είχαν θάψει 54 από τους τραυματίες του Σ 1 ορεινού χειρουργείου που υπέκυψαν στα τραύματά τους και είχαν κρατήσει κατάλογό τους.
Το 1999 με χρήματα του Ταμείου Αεροπορίας οι ξύλινοι σταυροί αντικαταστάθηκαν από μαρμάρινους, ενώ ο Παναγούλιας, χάρη στα στοιχεία που συγκέντρωσε από Βουλιαρατινούς, μπόρεσε να ταυτοποιήσει οστά και πρόσωπα, να συγκεντρώσει φωτογραφίες από ολόκληρη την Ελλάδα και να φέρει τους συγγενείς, πλην ελαχίστων, στο Βουλιαράτι. Το 2009, ο υφυπουργός Κώστας Τασούλας, ένας άλλος Ηπειρώτης, υπέγραψε τη συμφωνία που οδήγησε στην εκσκαφή της περασμένης Δευτέρας.