«Στην όχθη του τρελοκομείου, σε ένα χέρσο χωράφι, μερικοί ξανθοί νέοι κλωτσούσαν μια μπάλα. “Τι είναι αυτοί;” ρώτησε ένα αγόρι. “Τρελοί”, τον πληροφόρησε ο πατέρας του. Εγγλέζοι τρελοί. Στην αρχή, το ποδόσφαιρο θεωρούνταν ένα παιχνίδι τρελών στο Ρίο ντε λα Πλάτα», περιγράφει γλαφυρά ο Εντουάρντο Γκαλεάνο. Περίπου 200 χρόνια μετά, η λογική παραμένει απούσα από το ποδόσφαιρο σε μία χώρα όπως η Ελλάδα…
Το ποδόσφαιρο σ’ εκείνες τις φτωχές και καταπιεσμένες χώρες έμελλε να προσφέρει μία γιορτή την εβδομάδα για τον λαό. Ηταν το κοινοβούλιό τους και η εκκλησία τους. Με την πάροδο των ετών, η συγκέντρωση πλήθους και ο αγώνας για επικράτηση έφεραν στα γήπεδα τη βία, τον εθνικισμό και τον ρατσισμό, τον κοινωνικό διαχωρισμό άλλοτε και την ταύτισή του με την πολιτική και οικονομική ζωή. Πλέον, ο χώρος του ποδοσφαίρου αποτελεί διεθνώς πεδίο αδυσώπητου ανταγωνισμού έξω από τις τέσσερις γραμμές του γηπέδου, λειτουργώντας περισσότερο ως πεδίο ανάδειξης μιας πτυχής ενός ευρύτερου προβλήματος παρά ως αυτόνομος παράγοντας που προκαλεί αυτό.
Στην Ελλάδα, το λαοφιλές σπορ έχει χάσει προ πολλών ετών τη ουσία του, απομακρυνόμενο συνεχώς και με μεγαλύτερα άλματα από τη φύση του. Ανθρωποι που εμφανίστηκαν ξαφνικά στην πρώτη γραμμή μετέτρεψαν το σπορ σε «μαγαζάκι» με μια «άθραυστη σκοτεινή» βιτρίνα, όπου κουμάντο έκανε πάντα ο «μονοκράτορας».
Αυτός καθόριζε τους κανόνες, την πορεία με ταγμένους υπηρέτες, «στρατό» και πολιτική αλληλοκάλυψη. Η σήψη που ξεχείλισε το βράδυ της Κυριακής στην Τούμπα δεν αφορά μόνο τον ΠΑΟΚ. Είναι αποτέλεσμα συσσωρευμένης παρακμής και ποδοσφαιρικού σκοταδισμού, τα οποία καμία κυβέρνηση δεν θέλησε να ξεριζώσει τόσα χρόνια. Γιατί ποδόσφαιρο και πολιτική πάνω στις πολλές πάσες… έχασαν την μπάλα. Αυτός ο φαύλος κύκλος μετέτρεψε πλέον το ποδόσφαιρο από αφορμή σε αιτία του προβλήματος. Οι περισσότεροι «εκπλήσσονται» τάχα από την αγριότητα και τις ωμές σκηνές στα γήπεδα, τα οποία τους επιστρέφουν, με τη μορφή χάους, τη χρόνια ανυπαρξία τους σε θεσμικό επίπεδο και την ανικανότητά τους να επιβάλουν τον νόμο χωρίς λοξοκοιτάγματα.
Τρίτη διακοπή πρωταθλήματος από το 2015 και το αλαλούμ της Τούμπας κάνει πλέον τον γύρο του κόσμου μέσα από κορυφαία ΜΜΕ. Η Ελλάδα παραμένει ανίκανη να οργανώσει το ποδόσφαιρό της παρά το πρέσινγκ των διεθνών και ευρωπαϊκών ομοσπονδιών. Και η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη αμηχανία, καθώς πρωταγωνιστής αυτή τη φορά ήταν ένας επιχειρηματίας με τον οποίο έχει «εκλεκτικές» σχέσεις. Το δυστύχημα είναι ότι κανείς δεν αντιλαμβάνεται ότι η ποδοσφαιρική σήψη αντικατοπτρίζει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής και της πολιτικής σήψης, η οποία δεν εμφανίστηκε… χθες. Προϋπήρχε. Εκτονώθηκε, όμως, σε ρωμαϊκές αρένες ή στους ιπποδρόμους του Βυζαντίου, με πολύ αίμα. Και η Ιστορία δείχνει ότι κάνει κύκλους…