Οι κρεμαστοί κήποι του μέλλοντός μας

Οι κρεμαστοί κήποι του μέλλοντός μας

5' 7" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στην αναμέτρησή τους με την κλιματική αλλαγή θα μπορούσαν οι πόλεις να παρέχουν νέες μορφές διατροφής, επενδύοντας σε παραγωγικές αστικές φάρμες με οργανικά κηπευτικά προϊόντα και καινοτόμα συστήματα διαχείρισης νερού και ήλιου; Να μειωθεί στο ελάχιστο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενώ το zero waste –η μηδενική σπατάλη– να αντικαταστήσει την ανακύκλωση και την επανάχρηση; Τα κτίρια να μεταμορφωθούν σε σούπερ πράσινα και οικολογικά αυτόνομα; Οι κορυφογραμμές των πόλεων σε αστικά ουρανοτόπια; Οι όψεις να στοχεύσουν στη βιοποικιλότητα; Να γίνουν κρεμαστοί κήποι και κάθετα δάση που αναπνέουν και τα φυτά ρυθμιστές του μικροκλίματος, φιλτράροντας τον αέρα και τον θόρυβο; Να παραχθεί μια νέα αστική ταυτότητα που να μεταβολίζει και να βιο-εμπνέει;

«Οι άνθρωποι επινόησαν πόλεις και κατασκεύασαν δίκτυα μεταφοράς, κοινωνικής ωφέλειας και επικοινωνίας. Eχουμε περάσει από δύο βιομηχανικές επαναστάσεις και μπαίνουμε στην τρίτη που βασίζεται στην παγκόσμια συνδεσιμότητα και στην αποκεντρωμένη παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στη διαδρομή, αποσυνδεθήκαμε προοδευτικά από τη φύση, παρ’ όλα αυτά ποτέ δεν πάψαμε να είμαστε μέρος της. Σήμερα, αναγνωρίζουμε το επείγον της αποκατάστασης αυτής της σύνδεσης. Η πρόκληση είναι να μην πέσουμε στην παγίδα του επιφανειακού “πρασινίσματος”, αλλά να συνδεθούμε με αυτήν σοβαρά, χωρίς ωστόσο να χάσουμε τα πλεονεκτήματα της ζωής στη σύγχρονη πόλη», αναφέρει η Αννα Γιούντινα στο βιβλίο της «Garden City: Supergreen Buildings, Urban Skyscapes and the New Planted Space», που μόλις κυκλοφόρησε από τον αγγλικό εκδοτικό οίκο Thames & Hudson.

Αρχιτεκτονική και φύση

Συνιδρυτής και αρχισυντάκτης του περιοδικού Monitor, αρθρογράφος στο συνεργατικό A10 και στο Wallpaper, συγγραφέας των «Furnitecture: Επιπλα που μεταμορφώνουν τον χώρο» και «Lumitecture: Φωτίζοντας Εσωτερικούς Χώρους» και επιμελήτρια μιας σειράς διεθνών εκθέσεων αρχιτεκτονικής και design, όπως της Ζάχα Χαντίντ και των Jakob + MacFarlane, εξηγεί στην «Κ»: «Τα πέντε κεφάλαια του “Garden City” εξετάζουν τις διαφορετικές πτυχές μιας τέτοιας “ειλικρινούς σύνδεσης”, από την κυριολεκτική συγχώνευση της αρχιτεκτονικής και της φύσης ώς την εξεύρεση νέων τόπων για τη φύση στο πυκνοκατοικημένο αστικό περιβάλλον, και από την ανάπτυξη “παραγωγικών” φυσικών ή αρχιτεκτονικών υβριδίων στους σχεδιαστικούς πειραματισμούς των πόλεων ως οικοσυστημάτων».

Στο βιβλίο παρουσιάζονται πάνω από 100 διεθνή παραδείγματα που δεν σχετίζονται με τις Κηπουπόλεις του 1890 στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά με τη νέα βιο-τεχνολογική πόλη σε αρμονία με τη φύση. «Η ιδανική Garden City είναι αυτή στην οποία, αντί να αντιπαραβάλλουμε τη “φύση” και την “πόλη”, τη “φύση” και την “τεχνολογία”, μεγιστοποιούμε τις δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ τους για να δημιουργηθεί ένα νέο είδος αστικού περιβάλλοντος… ένα είδος Fusion 2.0. Μια νέα Συγχώνευση».

«Από τις πιο προοδευτικές και ελπιδοφόρες λύσεις είναι εκείνες που συνδυάζουν τη φύση, την αρχιτεκτονική και την τεχνολογία», λέει η Αννα Γιούντινα και προσθέτει: «Εάν εστιάσουμε στα κατασκευασμένα έργα, η μικρότερης κλίμακας παρέμβαση είναι το FLEG Daikanyama, ένα αστικό έργο τέχνης στο Τόκιο του αρχιτέκτονα Τακέτο Σιμοχιγκόσι, ενώ το μεγαλύτερης κλίμακας είναι το 700 στρεμμάτων Οικολογικό Πάρκο Jade στο Ταϊχούνγκ στην Ταϊβάν, από τον αρχιτέκτονα Φίλιπ Ραμ και τη σχεδιάστρια τοπίου Κάθριν Μόσμπαχ, σε συνεργασία με τους Ricky Liu & Associates».

Τα «φουτουριστικά» έργα υποστηρίζονται από μελέτες σκοπιμότητας και ενδέχεται να κατασκευαστούν στο άμεσο μέλλον. «Το “The Mile” από τους Carlo Ratti Associati, Schlaich Bergermann και Atmos έχει εξεταστεί από πολλούς δυνητικούς πελάτες. Ο Βενσάν Καλεμπό έχει συνεχείς αναθέσεις στην Ταϊβάν, στην Αίγυπτο και στο Βέλγιο και η τεχνολογία της “βιο-όψης” των X-TU architects, που ενσωματώνει την παραγωγή μικρο-φυκών στη δομή της πρόσοψης, ένα από τα βραβευθέντα έργα στον διαγωνισμό “Reinventing Paris”, θα χρησιμοποιηθεί σε κατοικία ερευνητών στο Παρίσι».

Το κάθετο πάρκο

Ο Κάρλο Ράτι διευθύνει το Senseable City Lab του MIT, το εργαστήριο που διερευνά τις αστικές επιπτώσεις των ψηφιακών τεχνολογιών. Το «The Mile» είναι ένα παρατηρητήριο ελαφριάς δομής ύψους 1.609 μ., ένα κάθετο πάρκο που θα φιλοξενήσει ένα οικοσύστημα για εκατοντάδες είδη φυτών. Οι επισκέπτες θα κυκλοφορούν σε γυάλινες κάψουλες εξοπλισμένες με υπαίθριες οθόνες εικονικής πραγματικότητας.

Ο Βενσάν Καλεμπό, μετρ μιας οικολογικής αρχιτεκτονικής με sci fi καταβολές, προτείνει τη δημιουργία αμφίβιων πλωτών πολιτειών από ίνες πολυεστέρα και επικάλυψη διοξειδίου του τιτανίου που αντιδρά στην υπεριώδη ακτινοβολία, απορροφώντας την ατμοσφαιρική ρύπανση, που θα δώσουν στέγη σε «κλιματικούς» πρόσφυγες. Για το «Παρίσι, Εξυπνη Πόλη 2050» σχεδιάζει οκτώ τύπους ουρανοξυστών –ηλιακούς, υδροδυναμικούς και φωτοευαίσθητους– χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές ενέργειες μέσω καινοτόμων συστημάτων, ενώ κήποι, δέντρα σε μπαλκόνια και αμφίβιες φάρμες-γέφυρες διατρέχουν τα είκοσι διαμερίσματα του Παρισιού.

Μερικές από τις πιο απροσδόκητες ιδέες είναι «αυτή του Τζέιμς Ράμσεϊ / Raad Studio στο πρότζεκτ “Lowline” για τη βιώσιμη ανάπτυξη ενός υπόγειου πάρκου, η ενίσχυση της σχέσης φύσης-τεχνολογίας με τη μετατροπή ενός πάρκου σε “σταθμό παραγωγής αέρα” όπως προτάθηκε στο περίπτερο Breathe της Αυστρίας στο Μιλάνο από την ομάδα team.breathe.austria. και η δημιουργία ενός “μηχανικού τοπίου” που συνδυάζει γήπεδο γκολφ, land art και λειτουργίες παθητικής επεξεργασίας νερού στη φυτεμένη στέγη του Σταθμού Φιλτραρίσματος Νερού του “Croton” των Grimshaw Architects, Ken Smith Workshop και Rana Creek», αναφέρει η Αννα Γιούντινα.

Η πρότασή του Τζέιμς Ράμσεϊ, που δούλεψε ως μηχανικός της NASA πριν επιστρέψει στην αρχιτεκτονική, επιδιώκει να ξεκλειδώσει το δυναμικό των υποβαθμισμένων υπόγειων δημόσιων αστικών χώρων, χρησιμοποιώντας ηλιακή τεχνολογία και οπτικές ίνες για την καλλιέργεια φυτών, ξεκινώντας από το «Low Line» στη Νέα Υόρκη. Το περίπτερο της Αυστρίας στην Expo του Μιλάνου (2015) των team.breathe.austria., γίνεται «συλλέκτης φωτοσύνθεσης» και «σταθμός παραγωγής οξυγόνου» βελτιώνοντας το μικροκλίμα. Με 48% της επιφάνειάς του να καλύπτεται από πυκνό δάσος, η θερμοκρασία μειώνεται κατά πέντε βαθμούς χωρίς χρήση συμβατικού κλιματισμού.

Το «Rising Canes» του αρχιτεκτονικού γραφείου Penda ανοίγει τη συζήτηση για βιώσιμα συστήματα στέγασης με ένα δομικό αυτοδύναμο σύστημα κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από μπαμπού, υλικό με μακρά παράδοση στην Κίνα, και σχοινιά. Μια πλήρως αρθρωτή, οικολογική και εύκολη στην επέκταση εγκατάσταση.

Στο εξώφυλλο της γαλλικής έκδοσης φιγουράρει το «Σπίτι για Δέντρα» των Vo Trong Nghia Architects. Πέντε πρότυπες κατοικίες στο Βιετνάμ σχεδιάζονται ως γιγαντιαίες μπετονένιες ζαρντινιέρες όπου φυτεύονται δέντρα, ενώ στην αγγλική έκδοση εικονίζεται το «White Walls», ο 18ώροφος ουρανοξύστης του Ζαν Νουβέλ στη Λευκωσία.

Η ολόλευκη διάτρητη πρόσοψη με γεωμετρικά μοτίβα γεμάτη φυτά λειτουργεί ως φυσικό σκίαστρο. Η φωτογραφία είναι του εξαιρετικού φωτογράφου Γιώργη Γερόλυμπου. «Επέλεξα αυτή τη φωτογραφία επειδή πρόσφερε μια εικονική, γραφικά ισχυρή, σύγχρονη και μινιμαλιστική αναπαράσταση της κεντρικής ιδέας του βιβλίου – της συγχώνευσης του “πράσινου” και του “αστικού”», προσθέτει η Αννα Γιούντινα στην «Κ».

​​Anna Yudina, «Garden City: Supergreen Buildings, Urban Skyscapes and the New Planted Space», εκδ. Thames & Hudson, σελ. 256.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή