Οι εξομολογήσεις του Αγίου Αυγουστίνου

Οι εξομολογήσεις του Αγίου Αυγουστίνου

5' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

(Διαβάζοντας την ετήσια έκθεση του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία)

Τ​​ον Αύγουστο του 2018 η Ελλάδα ολοκλήρωσε το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής των Ευρωπαίων εταίρων της, Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (το οποίο είχε αποχωρήσει από το πρόγραμμα εδώ και κάποιο καιρό). Η ολοκλήρωση είχε θεωρηθεί ευκαιρία για εορτασμούς. Πράγματι, η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται και πάλι, η ανεργία περιορίζεται, οι Αρχές αναφέρουν ότι πετυχαίνουν πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα από το 2016, έχουν δεσμευθεί να εφαρμόζουν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και διαθέτουν στρατηγική για την ανάπτυξη. Οι εκλογές είναι προγραμματισμένες για το 2019. Ωστόσο το δημόσιο χρέος της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι υψηλό, οπότε έγιναν διευθετήσεις με τους πιστωτές ώστε να εξακολουθήσει να είναι διαχειρίσιμη η εξυπηρέτησή του μέχρι τη δεκαετία του 2030. Υπάρχει επομένως κάποιο χρονικό περιθώριο ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη. Αν καταφέρει η Ελλάδα να πετύχει υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης πριν από τη δεκαετία του 2030, οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα θα είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμες.

Στο μεγαλειώδες βιβλίο οι «Εξομολογήσεις του Αγίου Αυγουστίνου», που είχε εκδοθεί στο 401 μ.Χ., ο Αγιος Αυγουστίνος εξηγεί ότι ήταν ένας άντρας από τη ρωμαϊκή Αλγερία ο οποίος είχε επιφοίτηση και στράφηκε προς τη θρησκεία. Με τις «Εξομολογήσεις» του ο Αγιος Αυγουστίνος έγινε πυλώνας του καθολικού δόγματος. Ωστόσο, προτού γίνει άγιος, Δεν ήταν. Με κεφαλαίο «Δ». Ζούσε έκλυτα, έπινε, τζογάριζε, έλεγε ψέματα, ζούσε μέσα στην αμαρτία μαζί με γυναίκες ελευθερίων ηθών, και είχε παραβιάσει σχεδόν κάθε μία από τις δέκα εντολές της Βίβλου. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος ζωής είχε το τίμημά του και κατέρρευσε σωματικά και ψυχολογικά. Αυτό που τον κατέστησε τόσο διάσημο και τόσο χρήσιμο για το καθολικό δόγμα ήταν η δύναμη της εξιλέωσης. Οποιες και αν είναι οι αμαρτίες μας, μπορούμε να εισέλθουμε στο Βασίλειο των Ουρανών αν μετανοήσουμε και αν αρχίσουμε να βαδίζουμε προς τον Κύριο. Η μεταστροφή πρέπει να είναι αληθινή, είχε πει ο Αγιος Αυγουστίνος, γιατί ο Κύριος τα γνωρίζει όλα. Σε αυτό το σημείο ο Αγιος Αυγουστίνος πραγματικά έμαθε κάποια πράγματα. Ενα εξ αυτών είναι πως πρέπει να είναι κανείς σοβαρός. Στην αρχή, όταν είχε την υπόνοια ότι δεν πήγαιναν όλα καλά, γονάτισε, ένωσε τα χέρια, έκλεισε τα μάτια και είπε:

«Κύριε, χάρισέ μου εγκράτεια και αγνότητα, αλλά όχι ακόμη!».

Ανακάλυψε πως αυτή η προσέγγιση δεν ήταν αποτελεσματική. Στη συνέχεια μετανόησε ειλικρινά και βρήκε την εξιλέωση. Και επειδή είχε πέσει όσο χαμηλά θα μπορούσε να πέσει ένας άνθρωπος, η Εκκλησία θεώρησε πως η ανάνηψή του ήταν ένα θαύμα, ένα σημάδι, και έκανε αυτόν τον ταπεινό υπηρέτη Αγιο. Μπορεί κανείς να διαβάσει το βιβλίο του είτε ως φιλοσοφία είτε ως θεολογία, είναι εξίσου μεγαλειώδες και στα δύο.

Η Ελλάδα θέλει απελπισμένα να μειώσει το δημόσιο χρέος της. Η χώρα έχει υποφέρει αρκετά. Το πολιτικό σύστημα έχει νέα σχέδια ώστε να επανεκκινήσει την ανάπτυξη. Κάθε κόμμα έχει το δικό του σχέδιο. Οπότε, όλοι πέφτουμε στα γόνατα, ενώνουμε τα χέρια μας, κλείνουμε τα μάτια μας και λέμε:

«Παρακαλώ, περιμένετε ώστε να μειώσουμε το χρέος… αλλά όχι ακόμη!».

Η ετήσια έκθεση του ΔΝΤ για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας αποτυπώνει ακριβώς αυτή την αίσθηση, αλλά χωρίς να το λέει ούτε μια φορά ανοιχτά, οπότε ίσως να μην το έχουν αντιληφθεί οι αναγνώστες:

• Η ανάπτυξη έχει επιστρέψει και προβλέπεται πως θα συνεχιστεί.

• Η ανεργία θα μειωθεί σταδιακά.

• Η χώρα εξέρχεται από τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής και βελτιώνεται το κλίμα.

• Η κυβέρνηση παρουσιάζει δημοσιονομικό πλεόνασμα, το οποίο πρέπει να οδηγεί σε θετική ταμειακή ροή.

• Η κυβέρνηση εξακολουθεί να εφαρμόζει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο επίσης πρέπει να οδηγήσει σε θετική ταμειακή ροή.

• Οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης αναθεωρούν προς το καλύτερο την αξιολόγηση της Ελλάδας, αν και η χώρα εξακολουθεί να εμφανίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές και συνεπώς ορισμένες δανειακές υποχρεώσεις έχουν αθετηθεί.

Ωστόσο, η κορωνίδα είναι: το 2018 το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 21 δισ. ευρώ (11% του ΑΕΠ)!

Μισό λεπτό, πώς είναι αυτό δυνατόν; Υπάρχει δημοσιονομικό πλεόνασμα που φέρνει μετρητά, ακόμη περισσότερα μετρητά προέρχονται από τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά το δημόσιο χρέος εξακολουθεί να αυξάνεται; Δεν βγάζουν νόημα όλα αυτά.

Oρισμένοι θα πουν πως βγάζουν νόημα, διότι το νέο χρέος προορίζεται για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 4 δισ. ευρώ και η ελληνική κυβέρνηση συγκεντρώνει μεγάλο απόθεμα σε μετρητά. Ωστόσο, ας αναλογιστούμε τα ακόλουθα:

Αν η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών οδηγεί σε αύξηση του χρέους, τότε αυτές δεν είχαν υπολογιστεί προηγουμένως στο χρέος. Συστήνω την αποφυγή αυτής της πρακτικής. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αποτελούν χρέος. Από νομικής και λογιστικής άποψης ίσως να μην αποτελούν χρέος, αλλά από την άποψη των οικονομικών οι ληξιπρόθεσμες οφειλές συνιστούν χρέος. Αυτό το χρέος δεν εξυπηρετείται; Το αγνοούν αυτό οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης;

Η κυβέρνηση φτιάχνει ένα μεγάλο «μαξιλάρι» από μετρητά και φαίνεται διατεθειμένη να δανειστεί μακροπρόθεσμα ώστε να το χρηματοδοτήσει. Αν εμφανίζεις, όμως, δημοσιονομικό πλεόνασμα, τότε συγκεντρώνεις αποθέματα σε μετρητά, οπότε γιατί να δανειστείς και να πληρώσεις μεγαλύτερη απόδοση; Το πλεόνασμα του 2018 υπολογίζεται πως θα είναι 1 με 2 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων προβλέπεται πως θα φέρει άλλα τόσα. Αν η πολιτική που ακολουθείται οδηγεί σε θετικές ταμειακές ροές (και αν προβλέπεται πως θα παραμείνει έτσι), το χρέος είναι υπερβολικά υψηλό και αποτελεί τη βασική πηγή προβλημάτων, γιατί να δανειστεί η Ελλάδα περισσότερο;

Η κυβέρνηση λέει ότι έχει το «δημοσιονομικό περιθώριο». Τι σημαίνει αυτό; Κατά την άποψη μου, πρόκειται περί ευφημισμού για «μελλοντική αύξηση δαπανών» (ή μείωση της φορολογίας, εξαρτάται για ποιο κόμμα μιλάμε). Οντως, η κυβέρνηση θεωρεί ότι υπάρχει «δημοσιονομικό περιθώριο» ύψους 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ το 2019, το οποίο θα αυξηθεί στο 1,7% του ΑΕΠ το 2022.

Ποιο δημοσιονομικό περιθώριο; Αυτά τα ποσά είναι τεράστια για μια χώρα που πνίγεται στα χρέη. Πώς το καταφέρνουν; Αντλώντας από το απόθεμα μετρητών, φυσικά. Οπότε, θεωρώ ότι το «μαξιλάρι» μετρητών στο τέλος του προγράμματος αποτελεί προκαταβολή, αποθεματικό, για ενίσχυση των δαπανών. Αυτός είναι ο Αγιος Αυγουστίνος προτού λάβει την επιφοίτηση:

«Σε παρακαλώ δώσ’ μου δύναμη να μειώσω το χρέος μου.., αλλά όχι ακόμη!».

Μήπως ο Οδυσσέας και ο στόλος του ξεκίνησαν άσχημα; Ελπίζω ειλικρινά πως δεν θα υπάρξουν άλλα δάκρυα για τη μέση ελληνική οικογένεια.

* Ο αρθρογράφος είναι ανεξάρτητος οικονομολόγος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή