Μια ξύλινη και άκρως μοντέρνα κατοικία στην Εκάλη (11 pics)

Η κατοικία βρίσκεται σε δασώδη περιοχή εξαιρετικά απότομης κλίσης στους πρόποδες της Πεντέλης.

Βασική μέριμνα της μελέτης υπήρξε η διατήρηση του χαρακτήρα του τοπίου και η αναπλήρωση του απωλεσθέντος τμήματος της περιοχής του φυσικού περιβάλλοντος με τη διαμόρφωση εφάμιλλου τοπίου. Η κατοικία εντάσσεται στο προκείμενο τοπίο με την προσαρμογή των όγκων του κτιρίου στη διαβάθμιση του τοπίου και την πρόβλεψη βαθμιδωτών φυτεμένων δωμάτων.

Το κτίριο παρακολουθεί την κλίση του οικοπέδου και αναπτύσσεται κλιμακωτά, σε συνολικά πέντε διαδοχικές βαθμίδες, οι οποίες μετατρέπουν τον απότομο κρημνό σε βιώσιμο τοπίο που υποδέχεται ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών. Αυτές οι λειτουργίες συνδυάζουν συμβατικές χρήσεις κατοίκησης με υψηλές απαιτήσεις συνθηκών ευεξίας.

Η κλιμακωτή ανάπτυξη του κτιρίου καθοδηγεί τη χωροθέτηση ανεξάρτητων μεταξύ τους λειτουργιών ανά επίπεδο. Η είσοδος ανοίγεται στον δρόμο που συνορεύει με την υψηλότερη στάθμη του οικοπέδου. Μέσω δύο γεφυρών που διασκελίζουν τον γκρεμό εισέρχονται τα οχήματα και οι άνθρωποι στο ανώτερο επίπεδο του κτιρίου, στο οποίο έχουν διαμορφωθεί οι χώροι υποδοχής και στάθμευσης οχημάτων.

Μέσω του διαμπερώς φωτιζόμενου κλιμακοστασίου και του διάφανου ανελκυστήρα, που επιτρέπουν τη διείσδυση του φυσικού φωτός στο βάθος του κτιρίου, ο επισκέπτης οδηγείται βαθμιαία στα επόμενα τέσσερα επίπεδα, τα οποία παραλαμβάνουν τις λειτουργίες ανάπαυσης, εστίασης και αναψυχής. Ο προαναφερόμενος αγωγός φωτός και συνάμα χώρος κατακόρυφης επικοινωνίας αναδεικνύεται σε σημείο αναφοράς της κατοικίας που διευκολύνει με την κυλιόμενη θέαση του εξωτερικού χώρου τον προσανατολισμό του επισκέπτη, προσφέροντας παράλληλα στους ενοίκους ένα αίσθημα συνοχής των κτιριακών χώρων, καθώς και την ευκαιρία της συνολικής επόπτευσής τους.

Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην επαφή με το τοπίο από τους εσωτερικούς χώρους και στην κατά το δυνατόν αναίρεση των ορίων μεταξύ εσωτερικών και όμορων εξωτερικών χώρων. Μ’ αυτό το σκεπτικό καθένα από τα πέντε κλιμακωτά επίπεδα της κατοικίας διαθέτει άμεση πρόσβαση στο συνεπίπεδο περιβάλλοντα χώρο, ο οποίος επίσης διαμορφώνεται κλιμακωτά, παρακολουθώντας την κλίση του οικοπέδου. Σε όλους τους κύριους χώρους κατοίκησης προβλέπεται ισότιμη πρόσβαση στο φυσικό τοπίο του περιβάλλοντος χώρου ή στις προεκτάσεις του σε φυσιογνωμικά συγγενή φυτεμένα δώματα.

Οι επιλογές των γήινων σε αίσθηση υλικών της όψης από σανίδες πολυσυμπιεσμένης κυτταρίνης και των στέψεων από corten υπαγορεύτηκαν από την ανάγκη της μορφολογικής τους εναρμόνισης με τα στοιχεία του τοπίου του δάσους της Πεντέλης, καθώς και με τις αλλοιώσεις που επιφέρει η φυσική φθορά, της οποίας το ελεγχόμενο αποτύπωμα στα παραπάνω “ζωντανά” υλικά, αξιολογήθηκε ως ευπρόσδεκτο ενδεικτικό χαρακτηριστικό ταυτότητας ενός εξίσου ζωντανού και συνεπώς ευμετάβλητου οργανισμού.

Η όψη διατρέχεται από φαρδιές οριζόντιες λωρίδες, οι οποίες σχηματίζουν μέτωπα που οργανώνουν τους όγκους του κτιρίου. Ανάμεσα σ’ αυτές τις λωρίδες περιβάλλονται περιοχές από κεκλιμένα πετάσματα σε εσοχή και εκεί μέσα τοποθετούνται και τα κουφώματα. Οι διάφανες επιφάνειες επεκτείνονται βαθμιαία όσο πλησιάζουμε τα κατώτερα επίπεδα, ανοίγοντας το κτίριο όλο και πιο γενναιόδωρα προς τη φύση.

Ο επιλεγμένος κυρίαρχος βορινός προσανατολισμός των κουφωμάτων και η επιλογή υαλοστασίων με ενισχυμένη θερμομόνωση και ηλιοπροστασία στηρίζουν λειτουργικά την επιλογή της μεγάλης έκτασης των ανοιγμάτων. Ανοιγόμενες και ανακλινόμενες εξωτερικές περσίδες, χωνευτές κατά τη διάρκεια της ημέρας πίσω από την επένδυση της όψης εξυπηρετούν στην ηλιοπροστασία του κτιρίου κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. Τα γυάλινα στηθαία αποβλέπουν αφενός στην ασφάλεια κατά τη διέλευση των φυτεμένων δωμάτων και αφετέρου στην ελεύθερη από οπτικά εμπόδια θέα προς τον περιβάλλοντα χώρο.

Πέρα από την αισθητική συμβολή της η επιφάνεια των 250 m² των φυτεμένων δωμάτων μαζί με την αεριζόμενη και στηριζόμενη επί μεταλλικού σκελετού επένδυση της όψης του κτιρίου αποτελούν ευνοϊκό κλιματικό παράγοντα τόσο λόγω της διαμόρφωσης μικροκλίματος, όσο και λόγω της ανακούφισης του κτιρίου κατά τη θερινή περίοδο από ενεργοβόρα στην αντιστάθμισή τους θερμικά φορτία.

Η ανάγκη να διατηρηθεί ως ισοδύναμο στοιχείο του κλίματος και να μη διαταραχθεί το τοπίο επέβαλε το σύστημα κλιματισμού να στηριχθεί στην άντληση γεωθερμικής ενέργειας και η μεταφορά της στα δάπεδα του κτιρίου να είναι αφανής και αθόρυβη. Το γεωθερμικό σύστημα χρησιμοποιείται τόσο για τη θέρμανση, όσο και για την ψύξη των εσωτερικών χώρων.

Στοιχεία έργου:
Αρχιτεκτονική μελέτη – επίβλεψη: Iva Vassileva & Συνεργάτες – IVARCH
Στατική μελέτη κατοικίας: Gertraud Lappas
Στατική μελέτη περιβάλλοντος χώρου: Θάνος Γιαννημάρας
H/M μελέτη: Σωτήριος Μπράβος, Γεώργιος Παϊσίδης
Μελέτη φωτισμού: Στίλβη Φωτισμός Ε.Π.Ε.
Μελέτη φύτευσης: Egreen – φυτεμένα δώματα, Δημήτριος Μεταξάς – περιβάλλων χώρος
Μελέτη εσωτερικού χώρου και σχεδιασμός επίπλων: Iva Vassileva & Συνεργάτες
Βιοκλιματική μελέτη: Χάρης Καμπεζίδης
Ακουστική μελέτη: Kai Rohloff
Σύμβουλος στατικών: Νάσος Λέζας
Σύμβουλος ακουστικής: Θεόδωρος Αργουδέλης
Tοποθεσία: Εκάλη, Αττική
Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 1.200 m²
Χρόνος μελέτης: 2007 – 2011
Χρόνος κατασκευής: 2012
Παρουσίαση: Iva Vassileva, Γεώργιος Παϊσίδης
Φωτογραφίες: Εύα Νταραρά, Χάρης Πάραλης
Περιφέρεια: Αττική