Παράσταση με θέμα την «Γένεσις» πραγματοποίησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Αριστοτέλης" Τριλόφου στην Βέροια (φωτογραφίες, βίντεο)
- Γράφτηκε από τον/την Μαρία Τριγώνη
Μουσικοχορευτική – θεατρική παράσταση με θέμα τα έθιμα του Τριλόφου που αφορούν την γέννηση ενός παιδιού, πραγματοποίησε ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος "Αριστοτέλης" Τριλόφου, την Τετάρτη 24 Μαΐου, στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών Βέροιας, με την υποστήριξη της ΚΕΠΑ Δ. Βέροιας.
Το κοινό απόλαυσε μία μοναδική παράσταση, από τον πολυπληθή ερασιτεχνικό θίασο, όπου μιλώντας ντοπιολαλιές, χορεύοντας παραδοσιακούς χορούς κι ερμηνεύοντας τραγούδια, αναπαράστησε την διαδικασία από την γέννηση ενός παιδιού έως τη βάφτιση του.
Παρουσίαση: Ελένη Αναγνώστου
Χοροδιδάσκαλος: Ιωάννης Τσιρογιάννης
Επιμέλεια κειμένων - διαλόγων: Μαρία Καραγιάννη
Πρόγραμμα
1η Σκηνή: Γέννηση
Τραγούδι:
- «Έβγα μάνα...» , ως απόηχος του γάμου.
Μετά το γάμο όλοι οι συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού περίμεναν τη χαρμόσυνη είδηση της εγκυμοσύνης της νύφης. Μάλιστα, όπως λέει και το τραγούδι του γάμου που μόλις ακούσατε, όλοι εύχονταν να κάνουν πολλά παιδιά και μάλιστα αγόρια κι αυτό γιατί το αγόρι, (το παιδί όπως το έλεγαν), θα αποτελούσε τη συνέχεια του ονόματος της οικογένειας, όπως επίσης θα βοηθούσε στις κτηνοτροφικές και αγροτικές εργασίες, που ήταν δύσκολες εκείνη την εποχή.
Η γέννηση του κοριτσιού δεν έφερνε πολύ μεγάλη χαρά στην οικογένεια, καθώς θα έπρεπε να προικιστεί, όταν θα ερχόταν ο καιρός να παντρευτεί. Οι μάνες όμως ήταν ευτυχισμένες όταν γεννούσαν κορίτσια, γιατί θα τις βοηθούσαν αργότερα στις δουλειές του σπιτιού. Η εγκυμονούσα έκανε όλες τις δουλειές του σπιτιού, αλλά πήγαινε και στο χωράφι. Μάλιστα μαρτυρίες από γυναίκες του Τριλόφου αναφέρουν ότι πολλές έγκυες γεννούσαν στο χωράφι μόνες τους...
Τραγούδι:
- Νανούρισμα της μάνας...
2η Σκηνή: Τριήμερα
Τη τρίτη ημέρα μετά την γέννηση του μωρού «οι σπιτικοί» έβαζαν τραπέζι στους συγγενείς για τα γεννητούρια, όπως έλεγαν οι πρόσφυγες. Οι Βλάχοι και οι Ντόπιοι το ονόμαζαν «το τραπέζι της Παναγίας».
Στο τραπέζι που πολλές φορές το ετοίμαζε η ίδια η λεχώνα υπήρχαν διάφορα εδέσματα. Από αυτό γέμιζαν τρία πιάτα για τις τρεις μοίρες, την Κλωθώ, την Λάχεσιν και την Ατροπον και τα σκέπαζαν για να μη βγάζει το παιδί τα μυστικά του σπιτιού στον κόσμο, όπως έλεγαν...
Τραγούδια:
- «Φιάτα νίκα»
- «Μαρουσιάνα»
- «Έχασα μαντήλι»
- «Κέρνα μας»
- Νανούρισμα της Βλάχας γιαγιάς...
3η Σκηνή: Σαραντισμός
Στις 40 ημέρες η λεχώνα και το παιδί έκαναν την πρώτη τους έξοδο συνήθως με τη συνοδεία της πεθεράς. Αφού φορούσε η λεχώνα καινούριο φουστάνι που είχε ράψει, πήγαιναν στην εκκλησία πριν τον εσπερινό, για να τους διαβάσει ο παπάς και να τους δώσει τις ανάλογες ευχές.
Το αγόρι, το «πιδί» όπως το έλεγαν, ο παπάς το έβαζε στο άγιο βήμα και το γύριζε στην Αγία Τράπεζα. Το κορίτσι το διάβαζε μπροστά στην Ωραία Πύλη και στην συνέχεια επισκέπτονταν τρία σπίτια, της μάνας της λεχώνας, της κουμπάρας και της οικογένειας. Εκεί τους περίμεναν με μεγάλη χαρά...
4η Σκηνή: Βάπτιση
Η βάφτιση του βρέφους ήταν και είναι η πρώτη επίσημη φροντίδα της οικογένειας μετά τη γέννηση του. Στον Τρίλοφο συνήθιζαν να βαφτίζουν τα μωρά αμέσως μετά το σαράντισμα έως και τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους, εξαιτίας της μεγάλης παιδικής θνησιμότητας που υπήρχε εκείνη την εποχή. Μετά από συνεννόηση με τον νουνό αποφάσιζαν την ημερομηνία και άρχιζαν τις προετοιμασίες.
Την ημέρα της βάπτισης ο νονός περνούσε από το σπίτι των γονιών για να πάρει το παιδί και να πάει στην εκκλησία συνοδεία συγγενών και φίλων. Οι γονείς έμεναν στο σπίτι και καρτερούσαν το όνομα ...
Τραγούδια:
- «Νερατζούλα φουντωμένη»
- «Δημήτρωμ'»
- «Γκάιντα»
- «Τσάμικο»
- «Συρτός»
- «Μουσταμπέικο»
- «Σίρμπα»
- «Ζωναράδικος»
- «Μπαϊντούσκα»
- «Νταλιάνα»
- «Ζαχαρούλα»
Έλαβαν μέρος:
Γιώργης (πατέρας μωρού, Βλάχος): Δημήτρης Ζιούζιος
Ελένη (μητέρα μωρού, Ανατολική Ρωμυλία): Βιλελμίνα Βλάχου
Μήτρης (παππούς μωρού, Βλάχος): Αδάμος Χαρίσης
Μαρίκα (γιαγιά μωρού, Βλάχα): Σοφία Πιτούλια
Παναγιώτης (παππούς μωρού, Ανατολική Ρωμυλία): Αλέξανδρος Ζιούζιος
Καλλιόπη (γιαγιά μωρού, Ανατολική Ρωμυλία): Καλλιόπη Βλάχου
Θεία Δέσποινα (μαμή, Ανατολική Ρωμυλία): Αθηνά Νικολή
Αντώνης (νονός μωρού, Ντόπιος): Παναγιώτης Βασιλείου
Φανή (νονά μωρού, Ντόπια): Κυριακή Κλάδου
Αποστόλης (πατέρας νονού, Ντόπιος): Θεοχάρης Τσαουσίδης
Τάσα (θεία, Βλάχα): Μαρία Καραγιάννη
Νικόλας (Θείοςμωρού, Βλάχος): Δημήτρης Βασιλείου
Σοφία (θεία μωρού, Ανατολική Ρωμυλία): Αντωνία Βασιλείου
Κατίνα (θεία μωρού, Βλάχα): Έλλη Μπόκοτς
Ναστασία (θεία μωρού, Ανατολική Ρωμυλία): Αναστασία Δουλγερίδου
Γιάννης (αδερφός νονού, Ντόπιος): Γιάννης Τσιρογιάννης
Ελισσάβετ (γυναίκα Γιάννη): Γεωργία Μέμη
Γιούλης (πρώτο παιδί): Δημήτρης Παυλίδης
Θανασάκης (δεύτερο παιδί): Παναγιώτης Πρυμίδης
Νούτσιας (Προπάππος μωρού, Βλάχος): Ιωάννης Καραγιάννης
Τούσιας (Προπάπποςμωρού, Βλάχος): Δημήτριος Κουπατσιάρης
{jlex}flickr:72157681210678133{/jlex}