Όταν ξεκινήσαμε με την ομάδα του Hellogreece να επισκεφτούμε την Κοζάνη και τις εγκαταστάσεις του συνεταιρισμού κροκοπαραγωγών συζητούσαμε ότι ο κρόκος, το ελληνικό σαφράν ή ζαφορά, αποτελεί ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα προϊόντα της ελληνικής γης.
Όχι μόνο για τη νοστιμιά που προσδίδει στα φαγητά αλλά και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Ουσιαστικά είναι τα αποξηραμένα κόκκινα στίγματα του άνθους κρόκος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γλυκά ή αρμυρά πιάτα. Σε όσπρια, σε ζυμαρικά (στα οποία προσδίδει γεύση και χρυσοκίτρινο χρώμα), σε σάλτσες, σε κρέμες τυριών, σε ζύμες για πίτες, σε θαλασσινά, πουλερικά, πατάτες, αλλά και σε παγωτά, γρανίτες,σιρόπια ή και ροφήματα.
Στην Κοζάνη εδώ και χρόνια λειτουργεί ο Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών που συγκεντρώνει, επικοινωνεί και προωθεί αυτό το χρυσάφι της γης. Βρεθήκαμε με τον πρόεδρο Βασίλη Μητσόπουλο, ο οποίος απέδειξε για μια ακόμη φορά στην αποστολή του HelloGreece τι σημαίνει Κοζανίτικη- Μακεδονίτικη φιλοξενία.
Ομολογώ ότι φωτίστηκε το πρόσωπό του όταν του είπα ότι το προϊόν που εκπροσωπεί το αναφέρει στα κείμενά του ο Όμηρος, οι αρχαίοι Φοίνικες το προσέφεραν στους θεούς τους, ενώ κι η Κλεοπάτρα το χρησιμοποιούσε στα καλλυντικά της… «Κι όχι μόνο» προσθέτει», «αφού τον κρόκο τον συναντάμε ως μύρο στην Παλαιά Διαθήκη κι ως φυτό στον Σοφοκλή, στον Αισχύλο, στον Αριστοφάνη αλλά και στον Ιπποκράτη που είναι σαφές ότι είχε διακρίνει τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Να σας πω κι άλλα; Τον βρίσκουμε να χρησιμοποιείται από τους αρχαίους Αιγυπτίους, τους Ρωμαίους αλλά και τους Εβραίους. Πάντα με την ελληνικότατη ονομασία του, αφού ετυμολογικά προέρχεται από την επίσης Ελληνική λέξη “κρόκη” , δηλαδή το νήμα – υφάδι που με την σαΐτα πλέκεται στο στημόνι».
Σαν ταξίδι στον χρόνο ακούγονται όλα αυτά, συμπληρώνω στον διάλογο που άνοιξε. «Ακριβώς και μάλιστα με την ίδια φιλοσοφία. Μια σταγόνα κρόκου αρκεί. Σαν τα ακριβά αρώματα»…
Η Μαριάννα από την δημοσιογραφική ομάδα του HelloGreece ρωτά τον Βασίλη Μητσόπουλο για τον κρόκο από την απολύτως πρωτογενή παραγωγή του. « Τον φυτεύουμε το καλοκαίρι και ανθίζει Οκτώβριο με Νοέμβριο. Τότε οι παραγωγοί ξεκινούν ουσιαστικά την επίπονη εργασία. Αφαιρούν προσεκτικά και χειρονακτικά τα στίγματα του λουλουδιού και τα βάζουν σε διαδικασία αποξήρανσης μέχρι να γίνουν βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Απαιτούνται περίπου 50 χιλιάδες στίγματα για να παραχθούν 100 γραμμάρια κόκκινου κρόκου»…
Σειρά του Αλέξανδρου να παρέμβει στη συζήτηση: Άρα, η εμπλοκή του συνεταιρισμού ξεκινά μετά την αποξήρανση… «Τότε ξεκινάμε τη διαλογή και τον καθορισμό. Κι ύστερα τη συσκευασία αφού στην αγορά φτάνουν σε διαφορετικές συσκευασίες. Από φακελάκια σκόνη των 0,5 γραμμαρίων, μέχρι 1 -2- 4 και 28 γραμμάρια. Διατίθεται όμως και με τη μορφή ευλύγιστης, χαλαρής, ελαστικής και υγροσκοπικής μάζας από ολόκληρα νήματα που προέρχονται από τα αποξηραμένα στίγματα των λουλουδιών του Κρόκου.
Λέω στον πρόεδρο του Συνεταιρισμού ότι μια περιήγηση στο διαδίκτυο καταδεικνύει ότι ο κρόκος Κοζάνης φτάνει στα πέρατα της οικουμένης. Κι εκείνος παίρνει την πάσα: « Ο κρόκος Κοζάνης είναι ο καλύτερος σε ποιότητα στον κόσμο. Ε, μπορούμε απλοϊκά να πούμε ότι αυτόν τον καθιστά περιζήτητο. Εξάγεται σε μια πλειάδα χωρών. Από τους περίπου 4 τόνους κρόκου που παράγονται ετησίως, μεγάλο μέρος εξάγεται σε Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Ελβετία, Αγγλία, Γερμανία και Σκανδιναβικές χώρες. Είμαστε στο τελικό στάδιο για να ανοίξουμε και την αγορά της Κίνας». « Έχουμε κατορθώσει βέβαια και διαθέτουμε πλέον σημαντική ποσότητα και στην εσωτερική αγορά της Ελλάδος».
Πώς είναι οικονομικά ο συνεταιρισμός; Σας ακουμπά η κρίση της πανδημίας και όσα αναμένονται από αυτή παγκοσμίως; «Προφανώς και δεν μπορούμε να μείνουμε εντελώς ανεπηρέαστοι από αυτήν την πανδημία. Τόσο στην Ελλάδα όπου μάλλον ο τουρισμός θα πληγεί σε μεγάλο βαθμό, αλλά και πιθανώς να μειωθεί η αγοραστική ικανότητα του Έλληνα καταναλωτή, όσο και στις κύριες αγορές της Ευρώπης, η πανδημία φαίνεται πως θα δημιουργήσει πολύπλοκα προβλήματα. Μα έχουμε μάθει να ζούμε μ’ αυτά, θα τα ξεπεράσουμε κι αυτά.»…
Τη σκυτάλη της συζήτησης παίρνει πάλι η Μαριάννα: Ποια είναι τα περιβόητα οφέλη του κρόκου στον άνθρωπο; «Ο κρόκος αποτελεί την ευλογία του Θεού και της φύσης στον άνθρωπο. Να ξεκινήσω από τα οφέλη στον οργανισμό μας. Άλλωστε είναι πρόσφατη η ημερίδα που διοργανώσαμε στην οποία ειδικοί επιστήμονες ανέλυσαν τα πάντα. Ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Μόσχος Πολυσίου, ο καθηγητής της φαρμακολογίας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνης Τσαρμπόπουλος, και ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πέτρος Ταραντίλης, αναφέρθηκαν στα ευεργετικά αποτελέσματα του κρόκου Κοζάνης και στα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών σχετικά με τις φαρμακευτικές ιδιότητες του. Να πω χαρακτηριστικά ότι – ανακουφίζει από τον στομαχόπονο, καταπραΰνει τους πόνους των νεφρών, διεγείρει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη, ενώ περιορίζει τις γαστραλγίες, τον υστερισμό, τους σπασμούς, τον κοκίτη και τους νευρικούς κωλικούς. Επιπλέον βελτιώνει το δέρμα από την ακμή με εξωτερική χρήση του, έχει αντικαταθλιπτικές, αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ιδιότητες, ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία και τη μνήμη, μειώνει τη χοληστερίνη και εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση, μειώνει την αρτηριακή πίεση, έχει ευεργετική δράση σε άτομα που πάσχουν από άνοια ή Αλτσχάιμερ, βοηθά σε κρίσεις άσθματος, στο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, τη ναυτία, τις πεπτικές διαταραχές, τις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα, ενώ έχει και αφροδισιακές ιδιότητες»…
Κι όλα αυτά σ’ ένα μικρό χωριό της Κοζάνης, συμπληρώνω … « Ο Κρόκος βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κοζάνης κι είναι το χωριό μας που εξ αιτίας του «χρυσού» που παράγεται εδώ είναι γνωστό παντού. Ιστορικά είναι η παλιά Γκόμπλιτσα και μετονομάστηκε σε Κρόκο το 1927… Οι κάτοικοι είναι περίπου τρεις χιλιάδες»…
Ο Αλέξανδρος ζητά να ρωτήσει κάτι ακόμη, την ώρα που το σούρουπο είχε αγκαλιάσει τον Βούρινο και την κορυφή του. Τι είναι αυτό που κάνει τον Κρόκο Κοζάνης τόσο ονομαστό προϊόν; Λέει ο Βασίλης Μητσόπουλος: «Το ιδιαίτερο κλίμα της περιοχής σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία και το μεράκι των κροκοπαραγωγών. Ενώ σημαντικός παράγοντας είναι η φύση. Η περιοχή μας περιβάλλεται από ορεινούς όγκους που δημιουργούν μοναδικές συνθήκες. Δεν χρειάζονται λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Τα άνθη στην περιοχή και κατ’ επέκταση τα στίγματα είναι μεγαλύτερα από τον ανταγωνισμό και περιέχουν σε μεγαλύτερη συγκέντρωση τα ενεργητικά συστατικά του κρόκου».
Παίρνοντας τον δρόμο της επιστροφής προς τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα κι αφού ευχαριστήσαμε όλοι τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού κροκοπαραγωγών Κοζάνης Βασίλη Μητσόπουλο, για την υπέροχη φιλοξενία και ξενάγηση, υποσχέθηκα στον εαυτό μου να βρω τρόπο να ξεφύγω από την καθημερινότητα και τις επαγγελματικές υποχρεώσεις και να βρεθώ στον Κρόκο την εποχή συγκομιδής του… κρόκου. Φρονώ ότι θα είναι μια απίστευτη εμπειρία. Όχι μόνο για τη διαδικασία και το επίπονο αυτής αλλά κι επειδή η περιοχή είναι γεμάτη με αρώματα ιστορίας… Για τα οποία θα μιλήσουμε εν ευθέτω χρόνω…
Γράφει ο συνεργάτης του Έμβολος δημοσιογράφος Νίκος Γ. Σακελλαρόπουλος
