Βρυξέλλες, μια μετα-μεσαιωνική πόλη…

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο αρχιτέκτονας
Αγαπητός Ξάνθης

Ένα ταξίδι στην καρδιά της Ευρώπης, σου προσφέρει την εικόνα της χωροταξίας και της πολεοδομικής ισορροπίας.

Παρότι οι πόλεις μεγαλώνουν και πολλαπλασιάζονται με ανεξέλεγκτο ρυθμό με την αγροτική γη να βρίσκεται σε συνεχή μείωση, ο αστικός σχεδιασμός για την Ευρώπη παραμένει βασική κατεύθυνση.
Η εδαφική συνοχή αποτελεί θεμέλιο ανάπτυξης στην ευρωπαϊκή ευρύτερη περιοχή και η παράλληλη χρήση οικολογικών μέσων και τρόπων κεντρικός σκοπός.

Η κυκλική οικονομία και η πράσινη ανάπτυξη έχουν τοποθετηθεί σε υψηλά επίπεδα για τον σχεδιασμό της ευρωπαϊκής πόλης. Μια πολη, η «eco-city» η οποία καταναλίσκει όσα μπορεί απαραίτητα να «εισάγει», σε μια ισορροπία αναγκών και αγαθών.

Η Ευρώπη πρωτοστατεί στις δράσεις για τις κλιματικές αλλαγές και το χαρτοφυλάκιο του Επιτρόπου Περιβάλλοντος Γιάνεζ Ποτότσνικ. είναι πολύ βαρύ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει μια σειρά από περιβαλλοντικές κινήσεις, εν μέρει σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.

Πιο συγκεκριμένα υπέγραψε το Πρωτόκολλο του Κιότο το 1998, που έχει συσταθεί Σύστημα εμπορίας εκπομπών της το 2005 και σήμερα συμφωνήσει να μειώσει μονομερώς τις εκπομπές της κατά 20% μέχρι το 2020, (το λεγόμενο 20-20-20)

Άλλες πολιτικές περιλαμβάνουν, το Natura 2000, ένα ευρέως διαδεδομένο και επιτυχημένο δίκτυο περιοχών προστασίας της φύσης (πρόσφατα επεκτάθηκαν στην Ελλάδα οι αναφερόμενες περιοχές), την καταχώριση, την αξιολόγηση και την αδειοδότηση των χημικών προϊόντων κατόπιν οδηγίας απαιτούν δοκιμές ασφαλείας σε ευρέως χρησιμοποιούμενα χημικά και η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα διασφάλιση της ποιότητας του νερού φτάνει τα υψηλότερα πρότυπα.

Η Ευρώπη σκέπτεται και δρα οικολογικά και οι πόλεις σχεδιάζονται πάλω σε αυτό το πνεύμα.
Μία από τις κύριες συνιστώσες της πράσινης πόλης είναι η ρύθμιση του κυκλοφοριακού. Είναι η βιώσιμη κινητικότητα, στην οποία έχει επενδύσει η Ευρώπη για την εξέλιξη της πόλης.

Γιατί το αυτοκίνητο, είναι αυτό που ρυθμίζει τη γεωοικονομία μιας πόλης, αυξάνοντας ή μειώνοντας την απόσταση μετακίνησης (βασικός παράγοντας) με τα όποια επακόλουθα.
Σε αυτήν την γραμμή, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και η σπουδαιότητα του ρόλου του πεζού στις Βρυξέλλες αποτελούν βασική διάταξη για τη λειτουργία της.

Όπου και να σταθείς, υπήρχε ένα Μ.Μ.Μ για να πας στον προορισμό σου!!
Το ιδιωτικό αυτοκίνητο είχε περιορισμένη εμβέλεια, παραχωρώντας την κίνηση στο δημόσιο χαρακτήρα. Είναι η πολυτέλεια του σύγχρονου πολιτισμού, της νέας κουλτούρας κοινής στάσης προς τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Όμως και ο πεζός μέσα σε αυτό το κάδρο έχει κεντρική θέση. ¨Όπου δεν υπήρχαν φανάρια διευθέτησης της κυκλοφορίας, ο πεζός είχε τον πρώτο λόγο στις πεζοδιαβάσεις. Με σεβασμό αλλά και πειθαρχεία ο οδηγός σταματούσε να περάσει ό «όποιος» πεζός για να ξεκινήσει μετά ο οδηγός το όχημα του με ελεγχόμενη παντοτε ταχύτητα.

Το ιστορικό κέντρο των Βρυξελλών εμφανίζεται σε ανάπτυγμα ακτινωτών πεζοδρόμων με το αυτοκίνητο να κινείται περιμετρικά σε μορφή δακτυλίου.
Η μετα-μεσαιωνική πόλη σε πλήρη καθαριότητα, ευταξία και με έκδηλη την απουσία της άναρχης πολεοδομικής εικόνας.

Δεν ξέρω εάν είναι το DNA των Βόρειων, εκείνο που γνώρισα (για λίγες ημέρες) είναι η αντίληψη της δημόσιας χρήσης, του κοινού συμφέροντος, της βιώσιμης ομαδικής πορείας. Και αυτό φαίνεται στο κάθε τι που προβάλλεται άμεσα και ζωτικά.

Και αφήνω στο τέλος το σεβασμό στην αντικαπνιστική απεικόνιση των Βρυξελλών.
Οι δημόσιοι χώροι, τα δημόσια κτήρια, όλα τα Μ.Μ.Μ, τα καταστήματα και οι χώροι ψυχαγωγίας ανταποκρίνονται στην απαγόρευση του καπνίσματος με απόλυτη πειθαρχεία.

Τελικά, ποια είναι η διαφορά του τόπου μας με εκείνο των Βρυξελλών;
Γιατί οι Βρυξέλλες επιλέχτηκαν ως η πρωτεύουσα της Ευρώπης;
Είναι η ιδιαιτερότητα των τόπων και των συνθηκών που επικρατούν;
Είναι η καλλιέργεια αντίληψης και ευθύνης;
Δεν ξέρω, εκείνο που γνωρίζω ότι είμαστε ικανοί και εμείς να γίνουμε «ανθρώπινοι», γιατί μπορούμε…και έχουμε την εγγενή ευφυΐα στο πνεύμα μας.