Ένα ηθικό δίλημμα στον τομέα του τουρισμού

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτονας-Μεταδιδάκτορας
του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Ο λόγος για την τουριστική πορεία του νησιού που είναι πάνω στο τραπέζι τούτες τις ημέρες, με τους όποιους θετικούς προβληματισμούς.

Η προβλεπόμενη ομάδα DMO (Destination Management Organization) για την ποιοτική και οργανωτική μορφή του τουριστικού προϊόντος του τόπου, ανιχνεύεται ως απάντηση από τους φορείς στους τομείς ανταγωνισμού και brand name στο σύγχρονο ψηφιακό κόσμο με τις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς.

Όμως επιμένοντας για την αειφορία και στο πεδίο του τουρισμού κοιτάμε τον τουρισμό με τον μάτι της διατηρησιμότητας και της αξιοβιώτης πλευράς.
Είναι ένας στόχος για να μπορέσουμε να ανατρέψουμε μερικά συνηθισμένα δεδομένα, στατικές νοοτροπίες, κεκτημένα του μαζικού τουρισμού.

Το ηθικό δίλημμα που δημιουργείται είναι: σε ποιο πλαίσιο θα πορευτούμε στην επόμενη δεκαετία;

Στο δρόμο της μεγέθυνσης, που είναι σίγουρος, επιχειρηματικός, κερδοφόρος
Στο δρόμο της συγκράτησης, που είναι δύσκολος, απωθητικός, βιώσιμος και ελπιδοφόρος.

Εδώ επισύρεται η αξιολόγηση του ατόμου απόφασης ως προς την σκέψη, στάση και γνώση.

Ο σύγχρονος δρών πρέπει να είναι και καλός επιχειρηματίας αλλά και ιδεολόγος. Να βλέπει μπροστά και να διευκολύνει την ηγεσία για την τελική λήψη απόφασης.
Να αντιλαμβάνεται τον νέο τουρίστα ως επισκέπτη, ως περιηγητή και όχι ως δομή ενός οικονομικού συστήματος με δείκτες ενός ανελέητου ανταγωνισμού και μόνο κερδοφορίας.

Το προφίλ του τουρισμού έχει μεταβληθεί. Το 80% χρησιμοποιεί το δίκτυο για την επιλογή προορισμού, το 68 % τα «πράσινα καταλύματα» και το 100% δείχνει την απόλυτη ευαισθησία για την καθαριότητα του τόπου.

Συνεχίζω να επιμένω ότι ο Τουρισμός είναι η εξίσωση των 5Π (Πολιτισμός-Περιβάλλον-Παιδεία –Ποιότητα –Πολιτική) με την διευκρίνιση ότι η τεχνολογία εντάσσεται στον τομέα του πολιτισμού.

Με ορθή σκέψη και σωστή ενημέρωση το τουριστικό παίγνιο μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, υπηρεσίας και τιμής, το λεγόμενο value for money πρέπει να βρει την ισορροπία προς κοινό όφελος , το λεγόμενο win/win.

Για να γίνει αυτό, οι παίκτες πρέπει να είναι έτοιμοι να υποχωρήσουν αμοιβαία, να βρουν το σημείο «σέλλας» μέσα από την διαπραγμάτευση σ΄ ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και ειλικρίνειας.

Κάθε απόφαση της διαπραγμάτευσης έχει αποτελέσματα όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά. Ουσιαστικά καθορίζει τα βήματα της αειφόρου ανάπτυξης μιας περιοχής.

Με αυτό συντελείται η καλλιέργεια ενός ηθικού διλήμματος στο ίδιο το πρόσωπο-παίκτη, στον χαρακτήρα του, στην παιδεία του για να μπορέσει να οικολογικοποίησει τη σκέψη του ζυγίζοντας τα θετικά ή τα αρνητικά αντίβαρα της τουριστικής ανάπτυξης, που αυτός διαμορφώνει.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής είναι η αδιαφορία των πολιτών στις προκλήσεις.

Ο ενεργός πολίτης αποτελεί την πεμπτουσία της περιβαλλοντικής αγωγής.
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αποτελεί την μία ράγα του συρμού της ανάπτυξης, η δε άλλη είναι η Περιβαλλοντική Ηθική.
Η επαναφορά των αξιών της αλληλεγγύης της ευθύνης, της φροντίδας, της υπόληψης σ’ όλα και για όλους οφείλει να διαπιστωθεί και να καταγραφεί στο τρένο της ανάπτυξης.

Μόνο έτσι, δεν θα μπαίνουν τα ψευτοδιλήμματα για την τουριστική εικόνα ενός τόπου, όπως είναι των περισσότερων κλινών ή όχι , των περισσότερων κρουαζιερόπλοιων ή όχι, των περισσότερων πούλμαν ή όχι, των περισσότερων επισκεπτών σ΄ένα αρχαιολογικό χώρο ή όχι, κ.α.

Σκεπτόμενοι πολίτες, γνωστικοί δρώντες, περιβαλλοντικά μορφωμένα άτομα σχηματίζουν την κοινωνία του ελλόγου λόγου και της συνετής πράξης.
Πάνω σ΄ αυτούς θα στηριχθεί το ηθικό δίλημμα, μεταβάλλοντας το σημερινό άτομο σε Homo Universalis1.

1 Homo Universalis είναι ο χαρακτηρισμός του ιδανικού ανθρώπου της Αναγεννήσεως (15ος-16ος αιώνας). Η ονομασία είναι λατινική και σημαίνει «καθολικός, συνολικός άνθρωπος».

Homo Universalis είναι ο χαρακτηρισμός ενός ανθρώπου που συμπύκνωνε όλα τα ιδανικά της εποχής της Αναγέννησης: ερευνητικό και κριτικό πνεύμα, φιλοπεριέργεια, και κυρίως μία τάση για ενασχόληση με κάθε αντικείμενο της τέχνης και της επιστήμης.

Ο όρος αναφέρεται στο εύρος ή την επιθυμητή "καθολικότητα" της πολυμάθειας που μπορούσε να αποκτήσει κανείς (https://el.wikipedia.org/wiki/Homo_Universalis).