Πώς ο κορωνοϊός ροκανίζει τον μισθό

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

Να μην επαναλαμβανόμαστε: η εκ περιτροπής εργασία, η μερική απασχόληση και η εξ αποστάσεως εργασία, είναι τα πρώτα δεδομένα στη διεθνή οικονομία μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.

Αλλά ας δούμε πώς κυλάει η κατάσταση στη χώρα μας όσον αφορά τα εργασιακά δρώμενα. Μοιράστηκε το 800άρι ως αποζημίωση για 45 ημέρες σε όσους δούλευαν σε εταιρείες (αλλά και σε ελεύθερους επαγγελματίες) που τις έκλεισε το κράτος και σε επιχειρήσεις που επλήγησαν.

Η μέθοδος γνωστή: αναστολή συμβάσεων υπό όρους. Με τα 800 ευρώ ωφελήθηκαν οι εργαζόμενοι που είχαν χαμηλότερο μισθό (και είναι πάρα πολλοί) αλλά φυσικά επλήγησαν όσοι έπαιρναν υψηλότερο μισθό από τα 800. Αυτά από αρχές Απριλίου μέχρι 15 Μαΐου σχεδόν για τις περισσότερες περιπτώσεις.

Ποιο είναι το σκηνικό σήμερα που μπήκαμε στον Μάιο και οι επιχειρήσεις δεν έχουν ρευστότητα να ξαναπροσλάβουν το προσωπικό ενώ δεν οριστικοποιήθηκε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE που επιδοτεί μέρος του χαμένου μισθού; Οι περισσότερες επιχειρήσεις δουλεύουν με τους μισούς υπαλλήλους, μετά το 45ήμερο της αναστολής, κάνοντας χρήση του ανώτατου ορίου που παρέχει ο νόμος. Εδώ η κυβέρνηση καλύπτει το κενό. Θα επιδοτήσει τον χαμένο μισθό Μαΐου χωρίς να περιμένει τους κοινοτικούς πόρους και θα δώσει 534 ευρώ που αντιστοιχούν σε 30 ημέρες επιδότηση.

Καλά το καταλάβατε όμως: ο μισθωτός που έπαιρνε περισσότερα απο 534 ευρώ τον μήνα, χάνει ξανά. Θα πει κάποιος: Μα... κάθεται! Δεν δουλεύει! Είναι δυνατόν να μην χάσει κάτι αφού πλήττεται η οικονομία άρα και το μαγαζί στο οποίο εργάζεται; Σωστή σκέψη αλλά για να αναρωτηθούμε πόσοι αντέχουν στον προγραμματισμό τους χωρίς ολόκληρο τον μισθό τους ειδικά επειδή δεν ξέρουν το πότε και με πόσα θα ξαναπροσληφθούν;

Ο κυβερνητικός σχεδιασμός που προβλέπει επιδότηση των αποδοχών πριν απο τα λεφτά των Ευρωπαίων (SURE) βασίζεται σε μια κρίσιμη παράμετρο: πολλές (πάρα πολλές για την ακρίβεια) επιχειρήσεις που εξέρχονται από την καραντίνα χρειάζονται κεφάλαια κίνησης για να προχωρήσουν σε πλήρη λειτουργία. Αποτέλεσμα είναι να προχωρούν στην εφαρμογή του μέτρου της εκ περιτροπής εργασίας: μισό προσωπικό, μισές ώρες και μισές αποδοχές.

Το ερώτημα που δεν οφείλει να απαντήσει ένας απλός εργαζόμενος είναι το εξής. Ποιες είναι οι δημοσιονομικές αντοχές για την έστω μερική επιδότηση των χαμένων μισθών; Τα κονδύλια απο Ε.Ε. αναφέρονται σε περίοδο από το τέλος του καλοκαιριού έως το τέλος του έτους. Άραγε μετά θα ανηφορίσουμε σε ανάκαμψη; Ουδείς γνωρίζει φυσικά...

Το ευρωπαϊκό σχέδιο βασίζεται στο γερμανικό μοντέλο επιδότησης Kurzarbeit. Tο κράτος καλύπτει το 60% της διαφοράς των μηνιαίων καθαρών αποδοχών –λόγω μείωσης των ωρών εργασίας– ενώ πλέον θα καλύπτει και το 100% των ασφαλιστικών εισφορών που αφορούν τις χαμένες ώρες εργασίας. Στόχος είναι με βάση τους πεφωτισμένους στις Βρυξέλλες «...η αποτροπή της απόλυσης εξειδικευμένων εργαζομένων σε περιπτώσεις που η μείωση του χρόνου εργασίας (ή η απώλεια της θέσης εργασίας) είναι προσωρινή...».

Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Ο στόχος και το σκεπτικό του προγράμματος αυτού είναι ένα μόνιμο ευρωπαϊκό σύστημα αντασφάλισης ανεργίας, για ευέλικτες και προσωρινές μορφές απασχόλησης, με εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς.

Σε όλο αυτό το σκηνικό ο μόνος φυσικά που δεν φταίει είναι ο εργοδότης ο οποίος πασχίζει με νύχια και με δόντια να ανοίξει την επιχείρησή του μήπως και βγάλει προς το παρόν τουλάχιστον τα έξοδα. Ισχύει αυτό για όλους τους εργοδότες που έθεσαν σε αναστολή τις συμβάσεις των εργαζομένων; Ελάτε τώρα ας μην γελιόμαστε! Σε κάθε οικονομία υπάρχει το μικρό και το μεγάλο Κεφάλαιο.

Υπάρχουν οι κολοσσοί που έβγαζαν κέρδη επί πολλά χρόνια-και τώρα θα απαλλαχθούν απο μεγάλο μέρος του μισθολογικού κόστους- και υπάρχει και ο μικρομεσαίος που δεν έχει δύναμη ο άνθρωπος να πει στους 4-5 υπαλλήλους του (συνήθως συγγενείς και φίλοι) ότι δεν μπορεί πλέον να τους πληρώνει.

Και έχει φυσικά δίκιο. Αν δεν κλείσει και δεν καταφέρει να μείνει ζωντανός στον κλάδο του, οι μεγάλοι όμιλοι που θα έχουν πλέον μειωμένο κόστος λειτουργίας και περισσότερα περιθώρια κέρδους, ίσως τον εξαγοράσουν έναντι χαμηλού φυσικά τιμήματος. Και οι εργαζόμενοι; Αυτοί απλώς θα αρκεστούν στον νέο ευρωπαϊκό τρόπο εργασιακής ζωής: μισή δουλειά, μισός μισθός και κάποια προσωρινή επιδότηση...