Στραβό ποδαρικό για το ξερό φασόλι από τις πρώιµες περιοχές

Ποικίλλει η εικόνα της καλλιέργειας ξερού φασολιού φέτος, η οποία εξαρτάται από το αποτύπωμα που άφησαν τα έντονα καιρικά φαινόμενα στις παραγωγικές περιοχές. Μεγάλης έκτασης είναι οι ζημιές στις πιο πρώιμες περιοχές, όπως στην Καβάλα και στην Πρέβεζα, όπου οι παραγωγοί προβληματίζονται για το πώς θα επηρεάσουν οι σημαντικές φετινές απώλειες τις προθέσεις για την επόμενη σπορά. Αντίθετα, καλές αποδόσεις βλέπουν οι Θεσσαλοί καλλιεργητές που μπήκαν στα χωράφια πριν από 15 μέρες, καθώς και στο Νευροκόπι, όπου μόλις ξεκίνησε η συγκομιδή.

Απώλειες μέχρι 70% στην Καβάλα

Με μελανά χρώματα περιγράφει ο πρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας, Κώστας Λεπίδας, τη φετινή σεζόν, με τη συγκομιδή να έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. «Ξεκινάμε το μάζεμα κανονικά στις 20 Ιουλίου με τα πρώιμα, τα Norton και σιγά-σιγά μπαίνουμε σ’ αυτά που βάζουμε στη βέργα. Φέτος, στις 27 Ιουνίου είχαμε μια μεγάλη πλημμύρα και τα φασόλια μας καταστράφηκαν», είπε, μιλώντας στην «ΥΧ».

«Δεν μπορεί η Ελλάδα να παράγει 4.000 τόνους φασόλια, να καταναλώνει 15.000 τόνους και οι 14.000 τόνοι να πωλούνται σαν ελληνικοί».

Ο ίδιος κάνει λόγο για απώλειες της τάξης του 70%. Η Ομάδα Παραγωγών Οσπρίων της ΕΑΣ περίμενε φέτος 200 τόνους τσαλί και άλλους 150 τόνους ψιλά, αλλά σύμφωνα με τον κ. Λεπίδα «θα πάμε στους 30-40 τόνους χοντρά και στα ψιλά ακόμα πιο χαμηλά, καθώς έχουν μεγαλύτερη ζημιά». Ας σημειωθεί ότι φέτος, από τους παραγωγούς της ομάδας καλλιεργήθηκαν περίπου 1.000 στρέμματα χοντρά φασόλια (τσαλί) και 500 στρέμματα ψιλά (Norton), μειωμένα κατά 40% σε σχέση με πέρσι, ενώ αντίστοιχη είναι η τάση συνολικά στον νομό.

Οι χαμηλές τιμές των τελευταίων ετών (πέρσι κινήθηκε στα 1,35 ευρώ το ψιλό και στα 1,8 το τσαλί), εκτιμά ο πρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας, επιδρούν αρνητικά στη διατήρηση της καλλιέργειας. «Οι εισαγωγές που γίνονται ελληνοποιήσεις πιέζουν τις τιμές της εγχώριας παραγωγής προς τα κάτω. Η ιχνηλασιμότητα που υποσχέθηκαν οι κυβερνώντες δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Τα στοιχεία είναι μετρήσιμα. Δεν μπορεί η Ελλάδα να παράγει 4.000 τόνους φασόλια, να καταναλώνει 15.000 τόνους και οι 14.000 τόνοι να πωλούνται σαν ελληνικοί».

Μεγάλες καταστροφές στην Πρέβεζα

Πικρή γεύση και προβληματισμό για την καλλιέργεια της επόμενης χρονιάς άφησε η φετινή στην περιοχή του Φαναρίου στην Πρέβεζα, όπου έχει ολοκληρωθεί σχεδόν το 90% της συγκομιδής στα 2.500 στρέμματα της καλλιέργειας. Στα 1.500 από αυτά σπέρνεται η λεγόμενη βανίλια, δηλαδή το ψιλό φασόλι, μαζί με το μέτριο. Στα υπόλοιπα 1.000 στρέμματα επιμερίζονται πλατύσπερμα, μπαρμπούνι (χάντρα), μαυρομάτικο και γίγαντες.

«Στις αρχές Ιουνίου έβαλε δυο μέρες έναν πολύ ζεστό αέρα, σαν λίβα, και ό,τι καρπό είχε δέσει το φασόλι έπεσε όλος κάτω», περιγράφει ο Νίκος Κασκάνης, παραγωγός οσπρίων από τη Χόχλα Πρέβεζας και μέλος της Ομάδας Παραγωγών Οσπρίων του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσπρωτίας-Πρέβεζας, ο οποίος από πέρσι έχει μπει και σε ράφια καταστημάτων με τυποποιημένο προϊόν. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά, «από τα 120 στρέμματα, φέτος δεν θα πάρω ούτε 7 τόνους φασόλι, όταν μια κανονική στρεμματική απόδοση είναι 250-300 κιλά το στρέμμα. Συνολικά, στην περιοχή του Φαναρίου βγάζουμε κανονικά 350-400 τόνους φασόλια. Φέτος δεν θα έχουμε ούτε 50 τόνους. Εγώ πήρα 80 κιλά το στρέμμα από κτήματα που αλώνισα, και μετά το καθάρισμα έμειναν 20 κιλά για να πουλήσω. Ούτε τον σπόρο δεν έβγαλα».

Η φετινή παραγωγή είναι τόσο μικρή, που ο κ. Κασκάνης την χαρακτηρίζει σχεδόν μη εμπορεύσιμη. «Συνεπώς, αυτήν τη στιγμή δεν μιλάμε για τιμές, ενώ οι έμποροι που φέρνουν εισαγόμενα τρίβουν ήδη τα χέρια τους, προσδοκώντας ότι θα θησαυρίσουν επειδή έχει πληγεί σημαντικά η εγχώρια παραγωγή», σημειώνει.

Χωρίς προβλήματα η Θεσσαλία

Καλή διαγράφεται η σεζόν για την παραγωγή ξερού φασολιού στη Θεσσαλία, όπου από τις 10 Αυγούστου ξεκίνησε η συγκομιδή. Οι αποδόσεις είναι κανονικές, στα επίπεδα των 250-300 κιλών το στρέμμα, με τη μερίδα του λέοντος, περίπου 70% των εκτάσεων, να κατέχει η ποικιλία Norton. Ας σημειωθεί ότι μετά την απότομη αύξηση των στρεμμάτων καλλιέργειας (10.165 στρέμματα το 2015 από 6.487 στρέμματα το 2014), ήδη από πέρσι παρατηρείται σταδιακή μείωση.

Όπως υποστηρίζει ο Δήμος Κατσής, παραγωγός και έμπορος οσπρίων στην Καρδίτσα, «αφενός στη συνδεδεμένη ενίσχυση στα φασόλια, αφετέρου στα ποτίσματα και στα νερά». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον ίδιο, «οι παραγωγοί να έχουν ακόμα αδιάθετες ποσότητες στις αποθήκες από πέρσι, ακόμα και από πρόπερσι, που δεν μπόρεσαν να διαθέσουν γιατί έχει φρακάρει η αγορά από φασόλια. Έτσι, πέρσι ξεκίνησε η μείωση των στρεμμάτων και φέτος συνεχίστηκε ακόμα πιο εντατικά». Οι τιμές στη Θεσσαλία τα τελευταία 2-3 χρόνια, μετά την αύξηση της καλλιέργειας, κινούνται στο 1 ευρώ το κιλό κατά μέσο όρο για τον παραγωγό. «Πριν από αυτό, έφτανε και το 1,4 ευρώ το κιλό. Φέτος, θα κυμανθεί πάλι στο 0,9-1,1 ευρώ το κιλό, καθώς η αγορά δεν έχει βρει ακόμα τον βηματισμό της», εκτιμά ο κ. Κατσής.

Στη Θεσσαλία, ορισμένοι παραγωγοί καλλιεργούν συμβολαιακά με εταιρείες χονδρικής, που κάνουν και την τυποποίηση. Γενικά, όμως, «οι περισσότεροι ψάχνουν πού θα το δώσουν, όταν κάνουν τη συγκομιδή. Κυρίως είναι “στον αέρα”. Φτάνουν στη συγκομιδή και τότε αναζητούν εμπόρους, συνεταιρισμούς ή καταστήματα να δώσουν την παραγωγή», τονίζει ο ίδιος.