Ορμήδεια: Ένα χωριό γεμάτο γαλάζιο και γεύσεις από ρόδι

Οι «Πολύχρωμες Πτήσεις» με πιλότο τη Χριστίνα Γεωργίου, στο ραδιόφωνο του «Άστρα», προσγειώνονται αυτή τη φορά στο χωριό Ορμήδεια της επαρχίας Λάρνακας.

Λέξεις κλειδιά για το χωριό:

• Ψαροχώρι της Κύπρου
• Ρόδι
• «Πιθκιαυλή»
• Πρόσφυγες

Της Χριστίνας Γεωργίου

 

 

 

Την κοινότητα Ορμήδεια τη συναντάει κανείς στην περιοχή των Κοκκινοχωριών, 15 μόλις χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λάρνακας. Οι «Πολύχρωμες Πτήσεις» ταξίδεψαν στο χωριό κι έχουν πολλά να πουν. Πρώτα και κύρια το χαρακτηρίζουν ως ένα χωριό με γαλάζιο χρώμα, μιας και το χωριό Ορμήδεια είναι το πρώτο ψαροχώρι της Κύπρου. Ένα χωριό γεμάτο φωνές, ιστορίες και γεύσεις από ρόδι.

Με την πολύωρη βόλτα στο χωριό Ορμήδεια, διαπίστωσα πόσο ενωμένοι είναι οι κάτοικοι. Σαν μια οικογένεια, σαν ένα μεγάλο σπίτι που χωράει καρδιές ντόπιων, περαστικών, προσφύγων και επισκεπτών. Διαπίστωσα πως τα παλιά χρόνια ενώνουν τους κατοίκους, τόσο από τις ιστορίες τους όσο και από τη βαθιά και σημαδιακή ιστορία που κρύβει το χωριό.

Στη μεγάλη αίθουσα του Κοινοτικού Συμβουλίου συναντάει κανείς ένα μεγάλο πίνακα σχεδιασμένο από τον Ορμηδιώτη Αντώνη Ζένιο. Ένας πίνακας ο οποίος συνδυάζει ολόκληρη την ιστορία του χωριού, όπως επεσήμανε ο κοινοτάρχης, Χριστοφής Κασιουρής. «Από τη μια εικονίζει τη σχέση του χωριού με τη θάλασσα και από την άλλη τη μακρόχρονη σχέση του με το ρόδι, εξίσου και η επιλογή του συμβόλου της κοινότητας».

Αναφορικά με την ονομασία της Ορμήδειας, λέγεται ότι ονομάστηκε έτσι από τους πολλούς όρμους της θάλασσας του χωριού. Αρχικά η ονομασία ήταν «Τα Ορμίδια», ενώ αργότερα μετατράπηκε σε «Η Ορμήδεια».

«Τα πρώτα δίκτυα ξεκίνησαν από την Ορμήδεια»

Ο κ. Κασιουρής για 50 χρόνια ήταν ψαράς και θυμάται τις γυναίκες να φτιάχνουν δίκτυα. Όλα ξεκίνησαν όταν ο παππούς του, Αντώνης, με τον γαμπρό του, Στυλιανό, έμαθαν ότι στη Λεμεσό πωλούνταν δύο ζεμπίλια δίκτυα τα οποία ήρθαν για άγνωστους λόγους εισαγωγής στην Κύπρο.  «Αγόρασαν τα δίκτυα και ήταν οι μοναδικοί ψαράδες που πρωτοψαρέψαν με δίκτυα. Με τις γυναίκες τους βρήκαν τον τρόπο πώς ήταν φτιαγμένα τα δίκτυα και ξεκίνησαν να φτιάχνουν καινούργια με τις κλωστές που κεντούσαν οι γυναίκες. Οι ψαράδες πήγαιναν στην αγγλική κυβέρνηση, η οποία τους έδινε κλωστή με το ράσιο-μερτικό και επέστρεφαν στην Ορμήδεια», μας λέει ο κ. Κασιουρής.

Επίσκεψη στο σπίτι της κας Ζαχαρούς, στην «Πιθκιαυλή»

Απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεώργιου, σ’ ένα λόφο παραδεισένιο, στη λεγόμενη «Πιθκιαυλή», βρίσκεται ο πρώτος αρχαίος οικισμός της κοινότητας. Πιστεύεται και λέγεται ότι υπάρχει σπηλιά με τη χρυσή άμαξα της Ρήγαινας.

Ώρα να μιλήσουμε για το ρόδι

Οι «Πολύχρωμες Πτήσεις» φρόντισαν να δοκιμάσουν και να ακούσουν για τα εδέσματα από ρόδι, με αφορμή το Φεστιβάλ Ροδιού το οποίο πραγματοποιείται κάθε Σεπτέμβριο, όταν πια ωριμάσουν και τα ρόδια.   Δοκίμασα χυμό ροδιού, σιουσιούκο και παλουζέ ροδιού. Το λικέρ και τη μυρωδάτη ζιβανία τα άφησα για αργότερα!

Μπορεί το 6^ο φεστιβάλ να τελείωσε για φέτος, οι προετοιμασίες για το επόμενο φεστιβάλ όμως έχουν ήδη ξεκινήσει, όπως πληροφορήθηκα από την κα Χιονούλα, γυναίκα του κοινοτάρχη.

Οι προετοιμασίες αφορούν το λικέρ, το οποίο «όσο πιο πολύ καιρό μείνει φυλαγμένο, τόσο πιο εύγευστο είναι. Ετοιμάζω τώρα για να έχω του χρόνου έτοιμο λικέρ. Οι ρόδες μένουν μέσα και φουσκώνουν μαζί με το άσπρο ποτό που βάζω μέσα», εξηγεί.

Και ενώ η μηχανή-καζάνι του παλουζέ ήταν στο πίσω μέρος, η κ. Χιονούλα ανέφερε ότι η αρχή για παραγωγή σιουσιούκου με γεύση ροδιού ξεκίνησε όταν έφτιαχνε σιουσιούκο σταφυλιού. «Παράλληλα, έβαλα και δυο τρεις κλωστές με αμυγδαλόκουνα για σιουσιούκο ροδιού», ανέφερε.

Το λικέρ ροδιού μπορεί να το βρει κανείς στο Κοινοτικό Παντοπωλείο του χωριού. Με τα χρήματα που μαζεύονται, αγοράζονται τρόφιμα για τις οικογένειες της κοινότητας, οι οποίες τα έχουν ανάγκη.

Από το ρόδι τίποτα δεν είναι άχρηστο. Ούτε τα κουκούτσια αλλά ούτε και η φλούδα. Όπως ενημερώθηκα από τον κ. Κασιουρή, ήδη από τα παλιά χρόνια ο κόσμος που ασχολείτο με τα μπογιαντίσματα χρησιμοποιούσε τη ξηρή φλούδα των ροδιών, έχοντάς την ως πρώτη ύλη για το βάψιμο ρούχων. «Στα παλιά χρόνια για να διατηρείται το άσπρο χρώμα στα ρούχα χρησιμοποιούσαν τη φλούδα του ροδιού. Την έβραζαν μαζί με τα ρούχα και έτσι διατηρούσε το χρώμα», πρόσθεσε.

Επίσκεψη στο σπίτι ενός πρόσφυγα

Τη συζήτησή μας με την κα Χιονούλα και τον κ. Χριστοφή διέκοψε ένα τηλεφώνημα.  Ο κ. Παναγιώτης, ο Γεράνης, 94 ετών, πρόσφυγας από το Γεράνι της Αμμοχώστου και τότε φαρμακοποιός, ήταν στο ακουστικό. Η βαθιά ιστορία του και το σοφό του πνεύμα με έκανε να τον επισκεφτώ.

Στο σπίτι του στα ψηλά της Ορμήδειας, στο οποίο η αυλή έβλεπε από ψηλά το χωριό, πήρα τη θέση του ακροατή και άκουγα με συγκίνηση τα λόγια για την προσφυγιά και για τη ζωή του. «Δεν μπορώ να μη θυμηθώ το Γεράνι και να μην κλάψω. Θέλουμε να πάμε πίσω, γιατί είναι τα κόκαλα των γονιών μας».

Μίλησε ωστόσο και για τους Ορμηδιώτες, για τη στήριξη και τη βοήθεια που έδωσαν στους πρόσφυγες.  Οι κάτοικοι του χωριού φτάνουν τις τεσσερισήμισι χιλιάδες, με το ένα τρίτο του χωριού να ’ναι πρόσφυγες από διάφορα χωριά της Αμμοχώστου.

Είπε χαρακτηριστικά: «Εκ φύσεως είναι άνθρωποι φιλήσυχοι, εργατικοί, ψαράδες και καλλιεργητές της γης. Είχαν πολλές χρυσομηλιές, πορτοκαλιές, λεμονόδεντρα. Τώρα επικεντρώθηκαν κυρίως στη ροδιά».

Ο κ. Παναγιώτης με συγκίνηση αναπόλησε το παρελθόν. «Όταν οι πρόσφυγες έφτασαν στο χωριό το 1974, αυτό το χωριό μας φέρθηκε πατρικά, αδερφικά. Βγήκαν από τα σπίτια τους και δέχθηκαν εμάς. Ήταν τόσος πολύς ο κόσμος που δεν τους χωρούσε στο χωριό και πολλοί έμεναν κάτω από τις τερατσιές. Κάτω από κάθε πορτοκαλιά έβλεπες και ένα πρόσφυγα. Εμένα μου φώναξε μία οικογένεια για να με φιλοξενήσει, ο μακαρίτης ο Χάρης και η Ορθοδοξία. Μαζί μου είχα και δύο παντρεμένες κόρες μου. Οι άντρες τους ήταν στο στρατό. Η μία ήταν λεχώνα κάτω από 40 ημερών και η άλλη ήταν έτοιμη να γεννήσει».

Με δάκρυα στα μάτια ο κ. Παναγιώτης ανέφερε ότι αυτοί που τους φιλοξενούσαν, μαζί με τα δικά τους παιδιά κατέβηκαν από τα κρεβάτια τους για να έχουν αυτοί κάμουν να ξαπλώνουν, προπάντων οι κόρες του. Οι ίδιοι ξάπλωναν στο πάτωμα. «Ξεχνάς αυτό το πράγμα; Η ευγνωμοσύνη είναι αιώνια», ανέφερε και συνέχισε: «Μέσα στη δυστυχία μας βρήκαμε σπίτια με αγάπη. Ελπίζαμε να φύγουμε να πάμε πίσω, αλλά είμαστε ακόμα εδώ. Και να σου πω κάτι; Η ελπίδα λένε ότι πεθαίνει πάντα τελευταία. Όχι.  Η ελπίδα δεν πεθαίνει ποτέ. Είναι αθάνατη».

Επίσκεψη στο Κοινοτικό Νηπιαγωγείο της Ορμήδειας

Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο μάς τραγούδησαν «Οικογένεια, οικογένεια, στο σπίτι πάντα μένει, όλοι αγαπημένοι». Αυτό επιβεβαιώνει όλα όσα ειπώθηκαν νωρίτερα. Η κ. Κάκια, η νεαρή διευθύντρια του νηπιαγωγείου, κληθείσα να απαντήσει πώς είναι να δουλεύεις στο χωριό και όχι στην πόλη, απάντησε ως εξής: «Δεν έχει καμία διαφορά αν δουλεύει κάποιος στο χωριό ή στην πόλη, γιατί όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, όπου και να είσαι το κάνεις με την ψυχή σου και το κάνεις σωστά».

Ο προορισμός Ορμήδεια της επαρχίας Λάρνακας έφτασε στο τέλος του.  Μάθαμε πολλά από τα πολλά. Πήραμε και πολλά μηνύματα, όπως είναι αγάπη των συνανθρώπων μας και η αγάπη σε ό,τι κάνουμε.