Ένα “τρακτέρ” στη Λευκωσία

Της
Ελένης Μαύρου

 

Γίνεται ένα μουσείο στην καρδιά μιας πόλης να ακυρώνεται ξαφνικά χωρίς κανένας να αισθάνεται υπόλογος απέναντι στην Ιστορία;

Και όμως. Με τη μεγαλύτερη ευκολία, αυθαίρετα, ο Αρχιεπίσκοπος ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες την πρόθεσή του να μετατρέψει την Οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου σε τμήμα «αλυσίδας εκκλησιαστικών μουσείων», ώστε «με ένα εισιτήριο που θα κόβουν οι τουρίστες να ξεκινούν από το Ίδρυμα Μακαρίου και να καταφθάνουν στο υπόγειο του νέου καθεδρικού ναού». Έδωσε μάλιστα προθεσμία στο Τμήμα Αρχαιοτήτων να φύγει μέχρι τον Ιούνιο για να… «φτιάξουμε το μουσείο όπως το θέλουμε εμείς»!

Η Οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου είναι κηρυγμένη ως Αρχαίο Μνημείο ήδη από το 1935 και στεγάζει το Εθνολογικό Μουσείο από το 1988. Αποτελεί εξαίρετο δείγμα οθωμανικής αστικής αρχιτεκτονικής και η αποκατάστασή του τιμήθηκε με το βραβείο Europa Nostra. Αποτελεί το μοναδικό μουσείο στη Λευκωσία που αντανακλά τα 300 χρόνια της οθωμανικής περιόδου στην Κύπρο. Δεν είναι εκκλησιαστικό μνημείο και ουδέποτε υπήρξε χώρος λατρείας.

Δυστυχώς, επιβεβαιώνεται η εκτίμηση ότι η απόφαση της κυβέρνησης να αποχαρακτηρίσει τον αρχαιολογικό χώρο στη Γεροσκήπου θα άνοιγε την όρεξη του Αρχιεπισκόπου. Η ανακοίνωση δε του αρμόδιου Υπουργείου για το θέμα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμα μιας υποχώρησης στα «θέλω» του Αρχιεπισκόπου. Κάτι τέτοιο όμως θα ακυρώσει όλες τις προσπάθειες για συντήρηση, ενοποίηση και ανάδειξη του ιστορικού αυτού αρχοντικού, θα οδηγήσει όμως ταυτόχρονα και στην ακύρωση της κρατικής πολιτικής για τα αρχαία μνημεία κατά παράβαση σειράς προνοιών του Περί Αρχαιοτήτων Νόμου, που αφορούν τόσο τα αρχαία μνημεία όσο και τα μουσεία.

Πολλοί διερωτώνται: Θα γινόταν όλο αυτό το θέμα αν το μουσείο ήταν αρχαιολογικό αντί εθνολογικό; Δεν είναι δικαιολογημένη η ανησυχία πως οι αλλαγές που θέλει ο Αρχιεπίσκοπος έχουν στόχους εντελώς διαφορετικούς από εκείνους που υπαγορεύει η ιστορική αλήθεια;

Όποιαν άποψη και να έχει κάποιος για αυτό το κομμάτι της ιστορίας του νησιού μας -και ιδιαίτερα για τον Χατζηγεωργάκη Κορνέσιο- οφείλουμε να σεβόμαστε, να προστατεύουμε και να αναδεικνύουμε την ιστορική και αρχιτεκτονική μας κληρονομιά στο σύνολό της. Η «μεταβολή» (όπως την αποκάλεσε ο Αρχιεπίσκοπος) του ιστορικού αυτού αρχοντικού θα οδηγήσει όχι μόνο στην αλλοίωση του χαρακτήρα του, αλλά και σε απώλεια της ιστορικής μνήμης. Οφείλουμε λοιπόν να αποτρέψουμε τη διαστρέβλωση της ιστορίας του τόπου από κάποιους που νομίζουν ότι αξία έχει μόνο ό,τι είναι σύμφωνο με τις δικές τους ιδεοληψίες.

«Δεν είμαστε άχρηστοι», μας είπε ο Αρχιεπίσκοπος για να υποστηρίξει τα «θέλω» του. Έχω την εντύπωση ότι και μόνο η δήλωσή του «θα πάρω ένα τρακτέρ και θα τα ξηλώσω όλα» (αναφερόταν στα αρχαιολογικά ευρήματα της Γεροσκήπου), αποδεικνύει ότι όχι μόνο είναι ακατάλληλος αλλά είναι και επικίνδυνος για τη διαχείριση ενός ιστορικού μνημείου. Άστε το τερατούργημα -τον νέο Καθεδρικό- που επέβαλε στην καρδιά της παλιάς Λευκωσίας. Στις ενστάσεις δε του οποιουδήποτε έχει εύκολη την απάντηση: «Να πέσει χώρκα του».

Ο αυταρχισμός και η αλαζονεία, που χαρακτηρίζουν την εξαγγελία του Αρχιεπισκόπου, έχουν ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυρίας από χιλιάδες πολιτών. Το κράτος πού είναι; Θα αντιδράσει κάποια στιγμή το Τμήμα Αρχαιοτήτων, ο Δήμος Λευκωσίας;