Η διάρθρωση των βασικών δικτύων μεταφορικής υποδομής σε ολόκληρη την Κρήτη
Την ολοκλήρωση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης από Καστέλι Κισσάμου μέχρι την Σητεία ορίζει το αναθεωρημένο Χωροταξικό Πλαίσιο Κρήτης που έγινε πλέον Νόμος τους κράτους, κάτι που όμως δεν προωθείται από το Υπουργείο Υποδομών.
Επίσης σε ότι αφορά στα αεροδρόμια, γίνεται λόγος για «συλλειτουργία» των δύο διεθνών αεροδρομίων Ηρακλείου και Χανίων έως ότου υλοποιηθεί το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι του Ηρακλείου.
Σε ότι αφορά στα λιμάνια, προβλέπεται η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των λιμανιών Ηρακλείου και Χανίων για την κρουαζιέρα, η ενίσχυση του λιμένα Ηρακλείου για τα εμπορευματοκιβώτια ενώ ορίζεται και η διατήρηση της ανάπτυξης εμπορευματικού λιμένα στο Τυμπάκι, ο οποίος θα μπορεί να υποστηρίξει και τις μελλοντικές εγκαταστάσεις υδρογονανθράκων από τα «οικόπεδα» νότια της Κρήτης.
Αναλυτικότερα και σε ότι αφορά στα δίκτυα μεταφορικής υποδομής στην Κρήτη το νέο Χωροταξικό Πλαίσιο το οποίο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης αναγράφει τα εξής:
1. Χερσαίες Μεταφορές
Το οδικό δίκτυο διακρίνεται σε δύο λειτουργικές κατηγορίες: 1) σε διευρωπαϊκό και διαπεριφερειακό δίκτυο, και 2) σε περιφερειακό.
Όσον αφορά στη λειτουργική κατηγορία του διευρωπαϊκού και διαπεριφερειακού οδικού δικτύου, επιδιώκεται:
- H ολοκλήρωση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) από Καστέλι Κισσάμου έως Σητεία (με την παράκαμψή της προς Πετρά), με την κατάλληλη διατομή ανά οδικό τμήμα, δηλαδή τετράιχνη διατομή με μεσαία διαχωριστική νησίδα, εκτός των ορεινών και των καταληκτικών τμημάτων που διατηρούνται με βελτιωμένη χάραξη, σε δίιχνη διατομή και με ΛΕΑ,
- H σύνδεση του αερολιμένα Χανίων με τον Β.Ο.Α.Κ. και με το λιμάνι της Σούδας,
- H επίσπευση της υλοποίησης του Νότιου Οδικού Άξονα Κρήτης (Ν.Ο.Α.Κ.) από Παχιά Άμμο μέχρι Ρέθυμνο, με διατομή δίιχνης εθνικής οδού (με ΛΕΑ),
- H ολοκλήρωση ή εκκίνηση (όσων δεν έχουν ήδη μελετηθεί/κατασκευασθεί) των κύριων εγκάρσιων συνδέσεων μεταξύ ΒΟΑΚ-ΝΟΑΚ:
(1) Ηράκλειο – Αγ. Δέκα,
(2) Ηράκλειο – Αρκαλοχώρι – Καραβάδος και
(3) συνδέσεις του Β.Ο.Α.Κ. και του Ν.Ο.Α.Κ. με το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, όταν αυτό κατασκευαστεί.
Το περιφερειακό οδικό δίκτυο έχει σχεδιαστεί ώστε να υπηρετεί τη διασύνδεση με το διευρωπαϊκό και διαπεριφερειακό οδικό δίκτυο και με τους δευτερεύοντες περιφερειακούς πόλους (έδρες Καλλικράτειων Δήμων) τόσο μεταξύ τους όσο και με τους πρωτεύοντες και δευτερεύοντες εθνικούς πόλους, τα λιμάνια διεθνούς ή διαπεριφερειακής εμβέλειας, τα αεροδρόμια του νησιού και τους σημαντικότερους πόλους έλξης περιβαλλοντικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Για όλες τις νέες οδικές συνδέσεις, οποιασδήποτε λειτουργικής κατηγορίας, λαμβάνεται μέριμνα ώστε οι χαράξεις τους να βρίσκονται σε αρκετή απόσταση από τις παραλιακές ζώνες, η σύνδεση με τις οποίες προτείνεται συστηματικά να γίνεται με εγκάρσιο συλλεκτήριο δίκτυο, όπως άλλωστε προβλέπεται και στην Οδηγία για τον παράκτιο χώρο. Επίσης λαμβάνεται μέριμνα στο σχεδιασμό ώστε να προβλέπονται υποδομές εναλλακτικών καυσίμων.
Το πρωτεύον δίκτυο ενδοπεριφερειακής σημασίας (ή πρωτεύον βασικό περιφερειακό οδικό δίκτυο) συγκροτούν οι συνδέσεις:
(1) Ταυρωνίτης – Βουκολιές – Κάντανος – Παλαιόχωρα,
(2) Χανιά – Πιθάρι (προς Α/Δ Χανίων) και Χανιά – Β.Ο.Α.Κ (κόμβος Μουρνιών)
(3) Βρύσες – Χώρα Σφακίων,
(4) Γάζι – Δαμάστα – Μουρτζανά – Πέραμα – Σταυρωμένο και
(5) Ιεράπετρα – Κουτσουράς – Λίθινες – Πισκοκέφαλο – Σητεία.
Το δευτερεύον δίκτυο ενδοπεριφερειακής σημασίας ( ή βασικό περιφερειακό οδικό δίκτυο) περιλαμβάνει τις οδικές συνδέσεις:
(1) Κίσσαμος – Αμυγδαλοκεφάλι – Έλος – Βλάτος – Κίσσαμος,
(2) Βλάτος – Στροβλές – Κάντανος,
(3) Κάντανος – Τεμένια – Ροδοβάνι – Καμπανός/Σούγια,
(4) Χανιά – Αλικιανός – Ομαλός – είσοδος Φαράγγι Σαμαριάς,
(5) Βρύσες – Βάμμος – Καλύβες,
(6) Ρέθυμνο – Ατσιπόπουλο – Επισκοπή – Γεωργιούπολη,
(7) Επισκοπή – Καρωτή – Άγιος Κωνσταντίνος- Μούντρος – Αγ.Ιωάννης / Άγιος Βασίλειος/ Μύρθος – Μαριού-
Ασώματος – Φρατί – Άνω Μυξόρουμα – Καρίνες – Πατσός-Βολεώνες – Αγία Φωτεινή,
(8) Ρέθυμνο – Άδελε – Αγ. Φωτεινή – Φουρφουράς -Αποδούλου – Αγία Γαλήνη,
(9) Γάζι – Τύλισος – Ανώγεια – Μουρτζανά,
(10) Καλύβια – Καλοί Λιμένες,
(11) Πεζά – Πραιτόρια – Πύργος,
(12) Καστέλι – Πεζά – Βενεράτο,
(13) Αγία Βαρβάρα – Γέργερη – Ζαρός – Βορίζια – Αποδούλου,
(14) Πύργος – Μάλια – Χερσόνησος/Λιμένας Χερσονήσου – Γούρνες,
(15) Χερσόνησος – Λιμένας Χερσονήσου – Καλό Χωριό – Τζερμιάδο – Νεάπολη
(16) Αγ. Νικόλαος – Ελούντα – Νικηθιανός,
(17) Σητεία – Παλαίκαστρο – Αδραβάστοι/Ζάκρος – Καρύδι – Σίτανος – Χανδράς – Ετιά – Παπαγιαννάδες,
(18) Αδραβάστοι – Καρύδι – Ρούσα Εκκλησιά και
(19) Χανδράς – Ζίρος – Αθερινόλακκος.
2. Αεροπορικές Μεταφορές
Η υλοποίηση του έργου του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι αποτελεί βασικό στόχο του παρόντος ΠΧΠ, με προγραμματικές προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν την μεγαλύτερη δυνατή προστασία της γεωργικής γης, καθώς και την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και περιορισμών για την κατασκευή και λειτουργία του αερολιμένα, όπως αναλυτικά οι τελευταίοι προβλέπονται από την ΜΠΕ. Απαιτείται να καθοριστούν όρια, να μελετηθούν και να θεσμοθετηθούν άμεσα χρήσεις γης για το σύνολο της περιβάλλουσας περιοχής. Συγχρόνως, θεωρείται έργο πρώτης προτεραιότητας η αναβάθμιση του υπάρχοντος αεροδρομίου, με βελτίωση της λειτουργικότητας του αεροσταθμού και της πλευράς εδάφους.
Επιδιώκεται σε μόνιμη βάση, αλλά και ειδικότερα για την περίοδο που θα μεσολαβήσει έως την κατασκευή του νέου, η ουσιαστική συλλειτουργία των δύο διεθνών αεροδρομίων Χανίων και Ηρακλείου, προκειμένου να αποφορτιστεί το τελευταίο και να υπάρξει ορθολογικότερη κατανομή των αφίξεων/αναχωρήσεων επισκεπτών σε μεγαλύτερο γεωγραφικό εύρος στο νησί. Το Α/Δ Χανίων βρίσκεται ήδη σε προωθημένες διαδικασίες επέκτασης των εγκαταστάσεών του και αναβάθμισής τους.
Προς την ίδια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούν και οι διαδικασίες αναβάθμισης του Α/Δ Σητείας, που έχει αντικείμενο την κατασκευή νέου κτιρίου αεροσταθμού και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου. Επιδιώκεται να αποκτήσει σύντομα τη δυνατότητα να αναλάβει πιο αναβαθμισμένους και ενεργούς ρόλους και να συμβάλει στην αποφόρτιση των πιέσεων που ασκούνται στα δυο διεθνή Α/Δ.
Το δίκτυο ελικοδρομίων εξακολουθεί να παραμένει σχεδόν ανύπαρκτο και θα πρέπει το επόμενο διάστημα να πυκνώσει, τουλάχιστον για την εξυπηρέτηση των πλέον δυσπρόσιτων οικιστικών κέντρων της Περιφέρειας, αλλά και σε συνδυασμό με την κρουαζιέρα. Όσον αφορά την πρόβλεψη για δημιουργία δικτύου υδατοδρομίων, θα πρέπει να εκπονηθεί ειδική Μελέτη Σκοπιμότητας.
3. Θαλάσσιες Μεταφορές
Προωθείται η:
Aξιοποίηση των σημαντικών επενδύσεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στα λιμάνια, τις μαρίνες και τα αλιευτικά καταφύγια της Κρήτης με τη λειτουργική ιεράρχηση του ρόλου τους, την αισθητική τους αναβάθμιση ως πυλών εισόδου της νήσου και την συμπλήρωσή τους με ανάλογες υποδομές.
Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των λιμανιών Ηρακλείου και Σούδας στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, καθιέρωσή τους ως αφετηριακά ή βασικά λιμάνια – στάσεις της κρουαζιέρας στην Μεσόγειο και ένταξη των λιμένων Ρεθύμνου, Σητείας και Αγ. Νικολάου στο δίκτυο λιμένων κρουαζιέρας μικρής κλίμακας.
Ενίσχυση του ρόλου του λιμανιού του Ηρακλείου στο πλαίσιο των θαλάσσιων διαδρόμων Σουέζ – Αδριατική και Σουέζ-Μαύρη Θάλασσα, σε συνδυασμό με την ενίσχυση του ρόλου του για την εξυπηρέτηση της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, αλλά και προσανατολισμό προς την τροφοδοσία πλοίων με φυσικό αέριο (bunkering).
Διατήρηση της προοπτικής ανάπτυξης εμπορευματικού λιμένα στο Τυμπάκι, με αναθεώρηση του ρόλου του και αναπροσανατολισμό προς την τροφοδοσία πλοίων (bunkering) και την υποστήριξη των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων άντλησης και μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου από τα «οικόπεδα» της νότιας Κρήτης.
Την προώθηση των υποδομών εναλλακτικών καυσίμων κατά προτεραιότητα στους λιμένες του κεντρικού δικτύου του ΔΕΔ-Μ (λιμένας Ηρακλείου).
Η ιεράρχηση του ρόλου των λιμανιών, σύμφωνα με το παρόν ΠΧΠ και σε αντιδιαστολή με αυτή που προβλέπεται από την εθνική πολιτική/νομοθεσία, είναι η ακόλουθη:
Όλα τα υπόλοιπα λιμάνια χαρακτηρίζονται τοπικής εμβέλειας και ενσωματώνονται στο δίκτυο, δίχως η κατηγοριοποίησή τους να προβλέπεται από τους εθνικούς σχεδιασμούς, διότι με την παρουσία τους συμπληρώνεται η λειτουργία της νησιωτικής περιφέρειας της Κρήτης:
Οι δύο Ειδικοί Λιμένες εμπορευματικού χαρακτήρα, στους Καλούς Λιμένες και στον Αθερινόλακκο. Ο τελευταίος μπορεί να αναλάβει και την υποστήριξη των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από τα «οικόπεδα» της Κύπρου καθώς ή/και εγκαταστάσεων μικρής ΥΦΑ, ενώ και οι δύο λιμένες (καθώς και ο λιμένας του Τυμπακίου) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τις υποστηρικτικές υποδομές για την για την έρευνα και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης,
Τα υφιστάμενα επιβατικά λιμάνια ενδοπεριφερειακής εμβέλειας, Παλαιόχωρα / Αγία Γαλήνη και τα προτεινόμενα Χώρα Σφακίων, Γαύδος, Σούγια,
Τα υφιστάμενα επιβατικά λιμάνια τοπικής εμβέλειας, Χερσόνησος, Μάλια, Μπαλί, Σίσι, Γεωργιούπολη, Κόκκινος Πύργος, Μακρύ Γιαλού και τα προτεινόμενα, Πλακιάς, Άρβη, καθώς και
Τα υφιστάμενα εμπορευματικά και μικτής χρήσης λιμάνια τοπικής εμβέλειας Πάνορμο, Μίλατος, και τα προτεινόμενα Μύρτος, Μόχλος, Κολυμπάρι, Κερατόκαμπος, Σφηνάρι.
Το δίκτυο των λιμένων της Κρήτης συμπληρώνεται με τα ακόλουθα τοπικά, μικτής χρήσεως: Αγία Ρουμέλη, Άγιος Παύλος (Σαχτούρια), Πλατειά Περάματα, Λέντας, Τσούτσουρας, Στόμιο (Ανατολής), Κάτω Ζάκρος, Παχιά Άμμος, Καλό Χωριό, Πλάκα (Σπιναλόγκα), Ντία, Χερσόνησος, Ρογδιά, Φόδελε, Σκαλέτα, Καλύβες, Πλατανιάς και Χρυσοσκαλίτισσα.
