Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1879 στην εφημερίδα “ΚΡΗΤΗ” αφιερώθηκε σχεδόν όλη η ύλη της στον Δημοτικό Νόμο και στην ίδρυση των πρώτων Δήμων του νησιού.
Μετά την ψήφιση του πρώτου Δημοτικού Νόμου από την Γενική Συνέλευση Κρητών και την έγκριση του από την Τουρκική διοίκηση με διάταγμα του Γενικού Διοικητή Ιωάννη Φωτιάδη πασά, η Κρήτη χωρίστηκε σε 86 Δήμους.
Αρχικά η απόφαση που πάρθηκε ήταν για 84 δήμους, μα μετά από τοπικές αντιδράσεις και διαμαρτυρίες κάτι που είναι σύνηθες φαινόμενο διαχρονικά στο νησί, οι δήμοι έγιναν 86 πριν τις εκλογές Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Προστέθηκαν ακόμα 4 και καταργήθηκαν δύο.
Προστέθηκε ο δήμος Σπιναλόγκας που κατοικούταν αποκλειστικά από Τούρκους και ήταν στο δήμο Φουρνής. Έπειτα στη θέση του δήμου Πλατανιά στην επαρχία Κυδωνίας των Χανίων προστέθηκαν οι δήμοι Λάκκων και Περιβολιών, ενώ από το δήμο Ασκύφου των Σφακίων διαχωρίστηκε η Ίμβρος που αποτέλεσε χωριστό οργανισμό και καταργήθηκε ο δήμος Αργουλέ ο οποίος εντάχτηκε στο δήμο Καλλικράτη.
Οι Πόλεις Χανίων, Ηρακλείου και Ρεθύμνης θα παρέμεναν σαν ομώνυμοι Δήμοι και πρωτεύουσες των Τμημάτων(Νομών) των.
Οι πέντε Νομοί που δημιουργήθηκαν τότε, λέγονταν Τμήματα και ήταν οι εξής:
Α΄ ΧΑΝΙΩΝ- με Επαρχίες τις: ΚΥΔΩΝΙΑ-ΚΙΣΣΑΜΟ-ΣΕΛΙΝΟ και 17 δήμους.
Πρωτεύουσα: Δήμος: Πόλις Χανίων
ΚΥΔΩΝΙΑ: Δήμοι: Ακρωτηρίου-Κεραμιών-Περιβολιών-Αλικιανού-Λάκκων-Πυργού Ψηλονέρου-Αζιζιέ(Σούδας).
ΚΙΣΣΑΜΟΣ: Δήμοι: Σπηλιάς-Βουκολιών-Πανεθύμου-Καστελλίου-Μεσογείων-Εννέα Χωριών.
ΣΕΛΙΝΟΝ: Δήμοι: Κανδάνου-Παλαιοχώρας-Καμπάνου.
Β’ ΣΦΑΚΙΩΝ- με Επαρχίες τις: ΑΠΟΚΟΡΩΝΑ-ΣΦΑΚΙΑ-ΑΓ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ και 14 δήμους.
ΑΠΟΚΟΡΩΝΑ:Δήμοι: Βάμου-Φρε-Καλυβών-Προσνέρου.
ΣΦΑΚΙΑ: Δήμοι: Χώρας Σφακίων-Ανωπόλεως-Αγ.Ιωάννου-Ασκύφου-Ίμβρου-Καλλικράτους.
ΑΓ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ: Δήμοι: Σελιών-Κοξαρές-Αρδάκτου-Μελάμπων.
Γ’ ΡΕΘΥΜΝΗΣ- με Επαρχίες τις: ΡΕΘΥΜΝΗΣ-ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΣ-ΑΜΑΡΙΟΝ και 16 δήμους.
Πρωτεύουσα: Δήμος: Πόλις Ρεθύμνης
ΡΕΘΥΜΝΗΣ: Δήμοι: Αμνάτου-Πηγής-Χρωμοναστήρι-Ατσιποπούλου-Ρουστίκων-Αργυρουπόλεως.
ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΣ: Δήμοι: Μαργαριτών-Μελιδονίου-Αυδανιτών-Γαράζου-Ανωγείων-Δαμάστας-
ΑΜΑΡΙΟΝ: Δήμοι: Μέρωνος-Μαναστηράκι (ή Μοναστηράκι)-Αποδούλου.
Δ’ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- με Επαρχίες τις: ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ-ΠΕΔΙΑΔΟΣ-ΜΑΛΕΒΥΖΙΟΝ-ΤΕΜΕΝΟΣ-ΠΥΡΓΙΩΤΙΣΣΑ-ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΝ-ΜΟΝΟΦΑΤΣΙΟΝ και ΜΕΡΟΣ ΡΙΖΟΥ και 20 δήμους
Πρωτεύουσα: Πόλις Ηρακλείου.
ΠΕΔΙΑΔΟΣ: Δήμοι: Καστελλίου-Παναγιάς-Μοχού-Επισκοπής-Αγ.Παρασκαίς.
ΜΑΛΕΒΥΖΙΟΝ: Δήμοι: Αγ.Μύρωνος-Κρουσώνος-Τηλίσσου.
ΤΕΜΕΝΟΣ: Δήμοι: Αχαρνών-Δαφνών-
ΠΥΡΓΙΩΤΙΣΣΑ: Δήμοι: Τυμπακίου.
ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΝ: Δήμοι: Πλατάνου-Αμπελούζου-Ζαρού.
ΜΟΝΟΦΑΤΣΙΟΥ ΚΑΙ ΜΕΡΟΣ ΡΙΖΟΥ: Δήμοι: Μεγάλων Βρυσών-Χάρακα-Τεφελίου-Αρκαλοχωρίου-Σχοινιάς.
Ε’ ΛΑΣΙΘΙΟΥ- με Επαρχίες τις: ΜΕΡΑΜΒΕΛΛΟΝ-ΛΑΣΙΘΙΟΝ-ΒΙΑΝΟΣ-ΙΕΡΑΠΕΤΡΟΣ-ΣΙΤΕΙΑ και 19 δήμους.
ΜΕΡΑΜΒΕΛΛΟΝ: Δήμοι: Βραχασίου – Νεαπόλεως – Χουμεριάκου – Φουρνής -Σπιναλόγκας-Κριτσάς.
ΛΑΣΙΘΙΟΝ: Δήμοι: Τσερμιάδου-Ψυχρού.
ΒΙΑΝΝΟΣ: Δήμοι: Επάνω Βιάννου-Αγ.Βασιλείου-Μουρνιάς.
ΙΕΡΑΠΕΤΡΟΣ: Δήμοι: Καστελλίου-Κατοχωρίου-Ανατολής-
ΣΙΤΕΙΑ: Δήμοι: Λιμένος Σιτείας-Τουρλωτής-Ρούκακα-Χαντράς-Καρυδίου.
Επιμέλεια: Ιωάννα Σφακιανάκη
