Τι να πει κανείς για τον νέο τίτλο της Paradox Interactive... από την πρώτη ημέρα έχει προκαλέσει τεράστια αναταραχή στην Strategy κοινότητα. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές ο τίτλος έχει ένα συνταρακτικό “Mostly Negative” user rating στην πλατφόρμα του Steam κάτι που θα χαρακτηρίσω ως άδικο, καθώς πάρα τα προβλήματα του, το Imperator: Rome θέτει αξιοπρεπώς τις βάσεις για έναν εξαιρετικό τίτλο.
Οι λόγοι για την παραπάνω κατάσταση είναι αρκετοί αλλά πρέπει να τονίσω ότι αφορούν μόνο τους πιο αφοσιωμένους fans της εταιρείας που σίγουρα είναι αρκετά καλά ενημερωμένοι, ώστε οποιαδήποτε περαιτέρω αναφορά στο συγκεκριμένο κείμενο να είναι περιττή. Εδώ θα δούμε το παιχνίδι απογυμνωμένο από οποιοδήποτε εξωτερικό πλαίσιο ή προσδοκίες μπορεί να έχουν οι σκληροτράχηλοι του είδους... συμπεριλαμβανομένου του αρθρογράφου.
Αφού ξεμπερδέψαμε με τις σαπουνόπερες της κοινότητας ας δούμε με τι έχουμε να κάνουμε. Το Imperator: Rome είναι η τελευταία προσθήκη του μεγαλύτερου και πιο διάσημου στούντιο στον χώρο των grand strategy τίτλων, της Paradox Interactive. Ο συγκεκριμένος τίτλος αποτελεί το πάντρεμα των δύο πιο επιτυχημένων παιχνιδιών που έχει δημιουργήσει η εταιρία, του Europa Universalis IV και του Crusader Kings 2. Το νέο αυτό μείγμα προσπαθεί να μεταφέρει τον παίκτη στα πολυτάραχα ελληνιστικά χρόνια, αμέσως μετά τον θάνατο του Μ. Αλέξανδρου, δίνοντας του την ευκαιρία να αναλάβει τον ρολό του “πνεύματος” ενός κράτους.
Μέσα από αυτόν τον ρόλο ο παίκτης πρέπει να επεκταθεί και να κυριαρχήσει σε διάφορους τομείς για να διασφαλίσει την επιβίωση του κράτους του στην τρικυμία της ιστορίας. Ο χάρτης περιλαμβάνει ολόκληρη την Ευρώπη και κομμάτια της Αφρικής και της Ασίας με σχεδόν 400 φυλές -κράτη.
“Mare Nostrum”
Αφού ο παίκτης επιλέξει ένα από αυτά τα κράτη και φορτώσει το παιχνίδι θα βρεθεί μπροστά στο αναπάντεχα τεράστιο UI, που έχει δεχθεί αρκετή απλοποίηση από τους προηγουμένους τίτλους. Βέβαια προτείνουμε τόσο σε νέους, όσο και σε παλιούς παίκτες να δοκιμάσουν το tutorial, καθώς θα κάνει τη ζωή τους πολύ πιο εύκολη.
Η αναβαθμισμένη μηχανή γραφικών δείχνει με την πρώτη ματιά απλά εξωπραγματική, η λεπτομέρεια στον χάρτη και τις μονάδες μετατρέπουν το παιχνίδι σε μια οπτασία. Το περιβάλλον γενικότερα σας μεταφέρει στην εποχή, ενώ τα πορτρέτα των χαρακτήρων είναι τα καλύτερα που έχουμε δει από την εταιρεία. Εδώ όμως, να τονίσουμε ότι ο τίτλος σε αντίθεση με άλλους του είδους είναι ιδιαίτερα βαρύς. Στο σύστημά μας [Ryzen 3 1300x, 8GB RAM, AMD RX 570 4GB] έτρεξε αρχικά στα 60 fps, ενώ σταδιακά μειώνονταν όσο το παιχνίδι προχωρούσε.
Ο παίκτης διαχειρίζεται το κράτος του μέσω τον διαφόρων γενικών μενού που θα βρει στην κορυφή της οθόνης με την αναπαράσταση θεοτήτων της εποχής. Από αυτές ο χρήστης έχει πρόσβαση σχεδόν σε όλες τις λειτουργίες, χωρίς να υπάρχουν υπό-μενού, απλοποιώντας τη χρονοβόρα διαχείριση σε απλές επιλογές και κουμπάκια με ξεκάθαρα αποτελέσματα. Με αυτόν τον τρόπο εξαφανίζεται σχεδόν πλήρως η ανάγκη για pause. Ας δούμε όμως τα πράγματα πιο αναλυτικά.
Κοιτώντας επάνω θα δούμε όλες τις σημαντικές πληροφορίες για το κράτος, ενώ οι πόντοι που θα δούμε ονομάζονται Mana. Αυτό, χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες που αντιστοιχούν στους διαθέσιμους πόρους του κράτους σας για τις αντίστοιχες πράξεις. Αυτοί αν και είναι κατά βάση θεωρητικοί πόροι, οι δυο σημαντικότεροι εξ' αυτών, ο χρυσός (gold) και το manpower, έχουν πιο φυσική υπόσταση. Ο πρώτος, για παράδειγμα, βρίσκει αξίωση στην αγορά κτηρίων, τη συντήρηση του στρατού και τη γενικότερη λειτουργία του κράτους. Τα Martial, Oratory, Civic και Religious points που επενδύονται στις ανάλογες κινήσεις έχουν πιο θεωρητικό χαρακτήρα και αντιπροσωπεύουν τη συνολική προσπάθεια του κράτους σας στο συγκεκριμένο πεδίο.
Οι εντολές που επιτρέπει η επένδυση του Mana έχουν άμεση ισχύ. Μερικές από αυτές είναι η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η εξέλιξη των στρατιωτικών σας παραδόσεων και η εξευμένιση κάποιας θεότητας που σας δίνει ένα δυνατό πλεόνασμα σε έναν τομέα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
“Non nobis solum nati sumus ortusque nostri partem patria vindicat, partem amici”
“Κάνεις μας δεν γεννιέται μόνος του, ένα μέρος μας ανήκει στο κράτος και στους φίλους μας”, λέει ο Κικέρων (σε ελεύθερη μετάφραση), ζάπλουτος ρήτορας της εποχής, φιλόσοφος, νομοθέτης και πιθανός αγοραστής του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Η συγκεκριμένη ρύση δεν θα μπορούσε να βρίσκει μεγαλύτερη απήχηση από αυτή που βλέπουμε στο παιχνίδι. Το “πνεύμα” του κράτους ουσιαστικά ενσαρκώνει τη βούληση του μέσω του εκάστοτε ηγεμόνα και της οικογένειάς του. Τα στατιστικά του ηγεμόνα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση του κράτους σας μέσω τον διάφορων μπόνους που προσφέρει, κυρίως στην παραγωγή των Mana πόντων.
Τα υποχείρια σας, έχουν όμως και τη δική τους προσωπική ατζέντα. Ακολουθώντας το παράδειγμα του CK 2, τα διάφορα μέλη της αυλής προσπαθούν να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερη δόξα και χρήμα μέσα στο παιχνίδι, κάτι που πολλές φορές θα έρθει σε σύγκρουση με τις επιθυμίες του παίκτη. Από επαναστάσεις μέχρι δωροδοκίες, δεν υπάρχει φαινομενικά τέλος στις μεθοδεύσεις των χαρακτήρων για να αποκτήσουν λίγη περισσότερη εξουσία.
Εκτός αυτού οι χαρακτήρες δέχονται και διάφορα “choose-your-own-adventure” events, που αναγκάζουν τους παίκτες να πάρουν σημαντικές -και μη- αποφάσεις για τους ηγεμόνες που διαχειρίζονται. Δυστυχώς όμως αυτό το σύστημα είναι για την ώρα ιδιαίτερα ρηχό. Οι παίκτες μετά από μερικές “αλλαγές” χαρακτήρα αποστασιοποιούνται τελείως από αυτούς. Οι επιλογές διάδρασης είναι λίγες, ενώ τα αποτελέσματα τους δεν είναι άμεσα πέραν από τον στρατιωτικό τομέα.
“Veni, Vidi, Vinci!”
Στον στρατιωτικό τομέα έχουμε όμως μια ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη. Το σύστημα που έχει το Imperator: Rome είναι αναμφίβολα το καλύτερο που έχουμε δει μέχρι τώρα σε τίτλο του είδους. Η ισορροπία ανάμεσα σε έλεγχο και αυτοματοποίηση είναι ιδανική. Η διαδικασία είναι ευκολονόητη για τον νέο παίκτη, ενώ παρέχει αρκετό έλεγχο σε έναν πιο έμπειρο ώστε να εκμεταλλευτεί πλήρως τις εκτεταμένες γνώσεις που κατέχει στο παιχνίδι.
Ο έλεγχος που έχει ο παίκτης στα στρατεύματα έρχεται σε τέσσερις διαφορετικές μορφές, στην επιλογή του στρατηγού, την κίνηση του στρατεύματος, την επιλογή της τακτικής που χρησιμοποιεί και στη σύνθεση του στρατεύματος. Η κατασκευή του στρατού έχει γίνει και αυτή ευκολότερη από ποτέ, καθώς έχει εισαχθεί το Macro Builder, το οποίο σας δίνει πρόσβαση σε όλες τις σημαντικές ενέργειες που υπάρχουν στα διάφορα μενού με το πάτημα μερικών κλικ.
Η ανανεωμένη αυτή φόρμουλα νιώθει αρκετά γνώριμη, ενώ ταυτόχρονα δίνει μια νέα τροπή στις πολεμικές ενέργειες του παίκτη. Οι πολιορκίες έχουν εξελιχθεί αρκετά, παρέχοντας μια σωστή ισορροπία ανάμεσα σε μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους στόχους. Με αυτόν τον τρόπο ξεκλειδώνονται άπειρες νέες τακτικές και στρατηγικές επιλογές. Να κυνηγήσεις τον στρατό του εχθρού; Να προβείς σε μια χρονοβόρα πολιορκία ή να πάρεις τις απροστάτευτες περιοχές στα γρήγορα;
“Δεν είναι φτώχια, Νέστωρα, να μην έχεις τίποτα απολύτως.”
Ο τρόπος που δουλεύει η οικονομία είναι από την μια πολύ απλοϊκός και αυτοματοποιημένος και από την άλλη έχει βάθος που κάνει ακόμα και τους πιο καλά μυημένους παίκτες να ξύνουν το κεφάλι τους στον υπολογισμό των αποτελεσμάτων που έχουν οι επιλογές τους. Γενικότερα έχουμε τρεις άξονες που στηρίζουν την οικονομία και τα έσοδά σας. Τον πληθυσμό, το εμπόριο και τις πρώτες ύλες.
Οι πληθυσμοί χωρίζονται σε διάφορες τάξεις, ενώ παίζουν βασικό ρόλο στην παραγωγή των resources, τα οποία με τη σειρά τους δίνουν μια τεράστια γκάμα από μπόνους στην κάθε περιοχή. Τα resources που παράγονται μπορούν ή να εξαχθούν μέσω του εμπορίου ή να εισαχθούν για την κάλυψη διάφορων αναγκών. Αυτά είναι πάνω από 30 και δίνουν μπόνους στην περιοχή που τα εισάγει, ενώ ταυτόχρονα τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές παράγουν τεράστιο όφελος για το ταμείο του παίκτη.
Οι περιοχές όμως έχουν συγκεκριμένο αριθμό από διαθέσιμα trade routes, τα οποία ο παίκτης πρέπει να αναλογιστεί αρκετά για την σωστή εκμετάλλευσή τους. Ο σίδηρος μπορεί να είναι απαραίτητος για την δημιουργία heavy infantry όμως η εισαγωγή ελιών στην περιοχή κρατάει τους σκλάβους χαρούμενους, αποτρέποντας μελλοντικές αναταραχές.
“Όταν κάποιος δεν ξέρει σε ποιο λιμάνι κατευθύνεται, κανένας άνεμος δεν είναι ούριος.”
Η διοίκηση του κράτους και η διπλωματία είναι πράγματα που θα απασχολήσουν τον παίκτη ελάχιστα μέσα στο παιχνίδι. Δυστυχώς εδώ, η αυτοματοποίηση είναι τόσο εκτεταμένη που μεγάλο μέρος της διαδικασίας χάνεται στην αναμονή για την συλλογή πόντων και την επιλογή των αλλαγών που θέλει να κάνει ο παίκτης. Δεν φαίνεται να υπάρχουν λάθος επιλογές και ο παίκτης δεν τιμωρείται άμεσα από τις επιλογές του. Απλά μειώνετε ο ρυθμός ανάπτυξης ή αναγκάζεται να περιμένει λίγο παραπάνω μέχρι να ισορροπήσει την κατάσταση σπαμάροντας το increase stability κουμπί.
Στον τομέα της διπλωματίας τα πράγματα είναι πάνω-κάτω τα ίδια, μόλις μάθετε να αποφεύγετε τους πολέμους με ισχυρότερες συμμαχίες δεν υπάρχει κάτι παραπάνω που να μπορεί να κάνει ο χρήστης πέραν των βασικών και συνηθισμένων που έχουμε δει, με την διαφορά ότι δεν χρειάζεται κανένας μελλοντικός σχεδιασμός, όλες οι πράξεις ισχύουν με το που πατήσετε το σχετικό κουμπί.
Όσο το παιχνίδι προχωράει και μαθαίνετε να λύνετε τα εσωτερικά προβλήματα του κράτους σας τόσο πιο συχνά θα βρεθείτε να ανεβάζετε την ταχύτητα, περιμένοντας για τον επόμενο πόλεμο που θα σας επιτρέψει να έχετε κάποια βαθύτερη διάδραση με το παιχνίδι. Εκτός αυτού, πέραν από το πολιτικό σύστημα της Ρώμης που έχει κάποια σχετική πολυπλοκότητα, ο γενικότερος μηχανισμός της πολιτικής μοιάζει κενός και στεγνός. Οι νομοθεσίες δεν έχουν ιδιαίτερο βάρος όσο σκληρές και αν είναι, ενώ ακόμα και η υψηλή φορολογία δεν έχει κάποια αρνητική επίπτωση για τον παίκτη.
Εδώ διακρίνω το μεγαλύτερο πρόβλημα του τίτλου, δεν έχει ξεκάθαρη κατεύθυνση. Οι χαρακτήρες από το CK 2 και το πολιτικό-οικονομικό σύστημα του EU:IV με τον τρόπο που έχουν ενταχθεί αναιρούν το βάθος το ένα από το άλλο. Το πολιτικό σύστημα στερείται οποιουδήποτε βάθους εξαιτίας της αυτοματοποίησης και της αργής ταχύτητας που τρέχει ώστε να μπορέσει ο παίκτης να ασχοληθεί και με τους χαρακτήρες που αναμφισβήτητα δεν προσφέρουν το απαραίτητο εύρος επιλογών. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι περίοδοι ειρήνης αποτελούν ένα δυσάρεστο διάλυμα που χαλάει την αίσθηση ρυθμού του παιχνιδιού.
“Omnium rerum principia parva sunt.”
Για να κλείσουμε, καλό θα είναι να επιστρέψουμε στον φίλο μας τον Κικέρων, με την ρήση “Οι αρχές όλων των πραγμάτων είναι μικρές.” Κατ’ αναλογία το Imperator κάνει μια μικρή, δύσκολη αρχή. Προσφέροντας λίγες, αλλά σταθερές προσθήκες στην φόρμουλα της εταιρείας, ενώ αποτελεί ένα γενναίο ξεκίνημα σε έναν τίτλο που αποπειράται να μας τα δώσει όλα. Τα διάφορα προβλήματα του τίτλου φαίνονται να είναι παρόμοια με αυτά που είχαν και τα υπόλοιπα διαμάντια της εταιρίας, τα οποία τελειοποιήθηκαν σε βάθος χρόνου. Αν είναι κάτι που χαρακτηρίζει την Paradox και αξίζει να αναφερθεί είναι η προσήλωση στους τίτλους της. Ήδη την στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές ετοιμάζεται η πρώτη μεγάλη αναβάθμιση που θα αποπειραθεί να λύσει τα παραπάνω προβλήματα κυρίως με τους χαρακτήρες, ενώ τα μεγάλα bugs που υπήρχαν επιδιορθώθηκαν εντός μιας εβδομάδας από την κυκλοφορία του τίτλου.
To review βασίστηκε στην ψηφιακή έκδοση του παιχνιδιού, η οποία μας παραχωρήθηκε από την Paradox Interactive.
VERDICT
Τα μεγαλεπήβολα σχέδια της Paradox για το Imperator: Rome αν και δείχνουν να έχουν μεγάλο βάθος και πολυπλοκότητα τελικά νιώθουν κενά περιεχομένου, το εύρος των πραγμάτων που προσπαθεί να καλύψει ο τίτλος είναι τεράστιο με αποτέλεσμα η αυτοματοποίηση που προκύπτει να ευνουχίζει τη βαθύτερη διάδραση του παίκτη με τους χαρακτήρες και το κράτος του. Αυτά όμως δεν λειτουργούν τελεσίδικα στον τίτλο. Το ανανεωμένο σύστημα πολέμου και η ευφυής λειτουργία της οικονομίας προσφέρουν μερικές αρκετά ευχάριστες στιγμές σκέψης και απόλαυσης, ενώ η γενικότερη οπτικοακουστική κατεύθυνση είναι προσηλωμένη μανιωδώς στην ιστορική ακρίβεια και την λεπτομέρεια.