Η απίστευτη περιπέτεια μιας φωτογραφίας 52 ετών από τα κατεχόμενα της Κύπρου και το Λονδίνο μέχρι τη μακρινή Αυστραλία

Πώς μια απλή φωτογραφική αποστολή στην Κερύνεια, εξελίχθηκε σε 20ετή αναζήτηση της ταυτότητας μιας Κυπριοπούλας

Ο Άντι Κωνσταντίνου βρέθηκε στα κατεχόμενα της Κύπρου το 2001, δυο χρόνια πριν η κυβέρνηση  του ψευδοκράτους επιτρέψει τη διέλευση από τα οδοφράγματα. Το βρετανικό του διαβατήριο τού επέτρεψε την πρόσβαση.

Σκοπός του ταξιδιού του ήταν να τραβήξει φωτογραφίες της Κερύνειας για λογαριασμό του ελληνοκυπριακού περιοδικού στο οποίο εργαζόταν εκείνη την εποχή στο Λονδίνο.

Μια αποστολή που πολύ σύντομα έμελλε να πάρει μιαν αλλιώτικη τροπή. Ο Άντι εξηγεί το πώς στον «Νέο Κόσμο»:

«Μόλις ολοκληρώσαμε τη φωτογράφιση στην Κερύνεια, θέλησα να περάσω από το χωριό της μητέρας μου, τη Λάπηθο, για να δω το σπίτι της. Έτσι ζήτησα από τον Τούρκο οδηγό του ταξί να μας πάει εκεί. Φτάσαμε στο χωριό και κατάφερα να εντοπίσω το σπίτι στον Άγιο Λουκά.

Σε κάποια φάση, θυμήθηκα ότι ο ξάδερφός μου με είχε παρακαλέσει να βρω και το σπίτι του παππού του, οπότε μιας και ήμουν στην περιοχή είπα να κάνω μια προσπάθεια. Ήξερα πού περίπου «έπεφτε», αλλά δεν ήταν εύκολο να το βρω».

Εκείνη τη στιγμή κάνει την εμφάνισή της η μοίρα με τη μορφή μιας Τουρκάλας που τους έγνεψε να σταματήσουν με το ταξί.

«Μας ρώτησε αν ήμαστε Ελληνοκύπριοι, απαντήσαμε και εξηγήσαμε τον λόγο της επίσκεψής μας. Εκείνη -μια πολύ ευγενική κυρία– προσφέρθηκε να μας κεράσει καφέ και γλυκά» θυμάται ο Άντι.

Σε κάποια στιγμή, η γυναίκα σηκώθηκε και κατευθύνθηκε στο εσωτερικό του σπιτιού. Όταν ξαναγύρισε κρατούσε στα χέρια της μια φωτογραφία μέσα σε κορνίζα που, όπως εξήγησε στον Άντι, είχε αφεθεί στο σπίτι με την εισβολή.

Στη φωτογραφία εικονιζόταν μια όμορφη νεαρή γυναίκα.

Η φωτογραφία της δεκαοχτάχρονης τότε Αντρούλας Χριστοδούλου που ταξίδεψε από τα κατεχόμενα της Κύπρου στην Αγγλία πριν φτάσει 52 χρόνια μετά ξανά στα χέρια της στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Φώτο: Supplied

«Κοίταξα τη φωτογραφία αυτής της γυναίκας που δεν αναγνώριζα ποια ήταν και την έδωσα πίσω. Ετοιμαστήκαμε να φύγουμε και μόλις ξεκίνησε το ταξί, κάτι με έπιασε και είπα στον οδηγό να σταματήσει και να γυρίσει πίσω» διηγείται ο Άντι, ο οποίος για κάποιο λόγο που ακόμη δεν μπορεί να εξηγήσει ένιωσε μια ακατανίκητη επιθυμία να πάρει μαζί του τη φωτογραφία.

Η γυναίκα διστακτική ρώτησε το σύζυγό της και, τελικά, συμφώνησαν να δώσουν στον Άντι την κορνίζα.

«Όταν φτάσαμε στα οδοφράγματα και οι Τούρκοι στρατιώτες έλεγξαν τις τσάντες μας, με ρώτησαν για τη φωτογραφία. Ευτυχώς μόλις εξήγησα ότι μου δόθηκε ως δώρο, μού επέτρεψαν να περάσω».

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΟΥ ΚΡΑΤΗΣΕ 17 ΧΡΟΝΙΑ

Έτσι ο Άντι βρέθηκε στην ελληνική πλευρά της Κύπρου με τη φωτογραφία μιας άγνωστης σε αυτόν γυναίκας που ζητούσε να επιστρέψει στην κάτοχό της. Χωρίς να χάσει καθόλου καιρό, ήρθε σε επαφή με οικογένειες από την Λάπηθο, καθώς και με την Ένωση Λαπηθιωτών στη Λευκωσία με την ελπίδα κάποιος να αναγνωρίσει την εικονιζόμενη γυναίκα, αλλά χωρίς τύχη.

«Μέσα από τις επαφές μου στο κανάλι ΡΙΚ της κυπριακής τηλεόρασης κατάφερα να προβληθεί η φωτογραφία στις ειδήσεις. Το θέμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις ως υψίστου ενδιαφέροντος για τους Ελληνοκύπριους, καθώς ήταν η πρώτη φορά που κάποιος έφερνε πίσω κάτι από τα κατεχόμενα. Καμία τύχη και πάλι, δυστυχώς».

Ο χρόνος του Άντι στην Κύπρο τελείωνε και το μυστήριο της γυναίκας στη φωτογραφία παρέμενε άλυτο. Δεν ήξερε τι να κάνει πλέον με αυτή. Σκέφτηκε να την πετάξει ή να την χαρίσει, αλλά όπως ο ίδιος λέει «ήταν μια τόσο όμορφη φωτογραφία, που αποφάσισα να την κρατήσω και να την πάρω μαζί μου στο Λονδίνο. Νομίζω ότι ένας από τους λόγους που το έκανα αυτό ήταν επειδή η μητέρα μου ήταν από το ίδιο χωριό».

Όταν επέστρεψε στο Λονδίνο, ο Άντι συνέχισε την αναζήτηση της ταυτότητας του προσώπου της φωτογραφίας δημοσιεύοντάς την στο κυπριακό περιοδικό που εργαζόταν καθώς και σε αρκετές εφημερίδες με την ελπίδα ότι «κάποιος από τους 400.000 Ελληνοκύπριους που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο θα αναγνωρίσει τη μυστηριώδη κυρία», αλλά και πάλι χωρίς τύχη.

Ο Άντι συνέχισε τη ζωή του και τη δραστηριότητά του στο πολυάσχολο Λονδίνο και η φωτογραφία με την κοπέλα από τη Λάπηθο ξεχάστηκε σε κάποιο συρτάρι του σπιτιού του.

Τα χρόνια πέρασαν, δεκαεννιά συγκεκριμένα, και εκείνη περίμενε καρτερικά να βγει ξανά στο φως…

Πριν από ένα χρόνο, ο Άντι Κωνσταντίνου έγινε μέλος της ομάδας «Λάπηθος» στο Facebook και πριν από μια εβδομάδα καθαρίζοντας το σπίτι του βρήκε την ξεχασμένη φωτογραφία. Χωρίς πολύ σκέψη, αποφάσισε να προσπαθήσει ξανά δημοσιεύοντάς τη στη σελίδα της ομάδας μήπως και κάποιος την αναγνωρίσει.

«Μέσα σε μία ώρα η ανταπόκριση ήταν απίστευτη ενώ με μεγάλη μου έκπληξη έλαβα ένα μήνυμα από κάποιον που αναγνώρισε την εικόνα. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν αστείο που μετά από τόσα χρόνια ξαφνικά αυτή η φωτογραφία αναγνωρίστηκε από μια ανάρτηση στο Facebook. Ένιωσα πολύ συγκινημένος και πολύ χαρούμενος που κατάφερα τελικά να ενώσω ξανά τη φωτογραφία με τους αρχικούς ιδιοκτήτες της. Σε κάποια φάση, χωρίς να ξέρω το λόγο, ξέσπασα σε κλάματα» λέει ο Άντι.

Ο Άντι Κωνσταντίνου που κατάφερε μετά από 20 χρόνια να επιστρέψει τη φωτογραφία που πήρε από κάποιο σπίτι στα κατεχόμενα, στην ιδιοκτήτριά της. Φώτο: Supplied

Η ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ

Η «μυστηριώδης» κοπέλα, έπαψε πια να είναι η όμορφη άγνωστη και απέκτησε ονοματεπώνυμο και διεύθυνση.

Είναι η Αντρούλα Χριστοδούλου, η κόρη του Μόδεστου και της Χαρίτας που έμεναν στο δρόμο προς την Αγία Αναστασία στη Λάπηθο και τώρα ζει στο Doncaster της Μελβούρνης.

Η πρώτη που την αναγνώρισε ήταν η μία από τις τρεις κόρες της, η Έλενα Χριστοδούλου. «Είναι η μητέρα μου», σχολίασε στην ανάρτηση του Άντι και ειδοποίησε τον πατέρα της Δημήτρη Χριστοδούλου και τις άλλες δύο αδελφές της, Ρίτα Πετράκη και Μαίρη Γεωργίου.

Συγκινημένος, ο σύζυγος της Αντρούλας, Δημήτρης Χριστοδούλου, έγραψε ευχαριστώντας τον Άντι Κωνσταντίνου για τις προσπάθειές του να βρει σε ποιον ανήκει η φωτογραφία όλα αυτά τα χρόνια:

«Δεν έχω λόγια να εκφράσω τη συγκίνησή μου όσο και της γυναίκας μου, Αντρούλας, γι’ αυτό που συνέβη σήμερα. […] Θα σου είμαστε για πάντα ευγνώμονες».
Όπως είπε στον «Νέο Κόσμο» ο κ. Χριστοδούλου, η φωτογραφία τραβήχτηκε πριν από 52 χρόνια κι έμεινε στο σπίτι μαζί με όλα τα υπάρχοντα της οικογένειάς της με την εισβολή του ’74.

«Η φωτογραφία τραβήχτηκε λίγο πριν η Αντρούλα φύγει από την Κύπρο για την Αυστραλία, το 1968. Όταν έγινε η εισβολή, οι γονείς και τα αδέρφια της που έμεναν στη Λάπηθο έφυγαν από το σπίτι και δεν πήραν τίποτα μαζί τους, νομίζοντας, όπως άλλωστε και όλοι οι άλλοι, ότι σε λίγες μέρες θα ξαναγυρίσουν», λέει ο κ. Χριστοδούλου.

ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Το ζευγάρι γνωρίστηκε στη Μελβούρνη, είναι παντρεμένοι εδώ και 48 χρόνια κι έχουν αποκτήσει τρεις κόρες και επτά εγγόνια. Όπως μας εξομολογείται ο κ. Χριστοδούλου, «η Αντρούλα πάντα μελαγχολούσε όταν αναπολούσε το χωριό της, τη Λάπηθο και τα ξένοιαστα παιδικά χρόνια που πέρασε εκεί»
Έτσι, το να έρχεται στα χέρια της κάτι από το πατρικό της σπίτι που τόσο βίαια πάρθηκε από αυτήν και την οικογένειά της είναι πολύ σημαντικό.

Η κ. Αντρούλα βρίσκεται σε σοκ λόγω της συγκίνησης. Δεν είναι η φωτογραφία, είναι αυτό που εκπροσωπεί για την ίδια αλλά και για έναν ολόκληρο λαό.

Η φωτογραφία κλείνει μέσα της τα όνειρα και τις προσδοκίες των Ελληνοκυπρίων που θερίστηκαν μέσα σε μια νύχτα τον Ιούλιο του ’74.

Παρέμεινε κλεισμένη σε κάποιο σεντούκι για σχεδόν τριάντα χρόνια προσμένοντας την ώρα που κάποιος θα την ξεθάψει και θα της δώσει τη θέση που της αρμόζει σε κάποιο σπιτικό.

Όπως και η Κύπρος μας προσμένει 40 χρόνια τώρα την αποκατάσταση της ιστορίας…

Η φωτογραφία έχει πάρει το δρόμο της από το Λονδίνο για το σπίτι της Αντρούλας στη Μελβούρνη, όπου θα μπει σε περίοπτη θέση για να την βλέπουν όλοι, να καμαρώνουν και να θυμούνται.

Αυτό προσευχόμαστε και για την Κύπρο μας.