Της Αλεξάνδρας Γκίτση 

Το ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19, προκάλεσε καταστροφικές συνέπειες στην αλυσίδα εφοδιασμού του κλάδου ένδυσης σε παγκόσμιο επίπεδο και η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο πριν βελτιωθεί, εκτιμούν αναλυτές. Με το ξέσπασμα της κρίσης, σύμφωνα με έρευνα του CGWR, περισσότεροι από τους μισούς προμηθευτές από το Μπαγκλαντές, αντιμετώπισαν ακύρωση των παραγγελιών από γνωστά brands ένδυσης, με το 72,1% των τελευταίων να αρνούνται να πληρώσουν για τις πρώτες ύλες (ύφασμα κ.λπ.) που είχε αγοράσει ο προμηθευτής τους.

Αποτέλεσμα το 58% των εργοστασίων στο Μπαγκλαντές να κλείσει ή να περιορίσει τη δραστηριότητα του και 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι να απολυθούν (χωρίς πάντα την καταβολή αποζημίωσης) ή να ανασταλεί προσωρινά η εργασία τους, χωρίς την καταβολή των δεδουλευμένων τους. 

Ακυρώσεις στις παραγγελίες οι οποίες δεν αποκλείεται να διατηρηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους πιέζοντας ακόμη περισσότερο τις χώρες ραφής στην Ασία. Σε μια προσπάθεια να αμβλυνθεί αυτή η κατάσταση η Ε.Ε. προωθεί την ψήφιση κοινοτικής οδηγίας που θα υποχρεώνει όλες τις εταιρείες που εδρεύουν εντός των τειχών της να ελέγχουν τις συνθήκες εργασίας σε προμηθευτές τους από τρίτες χώρες. Της πρωτοβουλίας της Ε.Ε. έχουν προηγηθεί ουκ ολίγες καταγγελίες, από τις χώρες ραφής, για τις πρακτικές που έχουν ακολουθήσει εργοστάσια που συνεργάζονται με γνωστά brands του ανεπτυγμένου κόσμου.  

Έρευνα του Business & Human Rights Resource Center εξετάζει υποθέσεις σε εννέα εργοστάσια ένδυσης σε Ινδία, Μπαγκλαντές, Καμπότζη και Μιανμάρ, που παράγουν ρούχα για λογαριασμό των H&M, Primark, Zara (Inditex), Levi Strauss & Co., MANGO, BESTSELLER, Michael Kors, Tory Burch και Kate Spade και τις αθέμιτες πρακτικές απολύσεων εργαζομένων κατά τη διάρκεια του Covid.

Τα επτά εργοστάσια ανέφεραν τη μείωση των παραγγελιών και τις οικονομικές επιπτώσεις λόγω του COVID-19 ως τον βασικό λόγο των απολύσεων. Ωστόσο στις επτά περιπτώσεις οι εργαζόμενοι είπαν πως οι απολύσεις στόχευαν σε συνδικαλισμένους εργαζόμενους, ενώ σε δύο περιπτώσεις οι εργαζόμενοι ανέφεραν πως τα εργοστάσια έκαναν νέες προσλήψεις. Σε μία περίπτωση, οι εργαζόμενοι απολύθηκαν λίγες μόλις ώρες αφ ότου ζήτησαν από τη διοίκηση του εργοστασίου να αυξήσει τα μέτρα προστασίας. 

Εν μέσω αυτής της δυστοπίας, στις 5 Αυγούστου ο ισπανικός όμιλος Inditex, που ελέγχει μεταξύ των άλλων τα ZARA, έκανε γνωστό πως προχώρησε σε συμφωνία με την παγκόσμια ένωση εργαζομένων IndustriALL μέσω της οποίας, ο όμιλος ένδυσης δεσμεύεται να διασφαλίσει την τήρηση των προτύπων υγείας και ασφάλειας, τα δικαιώματα συλλογικής διαπραγμάτευσης και τα δικαιώματα των εργαζομένων σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού της. 

Της συμφωνίας με την IndustriALL, είχε προηγηθεί στις αρχές Ιουνίου η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του ισπανικού ομίλου Inditex (aka ZARA) για το πρώτο τρίμηνο. Ο όμιλος το πρώτο τρίμηνο, εν μέσω της πανδημίας εμφάνισε ζημιές 409 εκατ. ευρώ, πτώση των πωλήσεων στα 3,3 δισ. ευρώ από 5,9 δισ. ευρώ πριν από ένα χρόνο, ενώ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να κλείσει 1.000-1.200 καταστήματα σε Ασία και Ευρώπη και να επενδύσει 2,7 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων του στο ηλεκτρονικό εμπόριο. 

Οι απώλειες του ομίλου Inditex, του μεγαλύτερου παίκτη στην fast fashion αγορά, συμπαρασύρει προς τα κάτω το σύνολο του κλάδου. Σύμφωνα με έρευνα, η παγκόσμια αγορά "γρήγορης μόδας” αναμένεται να χάσει εφέτος πάνω από 5 δισ. δολάρια εφέτος. Από 35,8 δισ. δολ. που ήταν το 2019 να υποχωρήσει η αξία της σε 31,4 δισ. δολ. το 2020, για να ανακάμψει και να φτάσει τα 38,21 δισ. δολ. το 2023.

Απώλειες οι οποίες παραμένει άγνωστο πως θα επιδράσουν σε όλη την αλυσίδα, από τα εργοστάσια ραφής στην Ασία, τους εργαζόμενους, τα καταστήματα και για τα ενοίκια. Ειδικά για το τελευταίο, δημοσιεύματα των The Times και του Business Insider, επικαλούμενες ανώνυμες καταγγελίες, αναφέρουν πως ο real estate βραχίονας του Amancio Ortega, γνωστού και ως Mr Zara, η Pontegadea, χρησιμοποιεί αθέμιτες πρακτικές για να αποτρέψει αιτήματα μείωσης ενοικίου σε καταστήματα που βρίσκονται σε μεγάλους δρόμους του Ηνωμένου Βασιλείου.

Πάνω από 550 εκατ. ο τζίρος της Inditex στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα ο όμιλος Inditex, εμφάνισε στη χρήση που ολοκληρώθηκε στις 31 Ιανουαρίου, πωλήσεις άνω του μισό δις ευρώ, αυξημένες κατά 6,5% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.

Συγκεκριμένα οι πωλήσεις των 7 αλυσίδων του Ισπανικού ομίλου που δραστηριοποιούνται στη χώρα και διαθέτουν αθροιστικά δίκτυο 165 καταστημάτων στο οποίο απασχολούνται 3.956 εργαζόμενοι, άγγιξαν τα 550,8 εκατ. ευρώ από 517 εκατ. ευρώ έναν χρόνο πριν.

Όσον αφορά τις εκτιμήσεις της ελληνικής διοίκησης για την πορεία τη φετινή χρονιά, αναφέρεται πως "η επίπτωση στην παρούσα φάση σύνταξης των ισολογισμών δεν μπορούσε να ποσοτικοποιηθεί, ωστόσο στόχος παραμένει η διατήρηση της θετικής πορείας των αλυσίδων στην Ελλάδα”.

Στη χρήση που έληξε στις 31 Ιανουαρίου, η Zara Hellas με 47 καταστήματα, εμφάνισε πωλήσεις  296,235 εκατ. ευρώ αυξημένες κατά 10% σε σχέση με πέρυσι. Τα κέρδη μετά φόρων ανήλθαν σε 13,9 εκατ. ευρώ έναντι περίπου 9 εκατ. ευρώ το 2018, εξέλιξη που σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται στην υιοθέτηση του ΔΛΠ 16 (όσον αφορά την αποτύπωση των ενοικίων), ενώ τα κέρδη EBITDA ανήλθαν σε 42,5 εκατ.ευρώ από 21,734 το 2018.

Η Bershka Hellas, με δίκτυο 28 καταστημάτων, εμφάνισε οριακή αύξηση πωλήσεων 1% στα 68,673 εκατ. ευρώ και κέρδη μετά φόρων 3,040 εκατ. ευρώ από 853 χιλ. ευρώ το 2018. Οι πωλήσεις της Pull&Bear Hellas, που διαθέτει δίκτυο 25 καταστημάτων, αυξήθηκαν 3% στα 55,5 εκατ. ευρώ και τα κέρδη υποχώρησαν στα 2,5 εκατ. ευρώ από 3,4 εκατ. ευρώ. Η Stradivarius Hellas, με 22 καταστήματα, εμφάνισε ανάπτυξη πωλήσεων, 7,5% στα 52,6 εκατ. ευρώ με κέρδη μετά φόρων 4,314 εκατ. ευρώ από 2,266 εκατ. ευρώ. Άνοδο πωλήσεων 4% πέτυχε η Massimo Dutti Hellas στα 36,6 εκατ. ευρώ με κέρδη μετά φόρων 2,9 εκατ. ευρώ. Οριακή 1% ήταν η ανάπτυξη των πωλήσεων της Oysho Hellas στα 22,8 εκατ. ευρώ και κέρδη 1,4 εκατ. ευρώ από 1,6 εκατ. ευρώ ενώ στα 18,2 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε ο τζίρος της Zara Home από 18,4 εκατ. ευρώ ενώ τα κέρδη μετά φόρων της ανήλθαν στα 1,6 εκατ. ευρώ από 1,460 εκατ. ευρώ.

Βέβαια σημαντικό κομμάτι του τζίρου που πραγματοποιείται στην Ελλάδα περνά κατευθείαν μέσα από τα ηλεκτρονικά καταστήματα του ομίλου, οι online πωλήσεις του οποίου αντιπροσώπευαν στη χρήση που έληξε στις 31 Ιανουαρίου, το 14% του ενοποιημένου κύκλου εργασιών, ενώ ο στόχος του Ισπανικού ομίλου είναι έως το 2022, ο online τζίρος να αντιπροσωπεύει το 25% των ενοποιημένων πωλήσεων.