Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Ο Ομηρικός Οδυσσέας είναι η αιώνια εικόνα του ξενιτεμένου Έλληνα , που αναζητά νέες πατρίδες και καλύτερη ζωή , αλλά πάντα έχει στην καρδιά του αναμμένο τον πόθο της επιστροφής στην Πατρίδα , αυτό το «Νόστιμον ήμαρ» , τη γλυκιά , δηλαδή, μέρα του γυρισμού στον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε , εκεί που είναι θαμμένοι οι πρόγονοι , στη Ρίζα της Ζωής του .

«Φτερό στον άνεμο» οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες , έχοντας πουλήσει σπίτια ή χτήματα για τα εισιτήριά τους , αφήνοντας πίσω πικραμένους γονείς , αδέρφια , γυναίκες και παιδιά , με τσέπες αδειανές , χωρίς να έχουν κανέναν να τους περιμένει στην ξένη γη , χωρίς να γνωρίζουν τη γλώσσα , στοιβαγμένοι στα αμπάρια των πλοίων μ’ ένα μπογαλάκι υπάρχοντα , αντιμετώπιζαν περιπετειώδη υποδοχή στον τόπο μετανάστευσης (πολλούς τους γύριζαν πίσω) , ζούσαν την εχθρότητα των ντόπιων , έζησαν σε τρώγλες κι έκαναν κάθε δουλειά παρακατιανή για να επιβιώσουν.

Κι όμως : Αυτοί οι Έλληνες μετανάστες αποδείχτηκαν Ήρωες της Ζωής . Με τη δύναμη της ψυχής τους , με το κουράγιο που έπαιρναν από τη σκέψη και την έγνοια εκείνων που είχαν αφήσει πίσω τους , με την Πίστη τους στο Θεό κατάφεραν , όχι μόνο να επιζήσουν , αλλά να βγουν απ’ τα σκοτεινά υπόγεια της ζωής , να μεγαλουργήσουν και να κερδίσουν , επάξια , το σεβασμό και την αναγνώριση της ξένης κοινωνίας , της ξένης πατρίδας .

Ένας απ’ αυτούς τους πρώτους ξενιτεμένους Έλληνες ήρωες της ζωής , υπήρξε και ο Σπαρτιάτης Χρήστος Π. Γκολέμης , ο οποίος ξενιτεύτηκε στη Αμερική το 1894 και ήταν ένας από τους 5.790 Έλληνες που ξενιτεύτηκαν σε διάφορα μέρη του κόσμου κατά την 5ετία 1891 – 1895 , σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της εποχής .

Στις 11 Οκτωβρίου 1954 , η εφημερίδα Pottsville Republican , της πόλεως του Πότσβιλ της Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών , αποχαιρέτησε με πρωτοσέλιδο, τιμητικό δημοσίευμά της τον Σπαρτιάτη Χρήστο Γκολέμη του Παναγιώτη , ο οποίος ήταν ο πρώτος Έλληνας που εγκαταστάθηκε στην πόλη αυτή κι ένα από τα σημαίνοντα πρόσωπα της τοπικής κοινότητας . Κάτω από τη φωτογραφία του Χρήστου Π. Γκολέμη , η αμερικάνικη εφημερίδα έγραψε (σε ελεύθερη μετάφραση) , πριν από 66 χρόνια , τα εξής :

«Πέθανε ο ιδρυτής του ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΚΟΛΕΜΗΣ»

«Ο Χρήστος Π. Γκολέμης , ετών 90 , Potsville , 211 W. Arch St., γνωστός συνταξιούχος επιχειρηματίας και ο πρώτος Έλληνας που εγκαταστάθηκε στο Πότσβιλ , πέθανε το Σάββατο στο σπίτι του , στο Wildwood , N. J .

Καταγόμενος από τη Σπάρτη της Ελλάδας , γιος του Παναγιώτη και της Παυλίνας Γκολέμη , ήρθε σ’ αυτήν τη χώρα όταν ήταν 30 χρονών . Δέκα χρόνια μετά επέστρεψε στη χώρα που γεννήθηκε και παντρεύτηκε την Τριαντάφυλλη Ντεάκου . Αργότερα επέστρεψε στο Πότσβιλ και ίδρυσε το κατάστημα γλυκισμάτων ΓΚΟΛΕΜΗΣ στην Κεντρική Οδό , στο οποίο εργάστηκε από το 1898 μέχρι τη συνταξιοδότησή του . Μετά τη συνταξιοδότησή του έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Wildwood New Jersey.

Ήταν συνδεδεμένος με την περίφημη επιχείρηση Candy Kitchen Hasleton για 45 χρόνια . Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΑΧΕΠΑ (American Hellenic Educational Progressive Association - Αμερικανικός Ελληνικός Εκπαιδευτικός Προοδευτικός Σύνδεσμος) . Όταν ήταν στην Ελλάδα υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό .

Ο Χρήστος Π. Γκολέμης είχε 8 παιδιά (Παυλίνα , Παναγιώτης , Νικόλαος , Γιώργος , Κων/νος , Δημήτρης , Ευαγγελία και Άνναμπελ) , 7 εγγόνια και 1 αδελφό , τον Ηλία .

Η κηδεία του θα γίνει την Τετάρτη το απόγευμα , στο παρεκκλήσι της Ανάστασης … ».

Ο Χρήστος Π. Γκολέμης , από τη Σπάρτη : Ένας , ακόμα , «Άγνωστος Στρατιώτης» της Ξενιτιάς και της Ειρήνης ! Ένας , ακόμα , Έλληνας από κείνους που τίμησαν την Ελλάδα στις άκρες του κόσμου . Ένας ακόμα Ξενιτεμένος που πέθανε στην ξένη γη με τους στίχους του ποιητή Γ. Δροσίνη , γραμμένους στην καρδιά του :

«Κι αν το ριζικό μου -έρημο και μαύρο-
μου 'γραψε να φύγω και να μη γυρίσω,
το στερνό συχώριο εις εσένα θα 'βρω,
το στερνό φιλί μου θε να σου χαρίσω.
Έτσι κι αν σε ξένα χώματα πεθάνω,
και το ξένο μνήμα θα 'ναι πιο γλυκό
σα θαφτείς μαζί μου στην καρδιά μου επάνω,
χώμα αγαπημένο , χώμα ελληνικό.»

*Το Pottsville είναι μια μικρή αλλά όμορφη πόλη 14.324 κατοίκων (2010) , που βρίσκεται στην περιοχή άνθρακα της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ , κατά μήκος της δυτικής όχθης του ποταμού Schuylkill και «κάθεται» πάνω σε επτά λόφους .