Θεσσαλονίκη

Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Μνημείο πεσόντων εργατών του Άγγελου Βλάσση

Στο πάρκο απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου σε περιμένει το «Μνημείο των Εργατών».

Γιώργος Τσιτιρίδης
ανακάλυψε-τα-γλυπτά-της-πόλης-μνημείο-433850
Γιώργος Τσιτιρίδης

Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.

Ο Μάιος του 1936 είναι ιστορικός για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Αφού προηγήθηκε το οικονομικό κραχ του 1929, η πτώχευση του 1932 και η έλευση χιλιάδων προσφύγων μετά την Μικρασιατική καταστροφή του 1922, η Ελλάδα είναι μια χώρα φτωχή που οι εργοδότες αυθαιρετούν και μειώνουν ολοένα και περισσότερο τα μεροκάματα.

Στις 9 Μαΐου 1936, 12.000 καπνεργάτες ξεκινούν μια μεγάλη απεργία που εξαπλώνεται και σε άλλους κλάδους εργατών. Η αστυνομία προσπαθεί να εμποδίσει την απεργία. Ο επικεφαλής των αστυνομικών, διοικητής της χωροφυλακής, Ντάκος, δίνει εντολή να ανοίξουν πυρ οι αστυνομικοί. Ο απολογισμός της ημέρας 12 νεκροί και 300 τραυματίες. Ο πρώτος νεκρός της ημέρας, ο Τάσος Τούσης, πέφτει στην διασταύρωση των οδών Εγνατία και Βενιζέλου. Ο Τάσος Τούσης ήταν 25 ετών, αυτοκινητιστής, με καταγωγή από το Ασβεστοχώρι. Οι απεργοί, με το που αντιλαμβάνονται τον θάνατό του, ξεσηκώνονται. Ξηλώνουν μια πόρτα πάνω στην οποία περιφέρουν το σώμα του. Ο Ριζοσπάστης την επομένη δημοσιεύει την ιστορική πλέον φωτογραφία της μάνας του Τάσου Τούση να θρηνεί πάνω από το σώμα του. Η φωτογραφία συγκλόνισε τόσο πολύ τον Γιάννη Ρίτσο που τον ενέπνευσε να γράψει τον «Επιτάφιο», ο οποίος θα κυκλοφορήσει στις 8 Ιουνίου και θα απαγορευτεί δύο μήνες αργότερα από την δικτατορία του Μεταξά. Το 1958, ο Μίκης Θεοδωράκης θα μελοποιήσει 8 τραγούδια του «Επιταφίου», κάνοντάς τον ακόμα πιο γνωστό εντός και εκτός Ελλάδος.

Το 1997, μετά από παραγγελία του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, ακριβώς έξω από το κτήριο του κέντρου, στην οδό Ολύμπου, στο πάρκο απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, θα στηθεί το «Μνημείο των Εργατών». Το μνημείο είναι έργο του γλύπτη Άγγελου Βλάσση και αναπαριστά την μάνα που θρηνεί πάνω στο σώμα του νεκρού γιού της. Είναι φτιαγμένο από ορείχαλκο και στηρίζεται πάνω σε μια σειρά από σιδερένιες βέργες Τα χέρια της μάνας, αλλά και τα άνω και κάτω άκρα του Τούση, βρίσκονται εκτός του πλαισίου του έργου και δίνουν μια προοπτική στο γλυπτό, αλλά και μια δραματικότητα. Στο κάτω μέρος του έργου, υπάρχει η υπογραφή του γλύπτη. Κατά την διάρκεια της εργατικής Πρωτομαγιάς γίνεται κατάθεση στεφάνων στο μνημείο. Μνημείο για τον Τάσο Τούση υπάρχει και στο Ασβεστοχώρι, γενέτειρα του αδικοχαμένου νεαρού.

Ο γλύπτης Άγγελος Βλάσσης γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών. Έχει φιλοτεχνήσει πολλά υπαίθρια γλυπτά και μνημεία με γνωστότερα της Εθνικής Αντίστασης στα Νέα Λιόσια, του Γρηγορίου Λαμπράκη στην Αθήνα, των Ολυμπιονικών 1992 στη Νέα Φιλαδέλφεια Αττικής και την προτομή του Καρυωτάκη στην Πρέβεζα.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ τα υπόλοιπα κείμενα της στήλης «Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης»

Σχετικά Αρθρα
Σχετικά Αρθρα