Το βιβλίο «Η μάχη της Κρήτης» του 75χρονου Γερμανού καθηγητή Χάιντς Ρίχτερ, από την ημέρα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα (2011) είχε ποικίλη υποδοχή από τους ιστορικούς, δίχασε τους κριτικούς και εξόργισε τους Κρητικούς.
Οι βασικότερες κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο Ρίχτερ έχουν να κάνουν με τις απόψεις του για τη στρατηγική σημασία της ιστορικής Μάχης της Κρήτης, αλλά και με τον τρόπο που «βλέπει» τους κατακτητές σε σχέση με τους κατακτημένους.
Καθώς, πολλοί είναι εκείνοι που ενώ ακούν για το «επίμαχο» βιβλίο, δεν το έχουν διαβάσει ώστε να διαμορφώσουν προσωπική άποψη, το «Ρ» αποφάσισε να δημοσιεύσει τις παραγράφους που έφεραν σεισμό στην τοπική κοινωνία και μόνο στο άκουσμα της απόφασης για αναγόρευση του Χ. Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα του Π.Κ.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΡΙΧΤΕΡ
Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ
Στην ΚΡΗΤΗ, πρώτη φορά στο πλαίσιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σώματα ατάκτων είχαν ενεργό συμμετοχή στις εχθροπραξίες σε μεγάλη κλίμακα και από την πρώτη κιόλας μέρα. Η συνήθης ερμηνεία, σύμφωνα με την οποία η αντίσταση προέκυψε εξαιτίας της αγάπης των Κρητικών για την ελευθερία και της τάσης τους να αντιστέκονται σε κάθε επιτιθέμενο, είναι μεν σωστή, αλλά δεν εξηγεί γιατί η ενεργός αυτή ανάμειξη ξεκίνησε με την έναρξη της γερμανικής επίθεσης. […] Η μόνη λογική και ευλογοφανής εξήγηση είναι ότι η αντίσταση στην Κρήτη είχε προετοιμαστεί από καιρό. Σε διαφορετική περίπτωση, θα ήταν αδύνατη η συμμετοχή των ανταρτών σε τέτοια κλίμακα.
ΟΙ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Οι Έλληνες υπερασπιστές της Κρήτης προέρχονταν από διάφορους χώρους. Οι περισσότεροι προέρχονταν από τις τάξεις του Στρατού και της Χωροφυλακής. Θεωρούνταν εμπόλεμοι και προστατεύονταν από το δίκαιο του πολέμου και τη Σύμβαση της Χάγης για το δίκαιο του κατά ξηράν πολέμου και τη Σύμβαση της Γενεύης.[…] Όμως, ο τρόπος με τον οποίον πολεμούσαν οι μη οργανωμένες ανταρτικές ομάδες ήταν συχνά πρωτόγονος, αφού τα μέλη τους χρησιμοποιούσαν οποιοδήποτε όπλο είχαν στη διάθεσή τους. Επειδή υστερούσαν στην κατά μέτωπο αντιπαράθεση με τον εχθρό, έστηναν ενέδρες, που κατέληγαν σε άγριες μάχες εκ του συστάδην.
Επρόκειτο για πόλεμο στην πιο άγρια και πρωτόγονη μορφή του.
Ακόμη χειρότερες ήταν οι παράπλευρες απώλειες. Τραυματίες θανατώνονταν και νεκροί ατιμάζονταν. Αυτό που επικράτησε ήταν μια αρχαία κρητική παράδοση, η περιφρόνηση του θανάτου. Η κακοποίηση των νεκρών δεν ήταν με αυτή την έννοια ατίμωσή τους, αλλά μια χειρονομία που φανέρωνε περιφρόνηση του θανάτου. Όμως, οι συμπολεμιστές των κακοποιημένων νεκρών την αντιλαμβάνονταν ως ατίμωση. Το αποτέλεσμα ήταν μίσος και πικρία, καθώς και επιθυμία για εκδίκηση. […] Οι εχθροπραξίες μεταξύ των μονάδων του τακτικού στρατού στο πλαίσιο της Μάχης της Κρήτης, απ’ όποια χώρα (Ελλάδα, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Γερμανία) κι αν προέρχονταν αυτές, ακολουθούσαν συγκεκριμένους κανόνες. υπήρχε ένα είδος σιωπηρής συμφωνίας, επί τη βάσει της οποίας οι εχθροπραξίες διακόπτονταν κατά τη διάρκεια της νύχτας, ώστε να θάβονται οι νεκροί, να περιθάλπονται οι τραυματίες, να προμηθεύονται οι άνδρες νερό και να διανέμονται το σιτηρέσιο και τα πυρομαχικά. Αντίθετα, στο στρατόπεδο των μη οργανωμένων κρητικών ανταρτικών ομάδων επικρατούσε μια αρχέγονη διάθεση εξόντωσης του αντιπάλου. Για τους μη οργανωμένους Κρήτες αντάρτες η Μάχη της Κρήτης ήταν μια μάχη για την πατρίδα τους, την οποία υπερασπίζονταν με όλα τα μέσα που είχαν στη διάθεσή τους. Δεν έδειχναν οίκτο και δε συγχωρούσαν τον εχθρό, ακόμη κι αν αυτός ήθελε να παραδοθεί.
Η ΔΙΑΤΑΓΗ ΑΝΤΙΠΟΙΝΩΝ ΤΟΥ STUDENT
Η αύξηση των περιστατικών αυτών οδήγησε σε πράξεις αντεκδίκησης. […] Ο Student ζήτησε «να τιμωρηθούν οι διαπιστωθείσες κτηνωδίες με αντίποινα, παρακάμπτοντας τις δικανικές διαδικασίες». Ο Γκαίρινγκ συμφώνησε και «διέταξε την επιβολή των πλέον αυστηρών αντιποίνων». Κατόπιν αυτού ο Student εξέδωσε στις 31 Μαίου την εξής διαταγή:
«Έχει αναμφίβολα διαπιστωθεί ότι:
α) ο πληθυσμός της Κρήτης (συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των παιδιών) διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στις εχθροπραξίες).
β) προσπάθησαν κυρίως ως ελεύθεροι σκοπευτές να παρεμποδίσουν την επικοινωνία μας στήνοντας ενέδρες.
γ) μεταχειρίστηκαν βάναυσα τους τραυματίες μας,
δ) θανάτωσαν με τον πλέον σκληρό τρόπο αιχμαλότους
ε) και τέλος ακρωτηρίασαν ακόμη και πτώματα με τρόπο εκδικητικό και κτηνώδη.
Ο στρατός, στο μέτρο του δυνατού, αμύνθηκε κατά την διάρκεια των εχθροπραξιών.
Είναι πλέον καιρός να ασχοληθούμε συστηματικά με τα περιστατικά αυτά, να επιβάλλουμε αντίποινα και να δικάσουμε τους υπεύθυνους. Στόχος μας είναι να λάβουμε μέτρα τα οποία θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά στο μέλλον.
Σκοπεύω να κινηθώ προς την κατεύθυνση αυτήν με αποφασιστικότητα. Γι’ αυτό διατάζω τα εξής:
- Όλες τις κτηνωδίες (κυρίως στον τομέα Μάλεμε – Καστέλι) που γνωρίζω προσωπικά, θα τις τιμωρήσω εγώ ο ίδιος
- Υπό την επίβλεψη των διοικητικών των στρατευμάτων του ανατολικού (Υποστράτηγος Ringel) και του δυτικού (Συνταγματάρχης Ramcke) τομέα επιβάλλεται να οριστούν χωρίς καθυστέρηση στα συντάγματα ή στα μέχρι τούδε αυτοδιοικούμενα συγκροτήματα μάχης οι κατάλληλοι αρχαιότεροι αξιωματικοί, οι οποίοι θα επιληφθούν αμέσως τέτοιων υποθέσεων, θα τις εξιχνιάσουν και θα επιβάλουν τις απαραίτητες κυρώσεις.
Ιδιαίτερη σημασία δίνω στην επιβολή της τιμωρίας, στον βαθμό του δυνατού, από εκείνο το στρατιωτικό τμήμα, το οποίο υπήρξε θύμα των κτηνωδιών.
- Ως υπεύθυνος γενικού διοικητηρίου για τα αντίποινα ορίζεται ο Ταγματάρχης Bock. Αυτή θα είναι η βασική αποστολή του στο εξής.
Πιθανά αντίποινα:
- Εκτελέσεις
- Χρηματικές ποινές
- Πυρπόληση χωριών (προηγουμένως πρέπει να εντοπίζονται τα μετρητά και να αποδίδονται στους συγγενείς).
- Εξανδραποδισμός ολόκληρων περιοχών.
Έγκριση για τα αντίποινα 3) και 4) θα παρέχω εγώ ο ίδιος. Η έγκριση αυτή θα παρέχεται με συνοπτικές διαδικασίες (με σύντομη αιτιολόγηση).
Όλα τα μέτρα πρέπει να ληφθούν το συντομότερο δυνατόν, παρακάμπτοντας κάθε είδους τυπικότητες και αποφεύγοντας εκουσίως τη συγκρότηση ειδικών δικαστηρίων. Δεδομένων των συνθηκών, αυτός που πρέπει να επιληφθεί της υποθέσεως είναι ο στρατός και όχι τα τακτικά δικαστήρια, τα οποία δεν είναι αρμόδια για κτήνη και δολοφόνους».
Κατά τη διατύπωση κρίσεων δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς πως οι νεαροί αυτοί αλεξιπτωτιστές υπήρξαν θύματα μιας παιδείας που στόχευε στην υπακοή και εμπόδιζε την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Επρόκειτο για νέους γεμάτους ενθουσιασμό, οι οποίοι γνώριζαν πως ανήκαν σε μια ελίτ. Ο ιδεαλισμός των ανδρών αυτών έτυχε της χειρότερης δυνατής μεταχείρισης. Έδωσαν το καλύτερο που μπορούσαν και ρίσκαραν τη ζωή τους χωρίς να έχουν συνείδηση των κινήτρων. Έχει έρθει η ώρα να τους το αναγνωρίσουμε.
