Δρακοσπηλιές, μαρμαρωμένοι δράκοι, χωριά και τοποθεσίες με ζωντανή την παράδοση για το «στοίχειωμά» τους από αυτά τα θρυλικά όντα αποτελούν κοινό τόπο και στην Κρήτη, βάζοντας ένα ακόμα λιθαράκι στην παγκόσμια μυθολογία των τρομακτικών αυτών πλασμάτων.
Με μνήμες από την αρχαία ελληνική μυθοπλασία, όπου ανάλογα τέρατα, είτε ως θαλάσσια όντα είτε ως χερσαία ερπετά, φύλασσαν αμύθητους θησαυρούς ή καταδυνάστευαν τους κατοίκους και κατά κανόνα «στρατευμένα» στο κακό, οι δράκοι μπορούν να εντοπιστούν σχεδόν παντού στο νησί μας.
Τους θρύλους γι’ αυτούς ακόμα διηγούνται οι μεγαλύτεροι και περνούν από γενιά σε γενιά σαν παραμύθι ή φοβέρα. Στην Κρήτη υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα κυρίως σε σπήλαια, όπως το «Δρακουλάκι» στον Άγιο Ιωάννη στα Σφακιά ή το «Θεριόσπηλο» στην Καρέ του Ρεθύμνου ή το τοπωνύμιο «Θεριότρυπα», που συναντάται σε πολλές περιοχές, χαρακτηρίζοντας σπηλιές όπου οι κάτοικοι πίστευαν ότι κάποτε ζούσαν δράκοι ή άλλα «θεριά». Πασίγνωστος είναι επίσης ο θρύλος για τον δράκοντα του Αγίου Μύρωνα, που διατηρεί τις αρχέγονες μνήμες από τις διηγήσεις για τον Μινώταυρο και βεβαίως ο δράκος του Αϊ Γιώργη, που έχει μια ξεχωριστή ιστορία τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση στην Ευρώπη.
Στην Κρήτη, άλλωστε, είναι γνωστό κυρίως στην ύπαιθρο το όνομα Δράκος, το οποίο επιλεγόταν με στόχο τα αγόρια να γίνουν δυνατοί σαν δράκοι και να μην κινδυνεύουν από τα κακά πνεύματα. Υπάρχει όμως και ένας οικισμός στην Κρήτη που φέρει το όνομα Δράκος. Βρίσκεται στην κοινότητα Λιμνών του δήμου Αγίου Νικολάου και αποτελεί ένα από τα πολλά εγκαταλελειμμένα χωριά – «φαντάσματα» της Κρήτης. Το συγκεκριμένο ερήμωσε το 1979, όταν έφυγε και ο τελευταίος κάτοικος του χωριού.
Κυρίαρχοι στη μυθολογία όλων σχεδόν των λαών, κυρίως όμως στην Ευρώπη και την Ασία, οι δράκοι συνεχίζουν να αποτελούν μια από τις πιο γοητευτικές πηγές έμπνευσης για τις ταινίες φαντασίας, με πιο πρόσφατο και δημοφιλές παράδειγμα το “Game of Thrones” με τους εκατομμύρια θαυμαστές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το πανίσχυρο φτερωτό ερπετό, που βγάζει φωτιά από το στόμα του και κατατροπώνει τους εχθρούς, ένα από τα σύμβολα του κακού για τη χριστιανική θρησκεία, με πιο γνωστή παρουσία στη μάχη του με τον Άγιο Γεώργιο, γεννήθηκε στη ζωηρή φαντασία των αρχαίων λαών που δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν διαφορετικά τα απολιθώματα όντων που φάνταζαν μυστηριώδη και ανακαλύπτονταν σε διάφορες γωνιές της γης. Τεράστια προϊστορικά θηρία, απολιθώματα θηλαστικών και σκελετοί δεινοσαύρων μετατρέπονταν στη φαντασία των ανθρώπων σε δράκοντες που ξερνούσαν φωτιά και θάνατο στο πέρασμά τους. Υπάρχουν μάλιστα διηγήσεις ότι θεωρούνταν ενσαρκώσεις δαιμονικών όντων και για τον λόγο αυτό έπρεπε να ταφούν σε ιερούς χώρους, ώστε να πάψουν να έχουν ισχύ, με αποτέλεσμα να υπάρχουν θρύλοι για οστά που θάβονταν σε γοτθικούς καθεδρικούς του Μεσαίωνα.
Οι παραδόσεις για δράκους και άλλα μυθικά όντα δεν ανήκουν αποκλειστικά στον Μεσαίωνα, αλλά χρονολογούνται από τις απαρχές της ανθρώπινης ιστορίας, όμως η διάδοση των συγκεκριμένων μυθικών όντων φαίνεται ότι βρήκε πεδίον δόξης λαμπρόν μετά τον 11ο αιώνα με την ιπποτική λογοτεχνία και τις σχετικές διηγήσεις. Την εποχή εκείνη αρχίζουν να εμφανίζονται και οι παραστάσεις του Αγίου Γεωργίου ως δρακοντοκτόνου, αντικαθιστώντας την κυρίαρχη ως τα τότε απεικόνισή του με στρατιωτική στολή, κυριαρχώντας εφεξής με αυτή τη μορφή στην εικονογραφία, στερώντας την αποκλειστικότητα από τους κατεξοχήν δρακοντοκτόνους Αγίους στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τους Άγιους Θεοδώρους και τον Τήρωνα τον Στρατηλάτη.
Οι λόγοι γι’ αυτή την αλλαγή δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον συμβολισμό της νίκης του καλού επί του κακού και με τις μεσαιωνικές ιπποτικές ιστορίες που κυκλοφορούσαν σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και τις παραπομπές σε θεριά που απειλούσαν τους κατοίκους της εποχής, από τη λειψυδρία την οποία αντιπροσώπευαν οι δράκοι με τη φωτιά που έβγαζαν από το στόμα τους έως φυσικά τους κάθε λογής κινδύνους. Από την ανατολική εικονογραφική παράδοση, το μοτίβο του Αγίου Γεωργίου που καρφώνει με το δόρυ του τον δράκοντα πέρασε στη δυτική παράδοση, τόσο τη ζωγραφική και γλυπτική, όσο και τη λογοτεχνική, καθώς ο θρύλος κάνει την εμφάνισή του στα μέσα του 13ου αιώνα σε κείμενα όπως το “Speculum Historiale” και τον «Χρυσό Θρύλο», γνωρίζοντας ευρεία διάδοση.
Οι δράκοντες αποτελούν ένα κλασικό μοτίβο στην τέχνη όλων των πολιτισμών, όχι πάντα συνδεδεμένοι με το κακό, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις το ακριβώς αντίθετο. Για παράδειγμα στην Ασία, οι δράκοντες συμβολίζουν τη σοφία, τη μακροβιότητα, τη σεξουαλικότητα και άρα τη γονιμότητα και την αναγέννηση. Έχουν μαγικές ικανότητες και συμβολίζουν το νερό, το οποίο και προστατεύουν. Είναι γνωστός ο ρόλος των δρακόντων στο τελετουργικό ασιατικών λαών, με πιο γνωστό τον χορό του δράκοντα που λαμβάνει χώρα σε μεγάλες γιορτές και κυρίως κατά τους εορτασμούς του κινεζικού σεληνιακού νέου έτους.
Όντα ή μάλλον θεότητες του νερού είναι οι δράκοντες και στην Ιαπωνία, όπου εμφανίζονται χωρίς φτερά. Αντίστοιχο ρόλο έχουν στην παράδοση του Βιετνάμ, όπου φέρνουν τη βροχή και συμβολίζουν τη ζωή και την ευημερία, αλλά και στην Κορέα, όπου θεωρούνται ως οι θεότητες που φέρνουν τα σύννεφα και άρα τη βροχή και αυτονόητα συνδέονται με τη γεωργία.
Για τους Κινέζους, οι δράκοντες είναι τα πιο ισχυρά από τα μυθικά όντα, με την ικανότητα να κομίζουν ενέργεια και καλοτυχία. Και φυσικά, όπως σε ολόκληρη την Ασία, έχουν τον έλεγχο του υγρού στοιχείου. Για τους ιθαγενείς της αμερικανικής ηπείρου, οι δράκοι έχουν τη μορφή ερπετών, που θεωρείται βοηθός κυρίως των γυναικών. Πιο γνωστός είναι ο δράκος των Αζτέκων, ο Κουετζαλκοάτλ ή Κουκουλκάν, στον οποίο αποδιδόταν η δημιουργία της γης και όλων των όντων που ζουν σε αυτή, αλλά και των φυτών. Και φυσικά, όπως συμβαίνει και με τους ασιατικούς δράκοντες, μπορούσε να ελέγξει τον καιρό και να φέρει την πολυπόθητη βροχή.
Ινδονησία: Και όμως, οι δράκοι υπάρχουν ακόμα
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, οι δράκοι υπάρχουν. Για να ακριβολογούμε, οι λεγόμενοι του Κόμοντο στην Ινδονησία, οι οποίοι θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τα μυθικά αυτά πλάσματα, εξ ου και το όνομά τους. Πρόκειται για μεγάλες σαύρες που ανήκουν στη λεγόμενη οικογένεια των Βαράνων, οι οποίοι έζησαν πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια και στην Ευρώπη, με τους επιζώντες απογόνους τους να είναι οι σημερινοί δράκοι του Κόμοντο. Απολιθώματά τους έχουν βρεθεί σε διάφορα μέρη της Γηραιάς, αλλά και στα Τουρκοβούνια στην Αττική, και αποδεικνύουν τη συγγένειά τους με τους σημερινούς, παρά το μικρότερο, λόγω της γεωμορφολογίας και του κλίματος, μέγεθός τους.
Οι μεγάλες αυτές σαύρες που ζουν στα νησιά της Ινδονησίας χαρακτηρίζονται από το μεγάλο μέγεθός τους, που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 3 μέτρα, και το θανατηφόρο σάλιο τους, το οποίο περιέχει περισσότερα από 50 διαφορετικά είδη βακτηριδίων, εκ των οποίων επτά είναι δηλητηριώδη. Ο δράκος του Κόμοντο δεν μπορεί να τρέξει γρήγορα, όμως η φυσική επιλογή δεν τον άφησε χωρίς αμυντικό μηχανισμό. Έτσι μπορεί να φτύνει το δηλητηριώδες σάλιο του μέχρι και σε απόσταση 10 μέτρων προς την υποψήφια λεία του. Με τον τρόπο αυτό δημιουργεί μια θανατηφόρα παγίδα, καθώς όταν το θύμα του βγει από το λαγούμι που κρύβεται, θα πατήσει πάνω στο δηλητήριο και θα πεθάνει. Έτσι ο δράκος το μόνο που έχει να κάνει είναι απλά να περιμένει..!
neakriti.gr
