H Παιδεία στην ψηφιακή εποχή

Αναγνωρίζοντας τις πολυδιάστατες δυνατότητες και τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες, το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, υλοποιεί διάφορες δράσεις για την προώθηση των ψηφιακών τεχνολογιών στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα. Δράσεις οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής της Κύπρου για προώθηση των Ψηφιακών Δεξιοτήτων και οι οποίες υλοποιούνται είτε με πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, είτε μέσα από συνεργασίες με άλλους κρατικούς φορείς, όπως το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και συγκεκριμένα το Τμήμα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και o Ψηφιακός Πρωταθλητής Κύπρου, αλλά και μέσα από πρωτοβουλίες του Ιδιωτικού Τομέα, όπως η Κυπριακή Εταιρεία Πληροφορικής.

Σύμφωνα με εκπροσώπους του Υπουργείου, αυτές οι δράσεις στοχεύουν στην ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών, αλλά ταυτόχρονα και στην καλλιέργεια της ψηφιακής πολιτότητας των αυριανών πολιτών της Κύπρου και της Ευρώπης. Επιπρόσθετα, με την ένταξη νέων τεχνολογιών και καινοτομιών επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση της μαθησιακής διαδικασίας μέσα από ένα καινοτόμο και διαδραστικό περιβάλλον μάθησης και ο εκσυγχρονισμός των Αναλυτικών Προγραμμάτων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.

Tablets στα σχολεία

Το Υπουργείο παραχώρησε υπολογιστές τύπου ταμπλέτας (tablets) σε Σχολεία Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης που εφαρμόζουν Ηλεκτρονική Διοίκηση στις σχολικές τους μονάδες. Στόχος της συγκεκριμένης δράσης είναι η εξοικείωση των εκπαιδευτικών σε δεξιότητες χρήσης των νέων σύγχρονων τεχνολογιών και προώθηση χρήσης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο της μελλοντικής εφαρμογής του συγχρηματοδοτούμενου έργου ΣΥΥ (Σύστημα Υπηρεσιών Υποστήριξης). Τα Σχολεία που έχουν επιλεγεί είναι Λύκεια, Τεχνικές Σχολές και Εξατάξια Γυμνάσια, τα οποία χρησιμοποιούν σήμερα ηλεκτρονική διοίκηση. Η προτεραιότητα σε σχολεία αυτού του τύπου κρίνεται ως απαραίτητη και πρωταρχική, δεδομένων των πολλαπλών επιλογών και της πολυπλοκότητας του ωρολογίου τους προγράμματος.

Ταμπλέτα αντί βιβλίου

Ταμπλέτες δόθηκαν και στους μαθητές και μαθήτριες Α΄ Γυμνασίου με σκοπό την επέκταση του προγράμματος για αποφόρτωση της σχολικής τσάντας και ενίσχυση των ψηφιακών τους δεξιοτήτων. Στον εξοπλισμό έχουν περιληφθεί τα σχολικά βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή και έχει εγκατασταθεί λογισμικό που επιτρέπει τη χρήση της ηλεκτρονικής μορφής του βιβλίου καθώς και τη δυνατότητα λήψης σημειώσεων, υπογράμμισης, επισήμανσης, κ.ά.. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς εγκατάστασης λογισμικών/εφαρμογιδίων που μπορούν να αξιοποιηθούν στα διάφορα γνωστικά τους αντικείμενα. Για την εν λόγω δράση θα ακολουθήσει επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που θα εμπλακούν στο πρόγραμμα από τον Τομέα Ενσωμάτωσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) στη Μαθησιακή Διαδικασία της Μονάδας Τ.Π.Ε., ώστε ο εξοπλισμός να αξιοποιηθεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό και να συμβάλει στη διαμόρφωση μίας καινοτόμου μαθησιακής διαδικασίας, η οποία θα αποβλέπει στο όφελος του κάθε μαθητή. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο των δράσεων του Τομέα Ενσωμάτωσης των Τ.Π.Ε., το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προωθεί καινοτομίες που αφορούν στην αξιοποίηση των νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) στην εκπαίδευση, υλοποιεί προγράμματα συνεχούς επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, διερευνά και εισηγείται νέες εφαρμογές μέσα από ευρωπαϊκά, ερευνητικά και παρεμβατικά προγράμματα και διατηρεί διαδικτυακά περιβάλλοντα διαχείρισης μάθησης και άλλων προγραμμάτων. Σκοπός των δράσεων είναι οι μαθητές και οι μαθήτριες να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις, να αναπτύξουν τις απαραίτητες δεξιότητες και να διαμορφώσουν τις αναγκαίες στάσεις για τη δημιουργική αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών για την προσωπική και κοινωνική τους ανάπτυξη.

Ψηφιακό περιβάλλον μάθησης

Πρόσφατα εγκαινιάστηκε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το Ψηφιακά Υποστηριζόμενο Περιβάλλον Μάθησης (Ψ.Υ.Π.Μ.), ένα σύγχρονο περιβάλλον μάθησης, το οποίο είναι ευέλικτο, υποστηρίζει σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις και δεν περιορίζεται σε έναν φυσικό χώρο, αλλά επεκτείνεται σε έναν ευρύτερο ψηφιακό και διαδικτυακό χώρο. Στόχος του Περιβάλλοντος είναι η πρόσβαση και ενημέρωση των εκπαιδευτικών και στελεχών της εκπαίδευσης για σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες και, μέσα από δειγματικές δραστηριότητες, οι οποίες αναδεικνύουν την παιδαγωγική αξία αξιοποίησής τους, να τους παρακινεί στην αξιοποίησή τους για αποτελεσματική μάθηση (βλ. https://digilearn.pi.ac.cy/). Το Περιβάλλον θα φιλοξενεί επίσης παιδιά, μαθητές και μαθήτριες με τους εκπαιδευτικούς τους, προσφέροντάς τους βιωματικές δραστηριότητες με την αξιοποίηση επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας (virtual & augmented reality), τρισδιάστατων εφαρμογών και εκτύπωσης, πακέτων ρομποτικής και των ανθρωποειδών ρομπότ ΝΑΟ και PEPPER.

Άλλες δράσεις

• Παραχώρηση υπολογιστών τύπου Ταμπλέτας (tablets) για τον εμπλουτισμό των μέσων που εξασφαλίζουν νέου τύπου διδακτικές προσεγγίσεις. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης παραχωρείται εξοπλισμός τύπου ταμπλέτας σε τέσσερα (4) Λύκεια Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης όλων των Επαρχιών με σκοπό την προώθηση των ψηφιακών τεχνολογιών και πραγματοποίηση διδακτικών προσεγγίσεων με σύγχρονα μέσα.
• Παραχώρηση εκπαιδευτικού εξοπλισμού τύπου ρομπότ για ενίσχυση της ενότητας «Ρομποτική» στη Β΄ Γυμνασίου, στο πλαίσιο της εφαρμογής των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων στο μάθημα της Πληροφορικής και της Επιστήμης των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Η πιλοτική εφαρμογή, κατά την περσινή σχολική χρονιά, στέφθηκε με επιτυχία, αφού οι μαθητές/μαθήτριες συμμετείχαν σε σύγχρονες βιωματικές μορφές διδασκαλίας, συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη και αναπτύσσοντας κριτική και δημιουργική σκέψη.
• Πιστοποίηση ECDL. Κατά τη φετινή σχολική χρονιά έγινε η
  Ανανέωση της Σύμβασης για Δωρεάν παροχή Πιστοποίησης ECDL, σε 4 ενότητες, σε μαθητές/μαθήτριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δημόσιων και Ιδιωτικών Σχολείων Ιδίου Τύπου καθώς και σε στρατιώτες και ανέργους, μέσα από τα Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης του Υ.Π.Π.Α.Ν.
• Eγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο η ένταξη της διδακτικής ενότητας των Ψηφιακών Τεχνολογιών στη Δημοτική Εκπαίδευση, ως ξεχωριστής ενότητας στο Αναλυτικό Πρόγραμμα (Α.Π.) του διευρυμένου γνωστικού αντικειμένου «Σχεδιασμός και Τεχνολογία - Ψηφιακές Τεχνολογίες».
• Πιλοτική εφαρμογή Προγράμματος STEM σε σχολεία Δημοτικής εκπαίδευσης.

Το μάθημα STEM διεξάγεται σε δύο συνεχόμενες σαραντάλεπτες περιόδους (με πιθανή παρεμβολή διαλείμματος), για δύο φορές την εβδομάδα (συνολικά για τέσσερεις περιόδους) και απευθύνεται σε μαθητές/τριες της Στ’ τάξης, που έχουν επιλέξει να το παρακολουθήσουν.

Στα σχολεία που ανήκουν στον θεσμό του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου (ΠΟΣ) το υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα της απογευματινής ζώνης ενισχύθηκε με μάθημα δραστηριοτήτων STEM, το οποίο έχει ενταχθεί στα θέματα ενδιαφέροντος για τους/τις μαθητές/τριες της ΣΤ΄ τάξης.

• Προμήθεια αδειών χρήσης λογισμικών Microsoft για όλους τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές της Δημόσιας Εκπαίδευσης για περίοδο τριών ετών. Μέσα από την τρέχουσα Σύμβαση όλοι οι μαθητές και μαθήτριες των Δημόσιων Σχολείων, καθώς και οι εκπαιδευτικοί, έχουν τη δυνατότητα εγκατάστασης και χρήσης σε προσωπικές συσκευές, χωρίς επιπλέον κόστος, του πακέτου εφαρμογών γραφείου της Microsoft, Office 365 Pro Plus, ενώ, παράλληλα, τους δίνεται το δικαίωμα απόκτησης Hλεκτρονικού Tαχυδρομείου και One Drive for Business.

Μέσω αυτής της Δράσης οι μαθητές/μαθήτριες αξιοποιούν τεχνολογικά εργαλεία που τους βοηθούν να είναι πιο αποτελεσματικοί στις σχολικές τους υποχρεώσεις αποκτώντας δεξιότητες, οι οποίες είναι απαραίτητες για να τους στηρίξουν με επιτυχία στις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις και να τους καταστήσουν ψηφιακά εγγράμματους αυριανούς πολίτες.

• Με την ολοκλήρωση και εφαρμογή του Συστήματος Υπηρεσιών Υποστήριξης (ΣΥΥ), το οποίο αποτελεί ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης πληροφοριών και αυτοματισμού διαδικασιών και το οποίο θα ανταποκρίνεται στον στρατηγικό στόχο της βελτίωσης της διαχείρισης πληροφοριών, του αυτοματισμού διαδικασιών του Υ.Π.Π.Α.Ν. καθώς και στην επιτάχυνση των γραφειοκρατικών διαδικασιών με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (Διευθύνσεις και Υπηρεσίες Υ.Π.Π.Α.Ν., σχολικές μονάδες, διευθύνσεις σχολικών μονάδων, Επαρχιακά Γραφεία Παιδείας, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΟΕΛΜΕΚ, ΟΛΤΕΚ, ΠΟΕΔ, εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές).

Η Μονάδα Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στο πλαίσιο των πιο πάνω δράσεων στηρίζει και εξοπλίζει τις Σχολικές Μονάδες όλων των βαθμίδων, τόσο με μηχανογραφικό εξοπλισμό, εκπαιδευτικό υλικό, πληροφοριακά συστήματα και διαδικτυακές πλατφόρμες απαραίτητα για τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και για την ομαλή λειτουργία των σχολείων. Επιπρόσθετα, προχωρεί στην ολοκλήρωση της δομημένης καλωδίωσης όλων των Σχολείων και την εγκατάσταση ασύρματων σημείων πρόσβασης σε όλες τις σχολικές μονάδες της Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης.

Τέλος, το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και η Μονάδα Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας προσβλέπει σε συνέχιση των δράσεων για την ανάπτυξη κομβικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων των μαθητών και μαθητριών, οι οποίες θα ενισχύσουν τον ψηφιακό αλφαβητισμό και τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης.