Το σχέδιο της πρόωρης αποπληρωμής του δανείου του ΔΝΤ – μέρους ή όλου – αποτελούσε εξ αρχής κρίσιμο κρίκο στην στρατηγική Τσίπρα για την έξοδο από το Μνημόνιο. Εντασσόταν στο λεγόμενο «πορτογαλικό μοντέλο εξόδου», δηλαδή στην γραμμή που είχε ακολουθήσει και η κυβέρνηση Κόστα στην Πορτογαλία – ταχεία ανάκτηση της πρόσβασης στις αγορές, πλήρη απεμπλοκή από το ΔΝΤ και στροφή στην «αντιλιτότητα».

Η υλοποίησή του ωστόσο προϋπέθετε συγκεκριμένα βήματα και εχέγγυα τα οποία μόλις τώρα δείχνουν να ωριμάζουν, με πρώτο και καίριο τον επιτυχή δανεισμό από τις αγορές με δεκαετές ομόλογο. Ως εκ τούτου, ωριμάζει, και ανοίγει και δημόσια πλέον, η συζήτηση για την πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ η οποία, στο ιδανικό σενάριο για την κυβέρνηση, θα μπορούσε να γίνει μέσα στο καλοκαίρι.

Βασική προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να μην έχουν προκηρυχθεί έως τότε εκλογές. Κι αυτός θεωρείται κι ένας από τους κύριους λόγους που ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της εξάντλησης της τετραετίας και της προσφυγής στις κάλπες τον Οκτώβριο.

Εως τότε, σύμφωνα με το σκεπτικό του υπουργού Οικονομικών, θα έχει επιβεβαιωθεί πλήρως η πρόσβαση στις αγορές και η εμπιστοσύνη των επενδυτών, θα έχει υπάρξει τουλάχιστον μία ακόμη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, και θα έχουν βρει απτό αντίκρυσμα στην καθημερινότητα των – ασθενέστερων τουλάχιστον – πολιτών τα πρώτα μεταμνημονιακά, φιλολαϊκά μέτρα. Εν ολίγοις, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θεωρεί πως έως τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση θα μπορεί βασίμως να δηλώνει ότι ανέκτησε την δημοσιονομική κυριαρχία της χώρας. Και το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το οριστικό «αντίο» στο ΔΝΤ, μπορεί να λειτουργήσει ως το βασικό προεκλογικό «asset» της κυβέρνησης.

Πρακτικά, άλλωστε, μια πλήρης αποδέσμευση από το ΔΝΤ σημαίνει και πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, λόγω της μείωσης του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. Το σύνολο των δανείων του ΔΝΤ που εκκρεμούν – και πρέπει να αποπληρωθούν έως το 2024 – φθάνουν στα 9,4 δις ευρώ. Εξ αυτών τα 1,98 δις πρέπει να αποπληρωθούν ούτως ή άλλως εντός του 2019, ενώ για τα 5 από τα 9,4 δις του δανείου το επιτόκιο είναι πανάκριβο, καθώς φθάνει στο 4,9%.

Το σκεπτικό και ο σχεδιασμός Τσακαλώτου βρίσκονται πολύ κοντά στις εκτιμήσεις και του Αλέξη Τσίπρα, ανεξαρτήτως του ότι ο πρωθυπουργός θα λάβει υπ’ όψιν του και άλλα πολιτικά κριτήρια για να επιλέξει τον τελικό χρόνο των εκλογών. Εάν όμως τελικά επιμείνει στην εξάντληση της τετραετίας, κυβερνητικές πηγές θεωρούν δεδομένο ότι η διαδικασία αποπληρωμής του ΔΝΤ θα κινηθεί πολύ σύντομα με στόχο οι σχετικές διαδικασίες να ολοκληρωθούν το καλοκαίρι.

Χθες, άλλωστε, το θέμα ετέθη και στον εκπρόσωπο του Ταμείου Τζέρι Ράις, ο οποίος άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Ο Τζέρι Ράις είπε ότι δεν έχει υποβληθεί μέχρι στιγμής σχετικό αίτημα, επεσήμανε όμως ότι η πρόωρη αποπληρωμή είναι απόφαση που θα λάβουν μόνον η Αθήνα και οι ευρωαπίοι.
«Η πρόωρη αποπληρωμή είναι απόφαση που θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους άλλους πιστωτές της», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ επιβεβαιώνοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα μειώσει «το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους».

Όπως υπενθυμίζουν, δε, κυβερνητικοί παράγοντες με βάση την συμφωνία εξόδου από το Μνημόνιο, το ΔΝΤ δεν έχει ουσιαστικό και ενεργό ρόλο στην μεταμνημονιακή εποπτεία πέραν των τακτικών συμβουλευτικών εκθέσεων. Οι ίδιοι λένε επίσης ότι η πρόωρη αποπληρωμή αποτελεί ουσιαστικά αποκλειστική απόφαση της κυβέρνησης που θα πρέπει να έχει και την έγκριση του ESM. Η έγκριση αυτή ωστόσο θεωρείται περίπου δεδομένη για δύο λόγους. Αφενός γιατί υπάρχει ήδη το προηγούμενο της Πορτογαλίας που επίσης προχώρησε σε πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ και, αφετέρου, διότι – σε αντίθεση με τα χρόνια κορύφωσης της κρίσης – η πλειοψηφική άποψη πλέον και στην πολιτική ηγεσία της ΕΕ είναι υπέρ της πλήρους αποχώρησης του Ταμείου από την Ευρώπη…