Το πρωινό της Τρίτης 29 Απριλίου του 2008, σ’ ένα όμορφο ξύλινο σπίτι σε προάστιο της ελβετικής πόλης Βασιλεία, πέθανε ένας υπεραιωνόβιος χημικός, που μόλις πριν από μια βδομάδα φλέρταρε με τη χαρά της ζωής στον ανθισμένο κήπο της οικίας του. Μέχρι να πεθάνει αυτός ο υπεραιωνόβιος χημικός ήταν πολύ δραστήριος, έδινε συχνά συνεντεύξεις, συμμετείχε σε σεμινάρια, επικοινωνούσε με ειδικούς και ερευνητές και δεν αδιαφορούσε για την πορεία και τα προβλήματα του κόσμου. Το όνομα του ήταν δρ. Άλμπερτ Χόφμαν (Albert Hofmann) και ήταν 102 ετών.

Ads

Η είδηση αυτή θα περνούσε ίσως απαρατήρητη αν ο δρ. Χόφμαν δεν ήταν ο άνθρωπος που ανακάλυψε την πιο ισχυρή ψυχεδελική ουσία όλων των εποχών, την ουσία που εξ αρχής αποτέλεσε το «αγαπημένο παιδί» της CIA, η οποία χρησιμοποιήθηκε όπως καμία άλλη σε πειράματα τροποποίησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς, «πλύσης εγκεφάλου» (Brainwashing) και ελέγχου του νου (Mind Control), αλλά και οδήγησε στην εμφάνιση της λεγόμενης ψυχεδελικής κουλτούρας. Η ουσία αυτή είχε μόνο τρία γράμματα κι συνέβαλε όσο καμία άλλη στην έλευση μιας νέας ψυχεδελικής εποχής: το LSD

Ο επιστήμονας που ανακάλυψε κατά λάθος το LSD

Το απόγευμα της 16ης Απριλίου 1943 σ’ ένα προάστιο της ελβετικής πόλης Βασιλεία, όπου βρισκόταν η καρδιά και τα εργαστήρια της φαρμακευτικής εταιρείας Sandoz, ο 37χρονος Ελβετός χημικός δρ. Άλμπερτ Χόφμαν έκανε τυχαία μια εκπληκτική ανακάλυψη, που έμελλε να ανοίξει ένα καινούργιο κεφάλαιο στην ιστορία των ψυχεδελικών ουσιών. Ο δρ. Χόφμαν, ενώ εργαζόταν σκληρά στο εργαστήριο του πειραματιζόμενος πάνω στην παρασκευή μιας νέας φαρμακευτικής ουσίας βασισμένης στο λυσεργικό οξύ, απορρόφησε κατά λάθος μια μικρή ποσότητα αυτής της ουσίας. Αμέσως αισθάνθηκε ίλιγγο και τον πλημμύρισε μια παράξενη αίσθηση, που όμως δεν ήταν καθόλου δυσάρεστη. Αισθάνθηκε ένα παράξενο είδος μέθης, κυριεύτηκε από φαντασιώσεις και αλλόκοτες εικόνες, και, χάνοντας το ενδιαφέρον για το πείραμα, εγκατέλειψε τρέχοντας το εργαστήριό του…

Ads

Βγαίνοντας από το εργαστήριο του δρ. Χόφμαν πήρε το ποδήλατό του για να επιστρέψει στο σπίτι του. Εκεί ξάπλωσε σε μια πολυθρόνα κι έκλεισε τα μάτια του, επειδή το φως της ημέρας του φαινόταν δυσάρεστα λαμπερό. Αμέσως το μυαλό του άρχισε να στροβιλίζεται μ’ έναν παράξενο ίλιγγο. Όπως περιέγραψε αργότερα στο βιβλίο του LSD: Το Προβληματικό μου Παιδί: «Με πλημμύρισε ένα ακατάπαυστο κύμα από φανταστικές εικόνες εξαιρετικής πλαστικότητας και λαμπρότητας, συνοδευόμενες από ένα έντονο καλειδοσκοπικό παιχνίδι των χρωμάτων».

Τα ψυχεδελικά οράματά του χρειάστηκε να περάσουν αρκετές ώρες για να καταλαγιάσουν. Όταν αυτό συνέβη ο δρ. Χόφμαν κατάλαβε πως είχε ανακαλύψει κατά λάθος μια πολύ ισχυρή παραισθησιογόνα ουσία, την οποία ονόμασε LSD (Lysergic Acid Diethylamide).

Το LSD ή διαιθυλαμίδη του λυσεργικού οξέος είναι μια ημισυνθετική ουσία, που παράγεται από λυσεργικό οξύ, το οποίο είναι φυσικό προϊόν και απαντάται στο μύκητα ερυσιβώδη όλυρα (Claviceps purpurea) –ένας σκληρώτιος μύκητας που παρασιτεί στη σίκαλη και σε άλλα δημητριακά–, καθώς και από την ομάδα των διαιθυλαμιδών, που παράγεται εργαστηριακά.

Για να επιβεβαιώσει την ανακάλυψη του ο δρ. Χόφμαν δοκίμασε για άλλη μια φορά LSD, και μάλιστα την ποσότητα των 250 μικρογραμμαρίων, πραγματοποιώντας έτσι το πρώτο χημικό «ψυχεδελικό ταξίδι» στη σύγχρονη ιστορία. Ο ίδιος θα ανακαλούσε αργότερα στη μνήμη του αυτή του την «εξωσωματική» του εμπειρία: «Τρομακτικό… Είχα φοβηθεί. Φοβόμουν πως θα τρελαινόμουν. Είχα την εντύπωση πως βρισκόμουν έξω από το σώμα μου. Νόμιζα πως είχα πεθάνει. Δεν ήξερα πως θα τέλειωνε όλο αυτό. Αν ήξερα ότι θα επέστρεφα από αυτόν τον πολύ παράξενο κόσμο, τότε μόνον θα τον απολάμβανα».

Ο ίδιος έγραψε αργότερα στις σημειώσεις του σχετικά με την πρώτη συνειδητή ψυχεδελική του εμπειρία: «Με κατέλαβε ένας τρομερός φόβος ότι θα χάσω τα λογικά μου. Οδηγήθηκα σ’ έναν άλλο κόσμο, σ’ έναν άλλο τόπο, σε μιαν άλλη χρονική στιγμή. Το σώμα μου δεν ένιωθε τίποτε, ήταν χωρίς ζωή, παράξενο. Μήπως θα πέθαινα;»

Φυσικά ο δρ. Χόφμαν δεν είχε τρόπο να γνωρίζει πως θα μπορούσε να «επιστρέψει» από το ψυχεδελικό του «ταξίδι», εφόσον είχε ανακαλύψει τη χημική ουσία διαθυλαμίδη 25 του λυσεργικού οξέως, το LSD, μόλις πριν από τρεις ημέρες και δεν γνώριζε πολλά γι’ αυτό. Δεν γνώριζε ακόμη για τις δοσολογίες και για το πόσο χρόνο χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός για να μεταβολίσει και να αποβάλλει την ουσία. Και αυτή του η άγνοια καθιστούσε το πρώτο συνειδητό ψυχεδελικό του «ταξίδι» μια πολύ τρομακτική περιπέτεια του μυαλού του.

Το παράδοξο είναι πως ο δρ. Χόφμαν έπεσε τυχαία πάνω στην ανακάλυψη του LSD, καθώς έκανε έρευνες για να ανακαλύψει μια ουσία διεγερτική του κυκλοφορικού συστήματος, που θα χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο. Όπως ήταν φυσικό το LSD δεν ήταν αυτό που έψαχνε, γι’ αυτό και το παράτησε για να ασχοληθεί μαζί του έπειτα από πέντε χρόνια, το 1948.

Τότε συνειδητοποίησε πως το LSD, που ανακάλυψε τυχαία το 1943, ήταν πάρα πολύ ισχυρό και δραστικό. Ήταν πέντε ως δέκα φορές ισχυρότερο από τη πανίσχυρη μεσκαλίνη (mescaline), τη μοναδική χημική ουσία που είχε παρόμοιες ιδιότητες και η οποία ήδη είχε χρησιμοποιηθεί σε πειράματα που έκαναν Ναζί επιστήμονες το 1943 μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα βορείως του εργαστηρίου του δρ. Χόφμαν στη Sandoz Pharmaceuticals.

image

Τα «ψυχεδελικά πειράματα» της CIA ξεκινούν

Αφού ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τέλειωσε και οι Σύμμαχοι νίκησαν, οι ΗΠΑ δεν επέστρεψαν στον παραδοσιακό απομονωτισμό τους αλλά, με πρόσχημα την αντιμετώπιση της «κόκκινης απειλής», δημιούργησαν ένα πανίσχυρο κράτος εθνικής ασφάλειας που αναμείχθηκε σε δεκάδες φανερούς και κρυφούς πολέμους, δημιούργησε πανίσχυρες κρατικές υπηρεσίες πληροφοριών, που έφτασαν στο σημείο να διεξάγουν εκατοντάδες μυστικά πειράματα ακόμη και εις βάρος των ανυποψίαστων πολιτών της χώρας. Το Γραφείο των Στρατηγικών Υπηρεσιών (OSS), που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τα πήγε μια χαρά, ήταν φανερό ότι δεν επαρκούσε στις νέες συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου. Έτσι στις 18 Σεπτεμβρίου του 1947 δημιουργήθηκαν η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (National Security Agency ή NSA) και η CIA (Central Intelligence Agency).

Με τη νομική κάλυψη που της προσέφερε το National Security Act του 1947, η CIA αναμείχθηκε σε πάρα πολλά επιστημονικά πειράματα που πραγματοποιήθηκαν πάνω σε ανθρώπους, με γνώμονα δήθεν το «εθνικό συμφέρον». Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 η CIA ήταν πλέον αρκετά ανεξάρτητη και ισχυρή, ώστε να μη φοβάται τίποτε. Οι κρουνοί των κρατικών χρηματοδοτήσεων άρχισαν να ρέουν άφθονοι και η CIA άρχισε να επιχορηγεί διάφορα ερευνητικά ινστιτούτα για την πραγματοποίηση μυστικών πειραμάτων ελέγχου της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το LSD, που εγκαινίασε την εποχή των χημικών ψυχεδελικών, προσέφερε στις μυστικές υπηρεσίες ένα πανίσχυρο όπλο, το οποίο θα έφερνε πραγματική επανάσταση στις τεχνικές του Mind Control (Γ. Στάμκος, Mind Control: Ο Πόλεμος για τον Έλεγχο του Νου, εκδ. Πύρινος Κόσμος).

Το LSD φθάνει στις ΗΠΑ ως «θεραπεία» των σχιζοφρενών

Είναι γεγονός πως εκείνο που λειτούργησε καταλυτικά στην ανάπτυξη των πειραμάτων Mind Control από τη CIA, ήταν η ανακάλυψη του LSD από τον δρ. Άλμπερτ Χόφμαν το 1943.  Το 1947 ο δρ. Χόφμαν δημοσίευσε την ανακάλυψη του σ’ ένα επιστημονικό άρθρο, αλλά κανείς στις ΗΠΑ δεν έδωσε σημασία. Δύο χρόνια αργότερα, το 1949, ο φημισμένος Βιεννέζος γιατρός Ότο Κάουντερς (Otto Kauders) ταξίδεψε στις ΗΠΑ προκειμένου να αναζητήσει χρηματοδότες για τις έρευνές του. Εκεί συμμετείχε σ’ ένα συνέδριο που οργάνωσε το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο της Βοστόνης, ένα πρωτοποριακό ψυχιατρικό ίδρυμα, που συνεργαζόταν στενά με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Όταν ανέβηκε στο βήμα ο Ότο Κάουντερς μίλησε για μια νέα πειραματική ουσία, που ονομάζονταν διαιθυλαμίδη του λυσεργικού οξέος ή LSD-25. Περιέγραψε μάλιστα την εμπειρία της «παροδικής τρέλας», που είχε ο δρ. Χόφμαν μόλις πήρε μια μικρή δόση αυτής της ουσίας.

Οι γιατροί, που συμμετείχαν στο συνέδριο, εντυπωσιάστηκαν κι έδειξαν ενδιαφέρον για την ουσία που δημιουργούσε «προσωρινή σχιζοφρένεια». Κάποιοι απ’ αυτούς σκέφτηκαν πως, εφόσον αυτή η ουσία προκαλούσε ένα είδος προσωρινής ψύχωσης –πίστευαν πως το σώμα των σχιζοφρενών παράγει πιθανότατα μικρές ποσότητες LSD προκαλώντας παραισθήσεις και άλλα συμπτώματα– , θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αντίδοτο ή ακόμη και ως θεραπεία κατά της σχιζοφρένειας! Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια ερευνών για να ανακαλυφθεί πως το LSD δεν παρήγαγε ένα είδος «ψύχωσης», αλλά ήταν μια ψυχοτρόπος ουσία που ενεργοποιούσε διαφορετικές ή ολοτροπικές καταστάσεις της συνείδησης.

Το LSD έφτασε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1949 μέσω του δρ. Μαξ Ρίνκελ (Max Rinkel), ενός νευροψυχίατρου που είχε έδρα τη Βοστόνη. Ο Ρίνκελ ήταν ένας πρόσφυγας από την Ναζιστική Γερμανία, ο οποίος είχε γοητευθεί από την ομιλία του Ότο Κάουντερς. Δεν άργησε λοιπόν να έρθει σε επαφή με τη φαρμακευτική εταιρεία Sandoz για να προμηθευτεί LSD. Ο ίδιος γνώριζε πως συγκριτικά με το LSD ουσίες όπως η μεσκαλίνη, το sodium amyntal, το sodium pentothal κ.α. ήταν απλώς ένα μπουκάλι μπύρας μπροστά σ’ ένα μπουκάλι δυνατό ουίσκι: η δράση τους ήταν ασύγκριτα πιο μικρή.

Ο δρ. Ρίνκελ, μαζί με τον δρ. Ρόμπερτ Χάιντ (Robert Hyde), έβαλαν τα θεμέλια του πρώτου αμερικανικού προγράμματος έρευνας του LSD στο Ινστιτούτο Ψυχοπαθολογίας της Βοστόνης, το οποίο συνδέονταν με το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Οι δυό τους πειραματίζονταν αρχικά στη χρήση του LSD ως θεραπεία για τους σχιζοφρενείς. Μάλιστα ο δρ. Χάιντ ήταν ο πρώτος Αμερικανός που δοκίμασε LSD, λαμβάνοντας 100 μικρογραμμάρια της ουσίας, τη μισή δόση από εκείνη που πρωτοδοκίμασε κατά λάθος ο δρ. Χόφμαν. Κάποιος που τον παρακολουθούσε είπε πως οι αντιδράσεις του δρ. Χάιντ δεν είχαν «τίποτε το τρομακτικό», αν και ο δρ. Ρίνκελ δήλωσε αργότερα σ’ ένα επιστημονικό συνέδριο πως ο Χάιντ «είχε γίνει παρανοϊκός και μάλωνε με όλους, ενώ κανονικά ήταν ένα πολύ ευχάριστο άτομο». Σύμφωνα με τους συνεργάτες του ο δρ. Χάιντ έγινε ξαφνικά ανταγωνιστικός και προκλητικός, όσο βρισκόταν υπό την επήρεια της ψυχεδελικής ουσίας. Το 1957 ο δρ. Χάιντ μετέφερε την ερευνητική ομάδα και το εργαστήριό του στο Πρόβιντενς, όπου έστησε ένα εργαστήριο πολυτελείας με μπαρ και φλίπερς –όλα βεβαίως με τη  χρηματοδότηση της CIA.

Το 1950 εμφανίστηκε το πρώτο επιστημονικό άρθρο για το LSD στη Αμερικανική Ψυχιατρική Επιθεώρηση (American Psychiatric Journal). Οι ειδικοί αλλά και το κοινό πληροφορήθηκαν τότε πως το LSD ήταν μια νέα ψυχιατρική θεραπεία, που θεράπευε από αλκοολισμό μέχρι σχιζοφρένεια. Χρόνια αργότερα το LSD έγινε επίκεντρο του αντιπολεμικού κινήματος, της μουσικής ροκ ‘ν’ ρολ και μιας ολόκληρης υποκουλτούρας, της ψυχεδέλειας.

LSD και η κουλτούρα της ψυχεδέλειας

Αν και απέτυχε ως πολλά υποσχόμενο «φάρμακο της αλήθειας» στο ανακριτικό οπλοστάσιο της CIA, το LSD κατάφερε να πετύχει ως η κατεξοχήν ουσία που θα προκαλούσε την έκρηξη της νέας ψυχεδελικής εποχής. Αρκετοί προωθημένοι επιστήμονες, διανοούμενοι και καλλιτέχνες μπήκαν τότε στον πειρασμό να δοκιμάσουν αυτό το «μαγικό χάπι» και να εντρυφήσουν έτσι στην ανερχόμενη κουλτούρα της ψυχεδέλειας.

Ο Άλντους Χάξλεϋ στο περίφημο βιβλίο του Οι Πύλες της Αντίληψης (The Doors of Perception), από το οποίο πήρε και το όνομα του το γνωστό ροκ συγκρότημα Doors, περιέγραψε την προσωπική του ψυχεδελική εμπειρία, όταν το 1954 δοκίμασε για πρώτη φορά μεσκαλίνη, η οποία περιέχει κι αυτή λυσεργικό οξύ: «Μισή ώρα μετά, που ήπια το ναρκωτικό, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι μπροστά μου χόρευαν αργά χρυσά φώτα. Λίγο αργότερα, εμφανίστηκαν υπέροχες κόκκινες επιφάνειες που φούσκωναν κι απλώνονταν από κάποιους λαμπρούς κόμπους ενέργειας, και πάλλονταν από μια ζωή που ακολουθούσε κάποιο σχήμα που συνέχεια άλλαζε. Σε μια άλλη στιγμή, το κλείσιμο των ματιών μου αποκάλυψε ένα σύμπλεγμα γκρίζων δομών, μέσα από τις οποίες αναδύονταν απαλές γαλαζωπές σφαίρες κι αποκτούσαν μια έντονη στερεότητα. Αφού έκαναν την εμφάνισή τους, θα γλιστρούσαν αθόρυβα προς τα πάνω και θα εξαφανίζονταν… Έβλεπα με κάθε λεπτομέρεια το θαύμα της απογυμνωμένης ύπαρξης».

Ο Χάξλεϋ υποστήριζε πως οι ψυχεδελικές ουσίες ακυρώνουν τη λεγόμενη «βαλβίδα περιορισμού» του εγκεφάλου και δημιουργούν στο χρήστη τους μια προσωρινή διέξοδο μέσω της οποίας μπορεί να αντιληφθεί όλο το περιεχόμενο του, όπως το αποκαλούσε, Ελεύθερου Πνεύματος.

То пρόγραμμα Psilocybin του Χάρβαρντ

Ανάμεσα στους πρώτους που δεν αντιστάθηκαν στον πειρασμό να δοκιμάσουν το LSD, καθώς και την ψιλοκυβίνη, ήταν και ο Τόμοθι Λίρι (1920-1996), ένας ψυχολόγος που δίδασκε στο Χάρβαρντ, αλλά σύντομα εξελίχθηκε σε «γκουρού» της ψυχεδελικής κουλτούρας. Οι περιγραφές των εμπειριών του έχουν μείνει πλέον κλασικές, ειδικά αυτές που αφορούν την ψιλοκυβίνη από τα παραισθησιογόνα μανιτάρια: «Ήταν το κλασικό οραματικό ταξίδι. Επανήλθα αλλαγμένος. Ποτέ δεν είσαι ο ίδιος αν προηγουμένως ρίξεις μια ματιά στη σήραγγα του χρόνου. Ποτέ δεν είσαι ο ίδιος αν προηγουμένως δεν αφαιρέσεις το πέπλο». Ο Λίρι εξελίχθηκε σε ένθερμος υποστηρικτής της ψιλοκυβίνης, παρήγγειλε πολλές ταμπλέτες της ουσίας, τις μοίρασε σε φίλους και συνεργάτες και ξεκίνησε το Πρόγραμμα Psilocybin του Χάρβαρντ, χορηγώντας το φάρμακο σε 34 τροφίμους των φυλακών της Μασαχουσέτης, έχοντας το σύνθημα: «Ας δούμε αν μπορούμε να μεταμορφώσουμε τους εγκληματίες σε αγγέλους!».

Ανάμεσα σ’ εκείνους που δοκίμασαν την ψιλοκυβίνη του Λίρι ήταν και οι Beatnik συγγραφείς Τζακ Κέρουακ και Άλεν Γκίνσμπεργκ. Μάλιστα ο τελευταίος, μισή ώρα μετά τη λήψη της ουσίας εμφανίστηκε ολόγυμνος μέσα σε μια αίθουσα κραυγάζοντας: «Είμαι ο Μεσσίας! Ήρθα για να διδάξω την αγάπη στον κόσμο».

Ολοτροπικές καταστάσεις της συνείδησης

Ορισμένοι αντισυμβατικοί επιστήμονες και κυρίως ψυχολόγοι μελέτησαν σε βάθος και πειραματίστηκαν με το LSD, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τις λειτουργίες και δυσλειτουργίες της ανθρώπινης συνείδησης. Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο Τσεχικής καταγωγής ψυχίατρος Στάνισλαβ Γκροφ (Stanislav Grof), ο οποίος το 1975 αυτομόλησε στις ΗΠΑ. Ο Γκροφ μελέτησε επισταμένα τη χρήση των ψυχεδελικών ουσιών για τη θεραπεία ψυχικών διαταραχών και πρώτος έκανε λόγο για ολοτροπικές καταστάσεις της συνείδησης, δηλαδή «τρεπόμενες προς την ολότητα». Σ΄ αυτές τις καταστάσεις, που δημιουργούνται κι από τη χρήση ψυχεδελικών ουσιών, παρατηρείται εισβολή στο επίπεδο της συνείδησης περιεχομένων από άλλες διαστάσεις της ύπαρξης.

Οι ολοτροπικές καταστάσεις της συνείδησης χαρακτηρίζονται από κατακλυσμιαίες αλλοιώσεις της αντίληψης σε όλες τις αισθητηριακές περιοχές, που συνήθως προέρχονται από το ατομικό και συλλογικό ασυνείδητο. Σύμφωνα με τον Γκροφ αυτές οι συνειδησιακές καταστάσεις χαρακτηρίζονται από «αισθήματα εκστατικής αγαλλίασης, ουράνιας ευδαιμονίας και ‘’άφατης γαλήνης’’ μέχρι επεισόδια αβυσσώδους τρόμου, φονικού μίσους, έσχατης απελπισίας, βασανιστικών ενοχών και άλλες μορφές αφάνταστου ψυχικού μαρτυρίου. Στις ακραίες τους εκδοχές αυτές οι συγκινησιακές καταστάσεις ταιριάζουν με τις περιγραφές των παραδείσιων ή ουράνιων σφαιρών και των κολάσεων, όπως περιγράφονται στις γραφές των μεγάλων θρησκειών του κόσμου» (Stanislav Grof, Η Ψυχολογία του Μέλλοντος).

Οι ολοτροπικές καταστάσεις της συνείδησης δεν ήταν κάτι το καινούργιο, εφόσον έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη ιστορία. Έκαναν την εμφάνισή τους σχεδόν σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλες τις θρησκείες, και προκαλούνταν κυρίως με την τελετουργική χρήση των φυσικών ψυχεδελικών ουσιών (π.χ. σ’ αυτές βασίζεται ο σαμανισμός). Είναι γνωστό άλλωστε πως οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν στα Ελευσίνια Μυστήρια τον μύκητα ερυσιβώδη όλυρα των σιτηρών (Claviceps purpurea)  ή τα «ιερά μανιτάρια», οι Αζτέκοι, οι Μάγιας και οι Τολτέκοι του Μεξικού τη μεσκαλίνη από τον κάκτο πεγιότ (Lophophora williamsii), το ιερό μανιτάρι τεονανακάτλ (Psilocybe mexicana) και διάφορα άλλα παραισθησιογόνα φυτά.

LSD: η «ατομική βόμβα» της συνείδησης

Η σύγχρονη ψυχοφαρμακολογική έρευνα εμπλούτισε το οπλοστάσιο των μεθόδων για την πρόκληση ολοτροπικών καταστάσεων της συνείδησης, με την ανακάλυψη νέων χημικών ψυχεδελικών ουσιών, που παρήχθησαν σε εργαστηριακές συνθήκες. Το LSD, η λεγόμενη «ατομική βόμβα της σκέψης», αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος των χημικών ψυχεδελικών ουσιών και συνεισέφερε σημαντικά στη δημιουργία μιας ολόκληρης «ψυχεδελικής υποκουλτούρας», που μεταμόρφωσε το Δυτικό πολιτισμό. Ήταν αναμφισβήτητα ένα επικίνδυνο όπλο, που χρησιμοποιήθηκε εξ αρχής για τον έλεγχο και όχι για την απελευθέρωση του ανθρώπινου νου.

Αυτό άλλωστε είχε επισημάνει και το 1977 ο ίδιος ο δρ. Άλμπερτ Χόφμαν: «Έχω τελειοποιήσει το LSD για ιατρική χρήση, όχι ως όπλο. Αυτή η ουσία μπορεί να σας τρελάνει ή ακόμη και να σας σκοτώσει, αν δεν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα κάτω από ιατρική επίβλεψη. Σε κάθε περίπτωση, η έρευνα θα πρέπει να συνεχιστεί από ιατρικό προσωπικό και όχι από στρατιωτικούς ή μυστικές υπηρεσίες».