Ο βραβευμένος με Όσκαρ για τις «Ζωές των Άλλων», σκηνοθέτης Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ, εμπνέεται από αληθινά γεγονότα που διατρέχουν τρεις δεκαετίες γερμανικής ιστορίας και παρουσιάζει μία συναρπαστική ταινία που ρίχνει φως στην τρέλα και την τραγωδία του 20ου αιώνα μέσα από τη μοίρα τριών ανθρώπων.

Ο νεαρός φοιτητής καλών τεχνών Kurt (Τομ Σίλινγκ) ερωτεύεται την Ellie (Πόλα Μπερ) μια συμφοιτήτρια του. Ο πατέρας της, ο Καθηγητής Seeband (Σεμπάστιαν Κοχ), ένας διάσημος γιατρός, απορρίπτει την επιλογή της κόρης του και προσπαθεί με κάθε τρόπο να καταστρέψει τη σχέση τους. Αυτό που δεν ξέρει κανείς είναι ότι οι ζωές τους είναι ήδη συνδεδεμένες με ένα σκοτεινό οικογενειακό μυστικό.

Ο νεαρός Γερμανός καλλιτέχνης, έχει δραπετεύσει από την Ανατολική Γερμανία και τώρα ζει στη Δυτική, ενώ βασανίζεται από τα τραύματα της παιδικής του ηλικίας τα χρόνια των Ναζί και μετέπειτα από το καθεστώς της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Όταν γνωρίζει την σπουδάστρια Ellie, πιστεύει ότι έχει βρει την αγάπη της ζωής του και αρχίζει να δημιουργεί πίνακες που αντικατοπτρίζουν όχι μόνο τη μοίρα του, αλλά και τα τραύματα μιας ολόκληρης γενιάς.

Το βιογραφικό δράμα για τη ζωή του Γερμανού καλλιτέχνη, Kurt Barnert, στριμωγμένος πάντα στις παιδικές του αναμνήσεις από τη ναζιστική κυριαρχία, βρήκε την θέση του ως φιλμ στα Όσκαρ 2019, ανάμεσα στις 5 υποψηφιότητες για την Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία της χρονιάς, αλλά και στην κατηγορία για την Καλύτερη Φωτογραφίας, ενώ ήταν και Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας 2019.

Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Τομ Σίλινγκ, Σεμπάστιαν Κοχ, Πόλα Μπερ, Σάσκια Ρόζενταλ και Όλιβερ Μασούτσι, συνθέτοντας μία τραγική οικογενειακή ιστορία, που γοητεύει με την αγωνία και τιμά την απελευθερωτική δύναμη της τέχνης. Μία κινηματογραφική εμπειρία που αιχμαλωτίζει τον θεατή και τον συγκινεί, εμπνευσμένη από τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Γερμανού καλλιτέχνη, Gerhard Richter.

3 δεκαετίες ιστορίας μέσα από 189 κινηματογραφικά λεπτά

Με την τρίτη του ταινία ο Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ – βραβευμένος με Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, τρία ευρωπαϊκά κινηματογραφικά βραβεία και επτά γερμανικά βραβεία για το εντυπωσιακό ντεμπούτο του «Οι Ζωές των Άλλων» –  επιστρέφει στη Γερμανία μετά από ένα σύντομο χολιγουντιανό διάλειμμα για να εξερευνήσει ένα ασυνήθιστο και φιλόδοξο θέμα, διασχίζοντας τρεις δεκαετίες γερμανικής ιστορίας μέσα από ένα συναρπαστικό δράμα.

Αξιοποιώντας το ιστορικό υπόβαθρο αφηγείται μία προσωπική και συναισθηματική ιστορία μέσα από το πορτρέτο τριών ανθρώπων και παραδίδει ένα καθηλωτικό δράμα και μία συγκινητική οικογενειακή ιστορία εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα. Στο επίκεντρο της ιστορίας τους βρίσκεται η τέχνης και η σημασία της αναζήτησης της καλλιτεχνικής ταυτότητας.

Η ιδέα του σκηνοθέτη να πραγματοποιήσει την συγκεκριμένη ταινία, ήρθε όταν γνώρισε το έργο του Γερμανού ζωγράφου Gerhard Richter, του οποίου η δουλειά και η ζωή ήταν πηγή έμπνευσης: «Τα τελευταία χρόνια βρέθηκα κοιτάζω τα έργα του Richter σε σημαντικές στιγμές. Μου μένουν αξέχαστα για μήνες μετά. Είναι σαν αξιομνημόνευτες μελωδίες που συνεχίζουν να παίζουν στο μυαλό μου».

Οι χαρακτήρες της ταινίας

Η πλοκή επικεντρώνεται σε έναν καλλιτέχνη, τον Kurt Barnert, που υποδύεται ο καταπληκτικός Τομ Σίλινγκ, γνωστός για το «Oh Boy» και το «Who Am I». Ο πρωταγωνιστής μεγαλώνει κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και η θεία του, τού πυροδοτεί το ενδιαφέρον για την τέχνη. Μετά τον πόλεμο σπουδάζει στη Δρέσδη και στο Ντίσελντορφ, όπου πρωτοπορούσαν οι πιο σημαντικοί καλλιτέχνες της Δυτικής Γερμανίας. Η αγάπη του για μια γυναίκα, την Elisabeth τον φέρνει σε αντιπαράθεση με τον Carl Seebard, τον πατέρα της, έναν διάσημο γυναικολόγο που τον υποτιμά.

«Η ζωή του αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι έχουμε την ικανότητα να βγάλουμε κάτι καλό μέσα από μία δύσκολη κατάσταση» λέει ο δημιουργός και συνεχίζει: «Για τον Richter, η τέχνη υπάρχει για να δίνει παρηγοριά. Κάθε μεγάλο έργο τέχνης είναι η απόδειξη ότι το τραύμα μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι θετικό […] Δεν μπορώ να φανταστώ πιο κατάλληλο ηθοποιό από τον Τομ Σίλινγκ για τον ρόλο. Καταλαβαίνει τα πάντα, είναι προετοιμασμένος και υπερασπίζεται την αξιοπρέπεια του χαρακτήρα που παίζει. Στο γύρισμα δημιουργεί στιγμές οικειότητας, παρά το πλήθος των συνεργατών. Είναι πολύ συγκεντρωμένος σαν μεγάλος ηθοποιός», λέει ο σκηνοθέτης.

Ο πρωταγωνιστής Τομ Σίλινγκ θυμάται τις πρώτες του σκέψεις όταν διάβασε το σενάριο: «Δεν συμβαίνει συχνά να λέω ότι είμαι ο κατάλληλος για μία ταινία. Σε αυτή την περίπτωση κάτι έκανε κλικ αμέσως. Έχω και ένα προσωπικό μου κομμάτι στην ιστορία, γιατί ήθελα να γίνω ζωγράφος και έτσι μπόρεσα να εκπληρώσω ένα παλιό μου όνειρο».

Σε πλήρη αντίθεση έρχεται ο πεθερός του πρωταγωνιστή, που υποδύεται ο εξαιρετικός Σεμπάστιαν Κοχ: «Ο χαρακτήρας μου είναι ένας ναζί που ήταν μάρτυρας της κατάρρευσης της ιδεολογίας αυτής. Μετά βρήκε λιμάνι στα επόμενα συστήματα και χάρη στην πειθαρχία, την εξυπνάδα και την κατάρτιση του έγινε σημαντικός. Αυτές οι αρετές τον βοήθησαν να κρύψει την ενοχή του και να σώσει το τομάρι του. Αυτό του δίνει μία αίσθηση υπεροχής και ασφάλειας. Για αυτό τον λόγο θεωρεί ανεπίτρεπτο το γεγονός ότι το μοναχοπαίδι του έμπλεξε με έναν ανίσχυρο καλλιτέχνη, που θεωρεί χαζό και αδύναμο. Αντιστέκεται σε αυτή τη σχέση με κάθε τρόπο.»

Σημαντική ήταν η παρουσία της κόρης του καθηγητή, την οποία ερωτεύεται ο πρωταγωνιστής χωρίς να ξέρει ποιος είναι ο πατέρας της και πως συνδέονται μέσα από τραγικά περιστατικά του παρελθόντος. Η Πόλα Μπερ ανέλαβε αυτόν τον καταλυτικό ρόλο.

Αξίζει να σημειώσουμε επίσης ότι η Σάσκια Ρόζενταλ υποδύεται τη θεία του πρωταγωνιστή, ενώ ο Όλιβερ Μασούτσι ενσαρκώνει τον καθηγητή του Kurt, στη σχολή Καλών Τεχνών.

Φωτογραφία και Μουσική

Η ατμόσφαιρα της ταινίας είναι σημαντική, ακόμα και στις πιο σκληρές στιγμές της. Υπεύθυνος για αυτό είναι ο διευθυντής φωτογραφίας Caleb Deschanel, που ήταν πέρσι υποψήφιος για Όσκαρ για το έργο του στην συγκεκριμένη ταινία. Ο σκηνοθέτης αναφέρει σχετικά: «Είναι ιδιοφυΐα. Μία ιδιοφυΐα στον φωτισμό, στη σύνθεση της εικόνας και στο χρώμα. Η πρώτη του ταινία σαν διευθυντής φωτογραφίας ήταν το «The Black Stallion» και ήταν μία από τις πρώτες μου ταινίες, που είδα όταν ήμουν έξι χρονών. Θυμάμαι πολλές από τις εικόνες. Μου έκαναν εντύπωση. Με έκανε να καταλάβω, αν και ήμουν παιδί, τη σημασία που έχει η δουλειά του σαν να πρόκειται για πίνακα ζωγραφικής. Ήταν από τα μεγαλύτερα μου όνειρα να δουλέψω μαζί του. Κάθε μέρα που συνεργάστηκα μαζί του ο θαυμασμός μου μεγάλωνε».

Καταλυτική για τη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας στην ταινία είναι και η μουσική του Max Richter. «Οι μέρες που πέρασα μαζί του ήταν από τις πιο όμορφες εμπειρίες στην παραγωγή της ταινίας. Είναι ένας άντρας με βαθιά γνώση και σοφία. Η μουσική του είναι θεραπευτική. Και απίστευτα όμορφη», σχολιάζει ο Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ

Μη Χαμηλώνεις Το Βλέμμα / Werk ohne Autor / Never Look Awa
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ
Πρωταγωνιστούν: Τομ Σίλινγκ, Σεμπάστιαν Κοχ, Πόλα Μπερ, Σάσκια Ρόζενταλ, Όλιβερ Μασούτσι
Διευθυντής Φωτογραφίας: Caleb Deschanel
Κοστούμια: Gabriele Binder
Μοντάζ: Patricia Rommel
Μουσική: Max Richter
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία, Ιταλία
Έτος Παραγωγής: 2018
Διάρκεια: 189 λεπτά