Τα «μέτωπα» των υδρογονανθράκων

Πόσο εύκολο είναι να γίνει μια ουσιαστική ενημέρωση για το θέμα των υδρογονανθράκων, όταν πολλά έχουν πάει ήδη στραβά; Μέσα σε πέντε χρόνια, από τότε που άνοιξε το μεγάλο αυτό κεφάλαιο στην Ήπειρο, κανείς δεν ενημερώθηκε όπως θα έπρεπε, την ώρα που έπρεπε. Με τα δεδομένα αυτά, και με αρκετούς πολίτες να έχουν οργανωθεί ήδη κατά της εξόρυξης υδρογονανθράκων με αφορμή την έναρξη των σεισμικών γεωφυσικών περιοχών, ήταν σχεδόν νομοτελειακό ότι η ενημερωτική εκδήλωση για τους υδρογονάνθρακες θα γινόταν μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες.

Η εκδήλωση, που διοργανώθηκε από τον Δήμο Ζίτσας σε συνεργασία με το  υπουργείο Περιβάλλοντος, ξεκίνησε χτες στις 4 το απόγευμα στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Βουτσαρά και τελείωσε στις 11 το βράδυ. Πολλοί οι ομιλητές, πολλές και οι διακοπές από το κοινό και μέλη της επιτροπής αγώνα, αρκετές οι στιγμές έντασης. Καταρχάς, ήταν σαφές ότι για αρκετούς από τους πολίτες το κεφάλαιο «υδρογονάνθρακες» στην Ήπειρο δεν έπρεπε να είχε ανοίξει καν, προτάσσοντας την πολιτική διάσταση του όλου ζητήματος. Από την πλευρά της βέβαια, η κυβέρνηση διά στόματος του υπουργού Γιώργου Σταθάκη έχει διαμηνύσει και στους Ηπειρώτες ότι η έρευνα και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αποτελεί «εθνικό συμφέρον». Προς αυτή την κατεύθυνση, δεν ήταν τυχαία η παρουσία στην εκδήλωση και των τεσσάρων βουλευτών Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ. Το παρών έδωσε και ο βουλευτής της ΝΔ Κώστας Τασούλας, η αντιπεριφερειάρχης Τατιάνα Καλογιάννη και πολλοί εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης.

Οι επιστήμονες και οι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Περιβάλλοντος επιχείρησαν να παρουσιάσουν κάποιες από τις πτυχές του όλου ζητήματος. Ωστόσο, ο μεγάλος αριθμός των ομιλητών, όπως και η απαίτηση του κοινού (εύλογη σε μεγάλο βαθμό) για συζήτηση κι όχι για ενημέρωση μόνο, δυσκόλεψε τον συντονισμό της όλης εκδήλωσης.

 Αυτό που υποστήριξαν όλοι οι ομιλητές είναι ότι, αν παρθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα, τότε θα υπάρξει ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων. Ωστόσο, ένα από τα βασικά ερωτήματα που προέκυψαν, αφορά τον βαθμό αξιοπιστίας του ελληνικού Δημοσίου και των ελεγκτικών του μηχανισμών, τον οποίο προσπάθησε να ενισχύσει ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Μιχάλης Βερροιόπουλος. Οι ομιλητές-εκπρόσωποι του υπουργείου Περιβάλλοντος και της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) επέμειναν, παρά τους περί αντιθέτου προβληματισμούς, ότι υπάρχουν όλα τα κατάλληλα εργαλεία για τη διαμόρφωση των καλύτερων δυνατών συνθηκών.  

Κατά την ημερίδα, υπήρξε δε η υπενθύμιση ότι στην Ήπειρο έχουν γίνει συνολικά 14 γεωτρήσεις στο παρελθόν –οι 11 από αυτές κατά την παραχώρηση του «οικοπέδου» Ιωαννίνων στην Enterprise Oil στα τέλη της δεκαετίας του ’90, ενώ είχαν προηγηθεί και οι σεισμικές γραμμές σε 1991 χλμ. «Τώρα τα χιλιόμετρα είναι 500. Τις έχουμε ανάγκη τις σεισμικές έρευνες. Θα μας δώσουν μια παρακαταθήκη σεισμικών δεδομένων» τόνισε ο πρόεδρος της ΕΔΕΥ Σπυρίδων Μπέλλας, ο οποίος τόνισε ότι «δεν ξέρουμε αν θα βρεθεί πετρέλαιο ή αέριο». Σημειωτέον ότι τα περί αερίου επαναλαμβάνονται ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, με την αίσθηση ότι η κοινοπραξία θα αναζητήσει κοίτασμα φυσικού αερίου να γίνεται πιο έντονη.

Τοποθέτηση έγινε και από τον καθηγητή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καλιαμπάκο, ο οποίος είχε κάνει τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Αφού ανέφερε ότι δεν είναι σίγουρο ότι υπάρχει πετρέλαιο στην Ήπειρο («έχουμε κάποιες γεωλογικές παγίδες που μπορεί να έχουν πετρέλαιο» είπε), υπογράμμισε ότι το πιο σημαντικό στάδιο είναι το ενδιάμεσο –μεταξύ, δηλαδή, της ολοκλήρωσης των σεισμικών ερευνών και της ενδεχόμενης εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Το ενδιάμεσο στάδιο, όπως είπε, πρέπει να περιλαμβάνει, εκτός από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μια μελέτη ανάλυσης ρίσκου και μια μελέτη κοινωνικού οφέλους. Έμφαση έδωσε γενικότερα στην ανάγκη να εμπλέκονται οι πολίτες ουσιαστικά στις διαδικασίες διαβούλευσης.

Όσο για τη συσχέτιση σεισμών και παραγωγής υδρογονανθράκων, τοποθετήσεις έγιναν από τους καθηγητές Σεισμολογίας Άκη Τσελέντη, ο οποίος είχε μιλήσει αναλυτικά επί του θέματος και σε εκδήλωση που είχε προηγηθεί την Κυριακή, και Κώστα Παπαζάχο. Ο κ. Παπαζάχος, αφού επαλήθευσε τη συσχέτιση, εκτίμησε ότι σε μια σεισμογενή περιοχή, σαν την Ήπειρο, περισσότερο πρέπει να ανησυχεί «η φυσική σεισμικότητα και όχι η όποια επαγόμενη σεισμικότητα».

Από τη «συζήτηση» που έγινε, ήταν ξεκάθαρο πάντως ότι ένας από τους μεγάλους φόβους των τοπικών κοινωνιών είναι ότι η κοινοπραξία Repsol-Energean Oil θα προχωρήσει σε μη συμβατικές μεθόδους άντλησης υδρογονανθράκων (fracking ή παραγωγή σχιστολιθικού αερίου).

• Η ενημερωτική εκδήλωση επαναλαμβάνεται σήμερα στις 12:00 από τον Δήμο Ζαγορίου στο συνεδριακό κέντρο των Άνω Πεδινών