Κάποτε: Το πανηγύρι του Άη-Γιάννη τον Σεπτέμβρη στις Φυτείες (φωτο)
Οι Φυτείες γιορτάζουν σήμερα 26 Σεπτεμβρίου, το Πολιούχο τους Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο και ο Δημήτρης Θ. Βραχάς με ένα όμορφο κείμενο μας γυρίζει πίσω στο χρόνο και μας θυμίζει τα παλιά πανηγύρια του χωριού…
Γράφει ο: ΒΡΑΧΑΣ Θ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ*
Ο μήνας Σεπτέμβριος για τους Φυτειώτες-Μαχαλιώτες είναι ο μήνας του πανηγυριού, που γίνεται (όπως και πολύ παλαιά) στις 26, την ημέρα της μνήμης του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, προστάτη Άγιου του χωριού. Είναι γνωστό, ότι αρκετά χρόνια πιο πρίν, το πανηγύρι γινόταν στις 8 Μαΐου. Αλλά οι πολλές δουλειές στα καπνά και κυρίως το φύτεμα που συνέπιπτε με το πανηγύρι, δεν επέτρεπαν την άνετη διοργάνωση και την ξέγνοιαστη διασκέδαση με συνέπεια να μεταφερθεί την παραπάνω ημερομηνία η πραγματοποίησή του.
Όμως παρόλα αυτά και τον Μάη η διασκέδαση ήταν διασκέδαση και ο κόσμος κυριολεκτικά ξεφάντωνε. Ίσως, γιατί τότε δεν υπήρχε η μεγάλη διάδοση του ραδιοφώνου και των πικ-απ. Η τηλεόραση ήταν άγνωστη ενώ η συχνή μετάβαση στις κοντινές πόλεις θεωρούνταν κάτι το αδιανόητο. Η βαρελίσια μπύρα “Μάμος” έρεε άφθονη τις μέρες του πανηγυριού στα μαγαζιά, τα ψητά αρνιά στη σούβλα δεν έλειπαν στα σπίτια και τα όργανα στα κέντρα έκαναν χρυσές δουλείες. Μάλιστα ήταν τόσο εξασφαλισμένη η οικονομική επιτυχία τους, ώστε τα ποιο μεγάλα ονόματα, σε πανελλήνια βάση, των καλλιτεχνών του δημοτικού τραγουδιού, το επιδίωκαν και το είχαν σε τιμή τους να εμφανιστούν στο πανηγύρι της Μαχαλάς, που διέθετε κάλους γλεντζέδες και κουβαρντάδες πολλούς….
Και ποιοι γνωστοί μέχρι σήμερα και άγνωστοι τραγουδιστές και οργανοπαίκτες δεν πέρασαν από το πανηγύρι της Μαχαλάς: Τασία Βέρα, Βαγγελιώ Χρηστιά, Κιτσάκης, Τουρκοβασίλης, Σαλέας, Αδελφοί Χαλκιά, Σούκηδες, Βασιλόπουλος, Καλαμπαλίκηδες και ο αξέχαστος Τάκης Καρναβάς. Ο δεξιοτέχνης στο σαντούρι Αριστείδης Μόσχος, ο αόμματος ακορντεονίστας Καββαδίας και άλλοι πολλοί ήταν απαραίτητοι επισκέπτες μας και όλοι συνυπήρχαν κι όλοι έφευγαν ευχαριστημένοι.
Βεβαία μια χρονιά, λίγο έλειψε το πανηγύρι να τιναχτεί στον αέρα. Την παραμονή νωρίς το απόγευμα, στο συγκεκριμένο πανηγύρι τα συγκροτήματα άρχιζαν να ρυθμίζουν την ένταση στα μεγάφωνα με το γνωστό “ένα-ένα, δύο-τρία” και να κουρδίζουν τα όργανα. Και στα μεν κέντρα που ήταν μακριά από την πλατεία, όπως κάτω στον Πλάτανο ή στου Τζαχρήστα, δεν υπήρχε πρόβλημα, στα υπόλοιπα όμως 3-4 που ήταν συγκεντρωμένα στην Απάνω αγορά, έπρεπε όλα να είναι συντονισμένα σε κάποιο βαθμό, για να μην επικαλύπτονται το ένα με τους ήχους του άλλου, όμως κάποιο συγκρότημα δεν θέλησε να συμμορφωθεί πριν την άτυπη αυτή “συμφωνία κυρίων” που ίσχυε κάθε χρόνο για όλους, και έβαλε τα μεγάφωνα του σε μεγαλύτερη δυνατή ένταση, που δεν επέτρεπε στα αλλά μαγαζιά να ακούγονται δικά τους όργανα όσο χρειαζόταν.
Έτρεξαν οι θιγόμενοι καταστηματάρχες και με παρακάλια προς τους απείθαρχους βιολιτζήδες προσπάθησαν να διορθώσουν το κακό. Άδικοι κόποι. Οι θρασείς οργανοπαίκτες το “βιολί τους”. Τα βαλαν και με το αφεντικό που τους είχε κουβαλήσει. Πέρα βρέχει. Δεν έμεινε άλλη λύση, παρά εκπρόσωποι όλων των ζυγιών να μαζευτουν και να τα βρουν μεταξύ τους. Έτσι κι έγινε. Αλλά ούτε και αυτή η κίνηση έφερε αποτελέσματα.
Τότε, οι Χαλκιάδες, που έπαιζαν σε ένα μαγαζί και την εποχή εκείνη συνεργαζόταν με το Ραδιοφωνικό Σταθμό Ιωαννίνων, απείλησαν τους συναδέλφους τους που δεν εννοούσαν να συμμορφωθούν, ότι θα ειδοποιήσουν να έρθουν πομποί μεγάλης ισχύος από τα Γιάννενα.
Μειώθηκε λίγο μετά από αυτό αλλά το πρόβλημα συνέχισε να υπάρχει. Μπροστά στο αδιέξοδο, τηλεγραφούν πραγματικά οι Χαλκιάδες στα Γιάννενα και την επόμενη φτάνει στο χωριό ένας πομπός, που με την πρώτη σύνδεση και τα πρώτα δοκιμαστικά βούιξε ο τόπος και σηκώθηκε κυριολεκτικά το χωριό στο πόδι. Τρόμαξαν οι καταστηματάρχες, υποχώρησαν και οι αμετάπειστοι οργανοπαίχτες, που κατέβασαν σε φιλολογικά όρια την ένταση στα μεγάφωνα τους και το πανηγύρι συνεχίστηκε κανονικά.
*ΒΡΑΧΑΣ Θ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: Είναι λαογράφος και διατηρεί την εξαίρετη σελίδα στο faceboοκ: “Aναμνήσεις Έθιμα Φυτειωτών”, η οποία είναι μια σπουδαία σελίδα λαογραφικής ύλης.
