Οι διαμαρτυρίες των δικαιούχων αγροτών που παραδοσιακά γίνονταν κοινωνοί εδώ και χρόνια της εν λόγω ενίσχυσης, έχουν βάλει στο παιχνίδι και τους τοπικούς βουλευτές οι οποίοι σπεύδουν τις τελευταίες ημέρες να εκφράσουν με τον έναν ή άλλο τρόπο τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Χαρακτηριστικές είναι οι τοποθετήσεις - επικρίσεις των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, Κώστα Καραμανλή, από τις Σέρρες και Μάξιμου Χαρακόπουλου, από τη Λάρισα, και πολλών άλλων, ενώ αντίστοιχα των κυβερνητικών επιλογών προσπάθησε να υπεραμυνθεί ο Λαρισαίος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παπαδόπουλος, ο οποίος προανήγγειλε βελτιώσεις του χάρτη.
Με βάση το κείμενο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που έχει δοθεί σε διαβούλευση ως την 1η Οκτωβρίου νομοί που δεν έχουν πρόβλημα ξηρασίας και παρουσιάζουν μεγάλη οικονομική δραστηριότητα βγαίνουν εκτός επιλεξιμότητας για την καταβολή εξισωτικής, με τους Θεσσαλούς κτηνοτρόφους να ζητούν «την πλήρη κατάργηση της προχειροδουλειάς, δεδομένου ότι για την κατανομή περιοχών συμπεριλήφθησαν οι εκτάσεις με καλλιέργειες αλλά όχι τα βοσκοτόπια».
Επίσης, λένε οι κτηνοτρόφοι, εκτιμήθηκε η οικονομική δραστηριότητα, με υπολογισμό της τυπικής απόδοσης ανά νομό και όχι ανά δήμο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εξαιρεθεί ο νομός Λάρισας, ο οποίος ωστόσο έχει άλλη οικονομική δραστηριότητα από την Ελάσσονα, με αποτέλεσμα πολλοί κτηνοτρόφοι που είχαν επιλέξιμο βοσκότοπο μέσα από την τεχνική λύση στις πρώην ημιορεινές περιοχές και έπαιρναν εξισωτική τώρα δεν θα πάρουν τίποτα.
«Η συγκεκριμένη διαδικασία που κάνατε δεν χρειάζονταν καθηγητές πανεπιστημίου, θα μπορούσε να την κάνει και ένας πρωτοετής φοιτητής», τονίζουν καταγελώντας παραβάσεις και στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΕ) 1305/2013 ο οποίος αναφέρει ότι για το κριτήριο της ξηρασία ορίζεται ο λόγος των ετήσιων βροχοπτώσεων (P) προς την ετήσια δυνητική εξατμισοδιαπνοή (PET) με κατώτερο όριο το P/PET ≤ 0,5. «Γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε η διαδικασία που αναφέρει ο κανονισμός της Ε.Ε. και αυθαίρετα χρησιμοποιήσατε την παραπάνω διαδικασία;», διερωτώνται.
Το κείμενο της διαβούλευσης
Θέμα: Οριοθέτηση περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, εκτός των ορεινών
Η έννοια των μειονεκτικών περιοχών εισήχθη με την οδηγία 75/268/ΕΟΚ «για να εξασφαλίζεται η συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητος και με αυτόν τον τρόπο η διατήρηση ενός ελαχίστου ορίου πυκνότητος πληθυσμού ή η συντήρηση της υπαίθρου σε ορισμένες μειονεκτικές περιοχές» και με απώτερο σκοπό «να ευνοήσει τις γεωργικές δραστηριότητες και να βελτιώσει το εισόδημα των γεωργών σ' αυτές τις περιοχές».
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), με έκθεσή του το 2003 , άσκησε ιδιαίτερη κριτική στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνοντας ότι «Η Επιτροπή δεν διαθέτει επαρκή αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με το κατά πόσο η κατάταξη των μειονεκτικών περιοχών (ΜΠ) είναι έγκυρη. [Ακόμη,] παρά το γεγονός ότι ορισμένοι μακροοικονομικοί και κοινωνικοοικονομικοί δείκτες μεταβλήθηκαν αισθητά και ότι ορισμένες κατατάξεις μπορεί να μην ισχύουν πλέον, η Επιτροπή δεν πρότεινε τροποποίηση των υφιστάμενων κανονιστικών διατάξεων». Και συνεχίζει «Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν ευρύ φάσμα δεκτών για να προσδιορίζουν κατά πόσο οι περιοχές είναι μειονεκτικές η όχι, γεγονός που μπορεί να συνεπαχθεί διαφορές ως προς τη μεταχείριση των δικαιούχων».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αντιδρώντας στην κριτική του ΕΕΣ, ξεκίνησε διαδικασία αλλαγής του τρόπου οριοθέτησης των μειονεκτικών περιοχών της παραγράφου 3.4 της Οδηγίας 75/268/ΕΟΚ (άρθρο 19 Καν(ΕΚ) 1257/1999), καθώς οι ορεινές περιοχές οριοθετούνται με μετρήσιμα κριτήρια, κοινά για όλα τα κράτη – μέλη, ενώ η έκταση των περιοχών με ειδικά μειονεκτήματα υπόκειται σε ανώτατο όριο ανάλογα με την έκταση της χώρας.
Κανονιστικά, η νέα οριοθέτηση βασίστηκε σε βιοφυσικά κριτήρια κοινά για όλα τα κράτη – μέλη, ώστε να εντοπιστούν οι περιοχές που υπόκεινται σε φυσικούς περιορισμούς «ιδίως χαμηλή παραγωγικότητα του εδάφους ή κακές κλιματικές συνθήκες, και η διατήρηση εκτατικής γεωργικής δραστηριότητας να είναι σημαντική στις περιοχές αυτές για τη διαχείριση της γης». Ο αρχικός ορίζοντας εφαρμογής της νέας οριοθέτησης ήταν η 1/1/2010, γι’ αυτό και το νέο καθεστώς συμπεριελήφθη στον Καν(ΕΚ) 1698/2005 (άρθρο 50.3(α)), από οπού προέρχεται και η παραπάνω αναφορά. Η εφαρμογή όμως δεν κατέστη δυνατή, καθώς οι διαδικασίες διαβούλευσης και προσομοίωσης των κριτηρίων της νέας οριοθέτησης αποδείχθηκαν ιδιαίτερα χρονοβόρες, με συνέπεια η έναρξη της εφαρμογής να μετατεθεί για περίοδο 2014 – 2020 (άρθρα 31,32 και Παράρτημα ΙΙΙ καν. (ΕΕ) 1305/2013).
Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 31 του Καν (ΕΕ) 1305/2013, η νέα οριοθέτηση θα έπρεπε να τεθεί σε ισχύ το αργότερο μέχρι την 1/1/2018 αλλά με τον Καν (ΕΕ) 2017/2393 (Omnibus) η προθεσμία εφαρμογής μετατέθηκε για την 1/1/2019.
Οι ενισχύσεις περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα προβλέπονται στο άρθρο 31 του Καν (ΕΕ) 1305/2013, ενώ στην παράγραφο 3 του άρθρου 32 περιγράφεται ο τρόπος καθορισμού των περιοχών.
Η οριοθέτηση πραγματοποιείται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο, οι περιοχές, εκτός των ορεινών περιοχών, θεωρείται ότι αντιμετωπίζουν σημαντικά φυσικά μειονεκτήματα, εάν τουλάχιστον το 60% της γεωργικής έκτασης πληροί τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω κριτήρια, που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ του εν λόγω κανονισμού, στην οριακή τιμή που αναφέρεται.
Η τήρηση των όρων αυτών εξασφαλίζεται σε επίπεδο τοπικών διοικητικών μονάδων ή σε επίπεδο σαφώς προσδιορισμένης τοπικής μονάδας, η οποία καλύπτει μια σαφώς καθορισμένη συνεχή γεωγραφική περιοχή με διακριτά οικονομικά και διοικητικά χαρακτηριστικά (επίπεδο Τοπικής/Δημοτικής Κοινότητας για την Ελλάδα).
Στο δεύτερο στάδιο, μετά την οριοθέτηση με βάση τα ανωτέρω κριτήρια, τα κράτη μέλη προβαίνουν υποχρεωτικά σε συντονισμό ακριβείας (finetuning), βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, με σκοπό τον αποκλεισμό περιοχών, στις οποίες έχουν διαπιστωθεί σημαντικά φυσικά μειονεκτήματα, αλλά έχουν ξεπερασθεί:
- με επενδύσεις ή
- με οικονομική δραστηριότητα ή
- εάν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία φυσιολογικής παραγωγικότητας της γης ή
- εάν οι μέθοδοι παραγωγής ή τα συστήματα καλλιέργειας αντισταθμίζουν την απώλεια εισοδήματος ή τις πρόσθετες δαπάνες.
Διαδικασία οριοθέτησης για τη χώρα μας
Προκειμένου η χώρα μας να οριοθετήσει τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς ανάθεσε σχετική μελέτη έτσι ώστε να διαπιστωθεί ποιες περιοχές και σε τι ποσοστό πληρούν τα βιοφυσικά κριτήρια που θέτει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΕ) 1305/2013. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της σχετικής μελέτης, που εκπονήθηκε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο του μέτρου Τεχνικής Στήριξης του ΠΑΑ 2014 - 2020, για το πρώτο στάδιο οριοθέτησης, σχεδόν το σύνολο της μη ορεινής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της χώρας υπόκειται σε βιοφυσικούς περιορισμούς, με κυριότερο την ξηρασία.
Στη συνέχεια προκειμένου να διαπιστωθεί αν συνεχίζουν να ισχύουν οι φυσικοί περιορισμοί ή έχουν ξεπερασθεί μετά από την πραγματοποίηση επενδύσεων εξετάστηκε αν έχουν γίνει αρδευτικά έργα δεδομένου ότι ο κύριος περιορισμός είναι η ξηρασία. Στη βάση αυτή εξετάστηκε και το ποσοστό άρδευσης ανά Δημοτική / Τοπική Κοινότητα. Για την εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων χρησιμοποιήθηκαν τόσο τα δεδομένα γεωργικής απογραφής της ΕΛΣΤΑΤ όσο και δεδομένα αρδευόμενων αγροτεμαχίων του ΟΣΔΕ. Οπότε εκτιμήθηκε ότι στις Δημοτικές / Τοπικές Κοινότητες, στις οποίες η αρδευόμενη έκταση είναι μεγαλύτερη του 50% έχει αρθεί ο φυσικός περιορισμός και επομένως εξαιρέθηκαν.
Επιπλέον, εκτιμήθηκε η οικονομική δραστηριότητα, με υπολογισμό της τυπικής απόδοσης ανά νομό και εξαιρέθηκαν οι Νομοί που παρουσιάζουν τυπική απόδοση μεγαλύτερη του 80% του μέσου όρου της χώρας, καθώς στις περιοχές αυτές φαίνεται ότι οι γεωργικές πρακτικές έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες, έτσι ώστε να αμβλύνεται η επίδραση των φυσικών περιορισμών.
Ειδικά μειονεκτήματα
Με βάση την παράγραφο 4 του άρθρου 32 Καν(ΕΕ) 1305/2013, μπορούν να καθοριστούν περιοχές, πέραν των ορεινών και αυτών που υπόκεινται σε άλλους φυσικούς περιορισμούς, «[…] εάν αντιμετωπίζουν ειδικά μειονεκτήματα και η διαχείριση γης πρέπει να συνεχισθεί προκειμένου να διατηρηθεί ή να βελτιωθεί το περιβάλλον, να διατηρηθεί η ύπαιθρος, να διαφυλαχθεί το τουριστικό δυναμικό της περιοχής ή να προστατευθεί η ακτογραμμή.
Στις περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα συγκαταλέγονται οι γεωργικές περιοχές εντός των οποίων οι φυσικές συνθήκες παραγωγής είναι παρόμοιες και η συνολική έκταση των οποίων δεν υπερβαίνει το 10 % της έκτασης του συγκεκριμένου κράτους μέλους.».
Με βάση αυτή τη διάταξη και με σκοπό τη διατήρηση της υπαίθρου ή/και τη διαφύλαξη του τουριστικού δυναμικού, ορίζονται ως περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα:
- οι περιοχές της Θράκης που δεν εμπίπτουν σε κάποιον από τους λοιπούς χαρακτηρισμούς·
- οι περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας που εφάπτονται στα χερσαία σύνορα και δεν εμπίπτουν σε κάποιον από τους λοιπούς χαρακτηρισμούς·
- οι νησιωτικές περιοχές που δεν εμπίπτουν σε κάποιον από τους λοιπούς χαρακτηρισμούς, και συγκεκριμένα Δημοτικές / Τοπικές κοινότητες των νησιών της Περιφέρειας Αττικής, της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Επισημαίνεται ότι η ως άνω οριοθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς και των περιοχών με ειδικά μειονεκτήματα υπόκειται στην έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στη συνέχεια παρουσιάζεται χάρτης και κατάλογος των νέων περιοχών με φυσικούς περιορισμούς και των περιοχών με ειδικά μειονεκτήματα.
Αντιδράσεις φορέων και βουλευτών
Τη μελέτη του Γεωπονικού ζητά ο Κώστας Καραμανλής
Τη μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για τις μειονεκτικές περιοχές ζητά με ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφου ο βουλευτής Σερρών κ. Κώστας Καραμανλής. Στο κείμενό του ο κ. Καραμανλής σημειώνει πως η νέα οριοθέτηση των περιοχών αυτών βασίζεται σε «βιοφυσικά κριτήρια», τα οποία λόγω του Κανονισμός 1305/2013 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι κοινά για όλα τα κράτη μέλη.
Συνεπεία αυτών, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είχε αναθέσει στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών σχετική μελέτη έτσι ώστε να διαπιστωθεί ποιες περιοχές της χώρας μας - και σε τι ποσοστό - πληρούν τα εν λόγω κριτήρια.
Στο σχέδιο διαβούλευσης, όμως, εμφανίζονται μεγάλες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας να βρίσκονται εκτός των νέων περιοχών, ενώ σε άλλες, όπως π.χ. στην Π.Ε. Σερρών, δεν επήλθε - μακροσκοπικά τουλάχιστον - ουδεμία μεταβολή στα κριτήρια που λαμβάνει υπόψη η μελέτη.
Συνεπεία αυτών, και με δεδομένο ότι αυτήν τη στιγμή υφίσταται πραγματικός κίνδυνος να δημιουργηθούν σημαντικά προβλήματα από μια πιθανόν λανθασμένη οριοθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, τα οποία με τη σειρά τους θα επιφέρουν αξιοσημείωτες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, οξύνοντας τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες, ζητά ο κ. Καραμανλής την κατάθεση της μελέτης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο:
Στο πλαίσιο εναρμόνισης της χώρας μας στις απαιτήσεις του Κανονισμού 1305/2013, και προκειμένου να έχει το αρμόδιο υπουργείο τη δυνατότητα να συνεχίσει να ενισχύει τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς (εκτός των ορεινών), το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα πρέπει να προβεί σε νέα οριοθέτησή τους.
Ενδεικτικό του προβλήματος που υφίσταται αναφορικά με τον ορισμό των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς αποτελεί η διαχρονική σύγχυση που επικρατεί ανάμεσα στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θυμίζουμε πως το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο - με έκθεσή του - είχε ασκήσει δριμεία κριτική στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπογραμμίζοντας πως παρά το γεγονός ότι ορισμένοι μακροοικονομικοί και κοινωνικοοικονομικοί δείκτες μεταβλήθηκαν αισθητά, κάτι που είχε ως οι υφιστάμενες μειονεκτικές περιοχές να μην ισχύουν πλέον, η Commission ουδέποτε προχώρησε στην κατάθεση πρότασης τροποποίησης των κανονιστικών διατάξεων ως προς την οριοθέτηση των περιοχών αυτών. Υπό τη λογική αυτή, τα στοιχεία που διέθετε η Επιτροπή, σχετικά με το κατά πόσο η κατάταξη των «μειονεκτικών περιοχών» είναι έγκυρη, δεν μπορούσαν να αποδειχθούν επαρκώς.
Σε μια προσπάθεια αντίδρασης, η Commission προχώρησε στην τροποποίηση του τρόπου οριοθέτησης των μειονεκτικών περιοχών, όπως αυτές ορίζονταν με την παράγραφο 4 του άρθρου 3 της Οδηγίας 75/268/ΕΟΚ και το άρθρο 19 του Κανονισμού 1257/1999.
Η νέα οριοθέτηση βασίζεται σε «βιοφυσικά κριτήρια», κοινά για όλα τα κράτη μέλη, ώστε να εντοπιστούν οι περιοχές που υπόκεινται σε φυσικούς περιορισμούς, όπως τα χαμηλής παραγωγικότητας εδάφη, οι κακές κλιματικές συνθήκες και η σημαντική διατήρηση της εκτατικής γεωργικής δραστηριότητας στις περιοχές αυτές.
Λαμβάνοντας υπόψη τα βιοφυσικά κριτήρια που θέτει ο Κανονισμός 1305/2013, έχει ανατεθεί στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών σχετική μελέτη έτσι ώστε να διαπιστωθεί ποιες περιοχές της χώρας μας - και σε τι ποσοστό - πληρούν τα εν λόγω κριτήρια. Επίσης λήφθηκαν υπόψη στοιχεία, όπως π.χ. η ύπαρξη αρδευτικών δικτύων, τα ποσοστά άρδευσης ανά τοπική κοινότητα, στοιχεία του ΟΣΔΕ και δεδομένα γεωργικής απογραφής της ΕΛ.ΣΤΑΤ..
Στο σχέδιο διαβούλευσης εμφανίζονται μεγάλες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας να βρίσκονται εκτός των νέων περιοχών, ενώ σε άλλες, όπως π.χ. στην Π.Ε. Σερρών, δεν επήλθε - μακροσκοπικά τουλάχιστον - ουδεμία μεταβολή στα κριτήρια που λαμβάνει υπόψη η μελέτη. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει μεταβολή στο κλίμα, τα εδάφη εξακολουθούν να είναι περιορισμένης παραγωγικότητας, τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά παραμένουν τα ίδια, δεν υπήρξε καμία μεταβολή στην αρδευόμενη έκταση, αλλά - και το κυριότερο - υπάρχει κλιμακούμενη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Τέλος, υπογραμμίζεται ότι αυτήν την στιγμή υφίσταται πραγματικός κίνδυνος να δημιουργηθούν σημαντικά προβλήματα από μια πιθανόν λανθασμένη οριοθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, τα οποία με τη σειρά τους θα επιφέρουν αξιοσημείωτες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, οξύνοντας τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται για τις ήδη προβληματικές περιοχές μας.
Συνεπεία των ανωτέρω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
Για ποιόν λόγο δεν υπάρχει συνημμένη στη διαδικασία διαβούλευσης η μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών;
Με δεδομένο ότι πολλά κριτήρια με βάση την εικόνα των περιοχών παραμένουν ίδια, τι ακριβώς έλαβε υπόψη της η μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών;
Παράλληλα, καλείται ο κ. Υπουργός όπως καταθέσει αντίγραφο της μελέτης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δεν αξιοποιήθηκαν κλιματολογικά, εδαφολογικά στοιχεία λέει η ΔΑΟΚ Δράμας
Παρατηρήσεις και απόψεις της Δ.Α.Ο.Κ. Δράμας σε ό,τι αφορά στο προσχέδιο του ΥΠΑΑΤ που έχει εκτεθεί προς διαβούλευση στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ και είναι σχετικό με τη νέα οριοθέτηση περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, (εκτός των ορεινών).
Α) Μεθοδολογία προσέγγισης του ζητήματος της κατά περίπτωση πλήρωσης του μοναδικού κριτηρίου του βιοφυσικού περιορισμού της ξηρασίας.
Κατά την άποψη της Υπηρεσίας μας προκύπτει θέμα μη ορθής προσέγγισης του ζητήματος. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το προσχέδιο του ΥΠΑΑΤ, για την όλη προσέγγιση αξιοποιήθηκαν τα αποτελέσματα μελέτης, που εκπονήθηκε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο του μέτρου Τεχνικής Στήριξης του ΠΑΑ 2014 - 2020, για το πρώτο στάδιο οριοθέτησης, σύμφωνα με την οποία «σχεδόν το σύνολο της μη ορεινής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της χώρας υπόκειται σε βιοφυσικούς περιορισμούς, με κυριότερο την ξηρασία».
Για την αξιολόγηση των κριτηρίων του κλίματος καθώς και του εδάφους προκύπτει αβίαστα πως δεν αξιοποιήθηκαν (ούτε και ζητήθηκαν) τα υπάρχοντα στοιχεία (κλιματολογικά, εδαφολογικά) που υπάρχουν στη ΔΑΟΚ της ΠΕ Δράμας και αποδεικνύουν με μετρήσιμα στοιχεία την υπαγωγή στα εν λόγω κριτήρια.
Στην Περιφέρεια ΑΜΘ έχει εκπονηθεί ο Εδαφολογικός χάρτης από το 2010 (Τίτλος Έργου: «Καταγραφή των θρεπτικών στοιχείων, των βαρέων μετάλλων και υδροδυναμικών ιδιοτήτων εδαφών για ορθολογική χρήση λιπασμάτων και νερού και παραγωγή προϊόντων ασφαλείας στην Περιφέρεια ΑΜΘ», συνολικής δαπάνης 4.539.464,36 €). Τα στοιχεία που έχουν προκύψει από το έργο αυτό είναι προφανές ότι δεν αξιοποιήθηκαν.
Ειδικότερα, επισημαίνονται τα παρακάτω:
α) Στη διαβούλευση δεν τέθηκε προς δημόσια πρόσβαση η συγκεκριμένη μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
β) Ο χειρισμός του ζητήματος της οριοθέτησης από μέρους του ΥΠΑΑΤ πραγματοποιήθηκε με βάση το μοναδικό κριτήριο του βιοφυσικού περιορισμού της ξηρασίας. Ωστόσο, ο Κανονισμός (ΕΕ) 1305/2013 (β σχετικό) θεσπίζει στο Παράρτημα ΙΙΙ συγκεκριμένα οκτώ κύρια βιοφυσικά κριτήρια για την οριοθέτηση περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικά μειονεκτήματα.
γ) Το ΥΠΑΑΤ χρησιμοποίησε αποκλειστικά το κριτήριο της ξηρασίας.
δ) Η μεθοδολογία ελέγχου πλήρωσης του κριτηρίου που χρησιμοποιήθηκε αφορά στην εξέταση του αν έχουν γίνει αρδευτικά έργα και του ποσοστού άρδευσης ανά Δημοτική / Τοπική Κοινότητα. Για την εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων χρησιμοποιήθηκαν τόσο τα δεδομένα γεωργικής απογραφής της ΕΛΣΤΑΤ όσο και δεδομένα αρδευόμενων αγροτεμαχίων του ΟΣΔΕ. Οπότε εκτιμήθηκε ότι στις Δημοτικές / Τοπικές Κοινότητες, στις οποίες η αρδευόμενη έκταση είναι μεγαλύτερη του 50% έχει αρθεί ο φυσικός περιορισμός και επομένως εξαιρέθηκαν.
ε) Ωστόσο δεν διευκρινίζεται στο προσχέδιο αν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ της ύπαρξης αρδευτικών έργων και της ύπαρξης ιδιωτικών γεωτρήσεων από τα στοιχεία του ΟΣΔΕ. Μεγάλο ποσοστό αγροτεμαχίων στο ΟΣΔΕ είναι καταχωρισμένα ως αρδευόμενα λόγω ύπαρξης ιδιωτικών γεωτρήσεων και αυτό δεν συνιστά την ύπαρξη αρδευτικών έργων, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο.
στ) Δεν εξετάστηκε επίσης και το ζήτημα της λειτουργίας των ήδη κατά τόπους υπαρχόντων αρδευτικών δικτύων, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις δεν λειτούργησαν ποτέ (Αρδ. δίκτυο Κ. Αγρού Φωτολίβους), λόγω κατασκευαστικών αστοχιών, ή λόγω λειψυδρίας, δεν λειτούργησαν επί σειρά ετών (Αρδ. δίκτυο Βοϊράνης) το οποίο δεν λειτουργεί εξαιτίας βλαβών οφειλόμενων σε συστηματικές κλοπές μηχανολογικού εξοπλισμού.
Β) Δεδομένης της θέσπισης των περιοριστικών κριτηρίων του Παραρτήματος ΙΙΙ του (β) σχετικού Κανονισμού θα πρέπει να ληφθούν κατά περίπτωση σε επίπεδο Δημοτικών Διαμερισμάτων και άλλοι περιοριστικοί παράγοντες. Η εργασία αυτή απαιτεί συστηματική μελέτη κατά περιοχή.
Στη διάθεσή σας είναι οι θεματικοί χάρτες της Π.Ε. Δράμας που αφορούν στην ύπαρξη οργανικών, όξινων και αλατούχων εδαφών, βασισμένοι στα στοιχεία του Εδαφολογικού Χάρτη της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Γ) Στις Δημοτικές/Τοπικές ενότητες των ήδη υφιστάμενων μειονεκτικών περιοχών ή περιοχών φυσικών μειονεκτημάτων οι οποίες σε επίπεδο ΠΕ Δράμας δεν ξεπερνούν το 50% των συνολικά καλλιεργούμενων εκτάσεων, δεν υλοποιήθηκαν αρδευτικά έργα, ούτε και πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις (γεωτρήσεις) προκειμένου να ξεπεραστεί το πρόβλημα της ξηρασίας, δεδομένου ότι δεν είναι οικονομικά βιώσιμες. Γι’ αυτό και στις περιοχές αυτές οι καλλιέργειες είναι ξηρικές χαμηλών αποδόσεων και παραδοσιακά ασκείται εκτατική κτηνοτροφία για την οποία στο προσχέδιο δεν γίνεται καμιά αναφορά και δεν εξάγονται συμπεράσματα για τους κατεξοχήν κατοίκους των περιοχών αυτών, οι οποίοι σε καμιά περίπτωση δεν έχουν τυπική απόδοση μεγαλύτερη του 80% μέσου όρου της χώρας.
Δ) Εγείρονται ανησυχίες για το μέλλον της γεωργίας και της κτηνοτροφίας σε υπό απένταξη περιοχές. Το κόστος παραγωγής που είναι ήδη αυξημένο για πολλούς άλλους λόγους (οδικό δίκτυο, πρόσβαση σε κύρια αστικά κέντρα και λιμένες, φορολόγηση εφοδίων κλπ.) εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Με τον τρόπο αυτόν είναι πιθανή η εγκατάλειψη της καλλιέργειας γαιών με κίνδυνο την ερημοποίηση και η πρόκληση ανεπανόρθωτου πλήγματος στην κτηνοτροφία και στο περιβάλλον.
Ε) Στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν τα προηγούμενα είναι διαθέσιμα από τα αρχεία των ΔΑΟΚ (πρώην Δ/νσεις Εγγείων Βελτιώσεων & Κτηνιατρικές Βάσεις δεδομένων, Τμήμα Κτηνιατρικής), των Τμημάτων Περιβάλλοντος, των Δ/σεων Υδατοϊκονομίας, ΟΣΔΕ.
Τέλος επισημαίνουμε ότι για την ΠΕ Δράμας στις περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα όπως αυτές ήταν ορισμένες, η διαχείριση της γης και κυρίως της κτηνοτροφίας πρέπει να συνεχισθεί προκειμένου να διατηρηθεί ή/& να βελτιωθεί το περιβάλλον, να διατηρηθεί η ύπαιθρος, και να διαφυλαχθεί το δυναμικού του πρωτογενούς τομέα το οποίο σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (απογραφή του 2011) φθίνει.
Στ) Λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια της με αριθμ. 168040/02-09-2010 ΚΥΑ «Καθορισμός κριτηρίων με τα οποία διαβαθμίζεται η αγροτική γη σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας» (ΦΕΚ Β’ 1528) (η οποία δεν έχει εφαρμοσθεί), καθώς και της Αριθμ. 153929/09-06-1983 Εγκυκλίου της Δ/νσης Προστασίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας (με την οποία χαρακτηρίζονται οι γαίες), όπου καθορίζονται οι παράμετροι για τον χαρακτηρισμό της γεωργικής γης, οι περισσότερες εκτάσεις που αποχαρακτηρίζονται δεν είναι υψηλής παραγωγικότητας.
Πριν από οποιαδήποτε ενέργεια, θα έπρεπε να εφαρμοσθεί το άρθρο 56 του Νόμου 2637 ΦΕΚ Α' 200/27-8-1998 «Σύσταση Οργανισμού Πιστοποίησης Λογαριασμών, Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, Οργανισμού Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων, Γενικών Διευθύνσεων και θέσεων προσωπικού στο Υπουργείο Γεωργίας και "Εταιρείας Αξιοποίησης Αγροτικής Γης" Α.Ε. και άλλες διατάξεις», για να μπορέσουμε με αντικειμενικά κριτήρια να κατατάξουμε τις καλλιεργούμενες εκτάσεις.
Ζ) Επισημαίνουμε ότι, αποχαρακτηρίζονται στο νομό Δράμας πάνω από 242.000 στρ.
Στους οικισμούς που αποχαρακτηρίζονται, εκτρέφονται 12.119 βοοειδή, 47.568 πρόβατα και 25.845 αίγες.
Από τους γεωργούς και κτηνοτρόφους των παραπάνω περιοχών, θα αφαιρεθεί η εξισωτική αποζημίωση, με ότι αυτό συνεπάγεται, στη μείωση του εισοδήματος, στην αύξηση του κόστους παραγωγής και όπως αναφέραμε, εγκατάλειψη της υπαίθρου.
Στην κατανομή των βοσκοτόπων η χώρα αντιμετωπίζεται, σαν ενιαία περιοχή και οι βοσκότοποι της Π.Ε. Δράμας, διατίθενται και για κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις εκτός νομού, για τη λήψη της εξισωτικής αποζημίωσης από αγρότες άλλων περιοχών.
Η παρούσα οριοθέτηση, δεν αφορά μόνο την απώλεια αγροτικών πόρων, αλλά επηρεάζει και τα κριτήρια μοριοδότησης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, με αποτέλεσμα να εντείνεται η ενδοπεριφερειακή ανισότητα.
Καταλήγοντας, θεωρούμε ότι πρέπει να επανεξετασθεί η οριοθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, να γίνει με επιστημονικά κριτήρια και να παραμείνει το σύνολο των Δημοτικών-Τοπικών Κοινοτήτων της Π.Ε. Δράμας που οριοθετήθηκαν από την οδηγία 75/268/ΕΟΚ.
Εκτός εξισωτικής 36 Δημοτικά Διαμερίσματα του Ν. Ηλείας λέει ο Κουτσούκος
Κανένα από τα 36 Δημοτικά Διαμερίσματα του Ν. Ηλείας που σήμερα είναι χαρακτηρισμένα ως μειονεκτικά δεν εντάσσεται στις περιοχές που χαρακτηρίζονται με φυσικούς περιορισμούς, βάσει της νέας οριοθέτησης αναφέρει με ερώτηση του ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ νομού Ηλείας κ. Γιάννης Κουτσούκος. Κατά τον ίδιο, προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ο κλάδος της κτηνοτροφίας που έχει δεχτεί τα περισσότερα πλήγματα, θα στερηθεί της εξισωτικής ενίσχυσης που αποτελούσε ένα μέσο εξισορρόπησης στο υψηλό κόστος παραγωγής.
Ολόκληρη η ερώτηση
Την απώλεια της εξισωτικής αποζημίωσης θα έχει ως αποτέλεσμα το νέο σχέδιο του ΥΠΑΑΤ για γεωργούς και κτηνοτρόφους 36 Δημοτικών Διαμερισμάτων της Ηλείας που είναι χαρακτηρισμένα ως μειονεκτικά.
Συγκεκριμένα, με βάση το σχέδιο προς διαβούλευση που έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τίτλο: «Οριοθέτηση περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, εκτός των ορεινών» κανένα Δημοτικό Διαμέρισμα του Ν. Ηλείας δεν εντάσσεται στις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς και κατά συνέπεια οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι των περιοχών αυτών, που έως σήμερα ελάμβαναν την εξισωτική αποζημίωση, θα βρεθούν εκτός συστήματος.
Στην περίπτωση που το σχέδιο του ΥΠΑΑΤ υλοποιηθεί , οι αγρότες των περιοχών αυτών θα υποστούν ένα ακόμα πλήγμα στα τόσα άλλα που συσσώρευσε η Κυβερνητική πολιτική, με αποτέλεσμα τη μείωση του εισοδήματός τους και θα δοκιμαστεί σκληρά η δυνατότητά τους να ζουν και να παράγουν στα χωριά τους.
Προκαλεί δε εντύπωση το γεγονός ότι ο κλάδος της κτηνοτροφίας που έχει δεχτεί τα περισσότερα πλήγματα, αλλά και νιώθει την αδιαφορία της Κυβερνητικής πολιτικής, θα στερηθεί της εξισωτικής ενίσχυσης που αποτελούσε ένα μέσο εξισορρόπησης στο υψηλό κόστος παραγωγής.
Είναι δε επίσης χαρακτηριστικό για τον τρόπο που λειτουργεί η Κυβέρνηση, ότι από την εν λόγω διαβούλευση, απουσιάζουν τα κριτήρια χαρακτηρισμού των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, πράγμα που γεννάει υποψίες για τη σκοπιμότητα της αδιαφανούς αυτής διαδικασίας. Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός κ. Σταύρος Αραχωβίτης:
Γιατί κανένα από τα 36 Δημοτικά Διαμερίσματα του Ν. Ηλείας που σήμερα είναι χαρακτηρισμένα ως μειονεκτικά δεν εντάσσεται στις περιοχές που χαρακτηρίζονται με φυσικούς περιορισμούς;
Με βάση ποια κριτήρια το ΥΠΑΑΤ έχει προχωρήσει στο χαρακτηρισμό των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς;
Έχει λάβει υπόψη της η Κυβέρνηση την επίπτωση στο εισόδημα αγροτών και κτηνοτρόφων από την ενδεχόμενη εφαρμογή του σχεδίου προς διαβούλευση και αν πρόκειται να το διορθώσει;
Μπορεί να διαβεβαιώσει τους γεωργούς και κτηνοτρόφους των υπόλοιπων 85 περιοχών που είναι χαρακτηρισμένες ως ορεινές ότι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν κανονικά την εξισωτική αποζημίωση;
Για τελειωτικό χτύπημα στην κτηνοτροφία μιλά ο Γιάννης Μανιάτης
Η Υπουργική Απόφαση που θα εφαρμοστεί από 01.01.2019, αποκλείει περιοχές όπως Μαλανδρένι, Σχοινοχώρι, Μπόρσα, Λυγουριό, Ηλιόκαστρο, Μετόχι, Αδάμι, Αρκαδικό, Δήμαινα, Επίδαυρος, Κρανίδι, Τραχειά, Δίδυμα, Φούρνοι κ.ά., τονίζει ο βουλευτής Αργολίδας, καθ. Γ. Μανιάτης ο οποίος έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Αποκλείουν 35 δημοτικά διαμερίσματα και χωριά της Αργολίδας από ενισχύσεις εξισωτικών αποζημιώσεων αγροτών και κτηνοτρόφων.
Η Υπουργική Απόφαση που θα εφαρμοστεί από 01.01.2019, αποκλείει περιοχές όπως Μαλανδρένι, Σχοινοχώρι, Μπόρσα, Λυγουριό, Ηλιόκαστρο, Μετόχι, Αδάμι, Αρκαδικό, Δήμαινα, Επίδαυρος, Κρανίδι, Τραχειά, Δίδυμα, Φούρνοι κ.ά.
Η εφαρμογή της απόφασης αυτής, θα έχει ως αποτέλεσμα, τη σημαντική μείωση του εισοδήματος των κατοίκων των 35 αυτών δημοτικών διαμερισμάτων της Αργολίδας, από την απώλεια ενός μέσου εξισορρόπησης της φορολογικής και ασφαλιστικής επιδρομής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Ειδικά ο κλάδος της κτηνοτροφίας θα υποστεί ίσως το τελειωτικό χτύπημα.
Επιπλέον, οι νέοι αγρότες, κτηνοτρόφοι και γεωργοί των οικισμών, θα πάψουν να λαμβάνουν τις επιπλέον μοριοδοτήσεις για ένταξη στο καθεστώς των νέων αγροτών, σχεδίων βελτίωσης, της κατανομής του εθνικού αποθέματος.
Με Ερώτηση μου στη Βουλή, ζητώ από την κυβέρνηση, να αναλάβει τις ευθύνες της για την αρνητική αυτή εξέλιξη σε βάρος χιλιάδων αγροτών της Αργολίδας».
Διορθώσεις γιατί τα λάθη θα μας δεσμεύουν ως το 2027 ζητά ο Κέλλας
Τον κίνδυνο να μείνουν χωρίς εξισωτική αποζημίωση αγρότες του Ν. Λάρισας από 1/1/2019”, επισημαίνει ο αν. Τομεάρχης Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της ΝΔ, βουλευτής Ν. Λάρισας κ. Χρήστος Κέλλας, με ερώτηση προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σταύρο Αραχωβίτη, ζητώντας να προβεί σε ενέργειες επανεξέτασης των σχετικών κριτηρίων και διόρθωσης.
Ο Λαρισαίος πολιτικός, σημειώνει πως «από τη νέα οριοθέτηση περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, που τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπ.ΑΑΤ έως την 1η Οκτωβρίου 2018, αποκλείονται σε ολόκληρη τη χώρα παραδοσιακές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς και ειδικά μειονεκτήματα».
Αναλυτικά η ερώτηση:
Σύμφωνα με σχέδιο Υπουργικής Απόφασης, από τη νέα οριοθέτηση περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, που τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπ.ΑΑΤ έως την 1η Οκτωβρίου 2018, αποκλείονται σε ολόκληρη τη χώρα παραδοσιακές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς και ειδικά μειονεκτήματα.
Αποτέλεσμα, χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς εξισωτική αποζημίωση από το 2019.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους χάρτες που αναρτήθηκαν, είναι ιδιαίτερα έντονο για τη Θεσσαλία και δη το Ν. Λάρισας.
Επειδή για τους αγρότες και κτηνοτρόφους η εξισωτική αποζημίωση αποτελεί βασικότατη ενίσχυση, ως αντιστάθμισμα του υψηλού κόστους παραγωγής των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, ειδικά στην περίοδο που διανύουμε, που το αγροτικό εισόδημα και οι τιμές στο γάλα και τα αμνοερίφια, καταρρέουν.
Επειδή η κύρωση του νέου χάρτη με τις μειονεκτικές περιοχές θα λειτουργήσει δεσμευτικά για τη χώρα, όχι μόνο για τα έτη 2019 -2020 αλλά για ολόκληρη την προγραμματική περίοδο 2021 – 2027.
Επειδή όσο το ζήτημα βρίσκεται σε διαβούλευση, υπάρχουν περιθώρια διόρθωσης των αδικιών.
Ερωτάσθε Κύριε Υπουργέ:
Ποια είναι τα κριτήρια για την οριοθέτηση των περιοχών με ειδικά μειονεκτήματα και με ποια αιτιολογία έμειναν εκτός χάρτη πολλές περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας;
Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προχωρήσετε για την επανεξέταση των σχετικών κριτηρίων και τη διόρθωση των αδικιών στο νέο χάρτη μειονεκτικών περιοχών για το Ν. Λάρισας, ώστε να τύχουν οι αγρότες και κτηνοτρόφοι του Νομού της εξισωτικής αποζημίωσης, που είναι απόλυτα αναγκαία για την επιβίωσή τους;
Περιοχές με μορφολογικές ιδιαιτερότητες στη Φθιώτιδα έμειναν έξω λέει ο Σταϊκούρας
Πολλές τοπικές κοινότητες και της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας, αν και παρουσιάζουν ιδιαίτερα μορφολογικά και κλιματικά χαρακτηριστικά για παράδειγμα Άγιος Στέφανος, Παναγιά, Περιβόλι και Πετρωτό του Δήμου Δομοκού, διακόπτεται η ένταξή τους στις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, με αποτέλεσμα οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι των περιοχών αυτών, που έως σήμερα ελάμβαναν την εξισωτική αποζημίωση, να βρεθούν εκτός συστήματος, λέει με ερώτηση του ο βουλευτής Φθιώτιδας της ΝΔ Χρήστος Σταϊκούρας.
Ολόκληρη η ερώτηση
Με βάση το σχέδιο νόμου προς διαβούλευση που έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τίτλο: «Νέα οριοθέτηση περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, εκτός των ορεινών», για πολλές τοπικές κοινότητες (και) της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας, αν και παρουσιάζουν ιδιαίτερα μορφολογικά και κλιματικά χαρακτηριστικά (ενδεικτικά αναφέρονται οι Τοπικές Κοινότητες Άγιος Στέφανος, Παναγιά, Περιβόλι και Πετρωτό του Δήμου Δομοκού), διακόπτεται η ένταξή τους στις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, με αποτέλεσμα οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι των περιοχών αυτών, που έως σήμερα ελάμβαναν την εξισωτική αποζημίωση, να βρεθούν εκτός συστήματος. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις αναφερόμενες περιοχές, η αποξηραμένη λίμνη Ξυνιάδας, πέρα από την καθίζηση που έχει υποστεί, αποτελεί πλέον και παράγοντα εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων στην ευρύτερη περιοχή, τα οποία οδηγούν σε σημαντική μείωση της παραγωγής, και σε σημαντική απώλεια εισοδήματος των αγροτών της περιοχής. Κατόπιν των ανωτέρω,
ΕΡΩΤΑΤΑΙ
ο κ. Υπουργός:
Σκοπεύει να λάβει υπόψη του το ΥΠΑΑΤ τις μορφολογικές και κλιματικές ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν ορισμένες αγροτικές περιοχές, όπως αυτή που αναφέρεται ανωτέρω;
Και τα 40 μειονεκτικά χωριά Λάρισας χάνουν την εξισωτική κατά τον Χαρακόπουλο
«Αγρότες και κτηνοτρόφοι του Νομού Λάρισας κινδυνεύουν να χάσουν την εξισωτική αποζημίωση καθώς όλος ο νομός εξαιρείται από τον κατάλογο των νέων περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, που προτείνονται στο σχέδιο διαβούλευσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης». Τα παραπάνω τονίζει ο Τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Λαρίσης, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος σε ερώτησή του προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σταύρο Αραχωβίτη.
Όπως υπογραμμίζει «το κείμενο προς διαβούλευση, το οποίο έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο του ΥπΑΑΤ, αφορά τη νέα οριοθέτηση των περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα –κοινώς πρώην μειονεκτικές περιοχές– και έχει δημιουργήσει ήδη αντιδράσεις στους κόλπους των αγροτών και κτηνοτρόφων των μειονεκτικών περιοχών του νομού Λάρισας. Κι αυτό, διότι, στην υπάρχουσα πρόταση για τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς δεν περιλαμβάνεται καμία από τις 40 Τοπικές ή Δημοτικές Κοινότητες του Νομού Λάρισας (Ελασσόνα, Αμούρι, Άζωρο, Βλαχογιάννι, Γαλανόβρυση, Γεράνια, Δαμάσι, Δολίχη, Δομένικο, Ευαγγελισμό, Καλλιθέα, Κεφαλόβρυσο, Κοκκινόγειο, Λόφο, Λικούδι, Μαγούλα, Μεγ. Ελευθεροχώρι, Μεσοχώρι, Μηλέα, Παλαιόκαστρο, Πραιτώρι, Πύθιο, Στεφανόβουνο, Συκέα, Τσαριτσάνη, οικισμό Πέρα Χώρας Τυρνάβου, Γερακάρι, Δήμητρα, Μαρμαρίνη, Ελάτεια, Ευαγγελισμό Τεμπών, Τέμπη, Ιτέα, Αγναντερή, Αχίλλειο, Δίλοφο Φαρσάλων, Ερέτρεια, Ναρθάκι, Νεράϊδα και Γόννους) που έως σήμερα χαρακτηρίζονταν ως μειονεκτικές, με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία, με αποτέλεσμα τα έντονα ερωτήματα για πιθανή απώλεια της εξισωτικής αποζημίωσης και άλλων ενισχύσεων.
Οι ενστάσεις του κτηνοτροφικού κόσμου αποτυπώνονται ξεκάθαρα και στην επιστολή της Ομοσπονδίας Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας προς τον αρμόδιο υπουργό, με την οποία καλούν να καταρτιστεί νέος χάρτης από το ΥπΑΑΤ με σωστή χρήση των παραμέτρων που θέτει ο νέος κανονισμός της ΕΕ. Μάλιστα, υπενθυμίζουν την υπόσχεση της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα με τις μειονεκτικές περιοχές.
Οι ενισχύσεις και ειδικά η εξισωτική αποζημίωση σε αγρότες και κτηνοτρόφους των ημιορεινών – μειονεκτικών περιοχών, αποτελούν σημαντικό συμπλήρωμα για την μειωμένη παραγωγικότητα και τις άλλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κατά την παραγωγική διαδικασία. Είναι μια από τις ενισχύσεις που πραγματικά “πιάνουν τόπο” και η κοινωνική της διάσταση είναι πολύτιμη για τα χωριά της επαρχίας, που φθίνουν χρόνο με το χρόνο.
Στη θητεία της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, οι αγρότες και κτηνοτρόφοι έχουν ήδη βιώσει την δραστική περικοπή του 50% της εξισωτικής αποζημίωσης και πλήθος άλλων επιλογών και αποφάσεων, που έχουν τραγικές συνέπειες στη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων και των νοικοκυριών τους. Συνεπώς, οι αποφάσεις που θα παρθούν για το ανωτέρω ζήτημα, δεδομένου ότι θα έχουν εφαρμογή τουλάχιστον για την περίοδο 2021-2027, θα πρέπει να είναι προϊόν ενδελεχούς επεξεργασίας με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς έχουν άμεσες επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο μεγάλου μέρους του αγροτικού κόσμου».
Κατόπιν τούτων, ο Μάξιμος Χαρακόπουλος θέτει 7 συγκεκριμένα ερωτήματα στον αρμόδιο υπουργό:
1.Με την υπάρχουσα πρόταση στο κείμενο της διαβούλευσης, χάνουν ή όχι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι του νομού Λάρισας την εξισωτική αποζημίωση που έπαιρναν μέχρι σήμερα;
2.Για ποιο λόγο δεν ενεργοποιήθηκαν νωρίτερα οι διαδικασίες για την διαβούλευση, ώστε να υπάρχει εύλογος χρόνος για την επεξεργασία των προτάσεων;
3.Προτίθεστε να μας γνωστοποιήσετε τα κριτήρια, τα στοιχεία και τις πηγές τους, βάση των οποίων αποκλείστηκαν οι τοπικές και δημοτικές κοινότητες του νομού Λάρισας από τον πίνακα των περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα;
4.Είχε ζητηθεί η συνδρομή των δήμων, των τοπικών κοινοτήτων και των φορέων αγροτών και κτηνοτρόφων για τη διαμόρφωση του πίνακα;
5.Ποιο το χρονοδιάγραμμα των τελικών αποφάσεων και από πότε και για πόσο καιρό θα είναι δεσμευτική η εφαρμογή τους;
6.Βάση των αποφάσεων που θα παρθούν, θα επηρεαστούν και άλλες ενισχύσεις ή μέτρα του ΠΑΑ; Αν ναι ποια είναι αυτά;
7.Υπάρχει η πρόθεση και τα περιθώρια για αλλαγές στο υπάρχον σχέδιο, και αν ναι με ποιο τρόπο και ποια διαδικασία;
Όλη η Θεσσαλία εκτός, ξεπερνάει τα όρια του θύμου φωνάζουν οι κτηνοτρόφοι
Την έντονη αντίδρασή της η οποία «ξεπερνάει τα όρια του θυμού» καθώς σχεδόν ολόκληρη η Θεσσαλία βρίσκεται εκτός των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς εκφράζει η Ομοσπονδία Κτηνοτροφικών Συλλόγων & Κτηνοτρόφων Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η Ομοσπονδία, ζητά την πλήρη κατάργηση αυτής της «προχειροδουλειάς» όπως λέει που έγινε και άμεσα να καταρτιστεί νέος χάρτης με τις πραγματικές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς χρησιμοποιώντας σωστά τον κανονισμό της Ε.Ε. Με επιστολή της, που υπογράφει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Νίκος Παλάσκας, προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρει τα εξής:
«Κύριε, Υπουργέ έχει βγει σε διαβούλευση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης η νέα οριοθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς όπου δεν περιλαμβάνονται οι ορεινές περιοχές. Εκφράζουμε την έντονη αντίδρασή μας η οποία ξεπερνάει τα όρια του θυμού καθώς σχεδόν ολόκληρη η Θεσσαλία βρίσκεται εκτός των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς. Αν εξαιρεθούν οι 20 τοπικές κοινότητες στην Μαγνησία που είναι εντός των περιοχών όλη η υπόλοιπη Θεσσαλία είναι εκτός και πάρα πολλοί κτηνοτρόφοι που τους έχει δώσει το Υπουργείο σας με την τεχνική λύση επιλέξιμο βοσκότοπο στις πρώην ημιορεινές περιοχές και έπαιρναν εξισωτική αποζημίωση τώρα δεν θα πάρουν τίποτα.
Διαβάζοντας το έγγραφο της διαβούλευσης και ποιο συγκεκριμένα την διαδικασία οριοθέτησης για την χώρα μας έκπληκτοι αντιληφθήκαμε ότι :
1.«προκειμένου να διαπιστωθεί αν συνεχίζουν να ισχύουν οι φυσικοί περιορισμοί ή έχουν ξεπερασθεί μετά από την πραγματοποίηση επενδύσεων εξετάστηκε αν έχουν γίνει αρδευτικά έργα δεδομένου ότι ο κύριος περιορισμός είναι η ξηρασία. Στη βάση αυτή εξετάστηκε και το ποσοστό άρδευσης ανά Δημοτική / Τοπική Κοινότητα. Για την εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων χρησιμοποιήθηκαν τόσο τα δεδομένα γεωργικής απογραφής της ΕΛΣΤΑΤ όσο και δεδομένα αρδευόμενων αγροτεμαχίων του ΟΣΔΕ. Οπότε εκτιμήθηκε ότι στις Δημοτικές / Τοπικές Κοινότητες, στις οποίες η αρδευόμενη έκταση είναι μεγαλύτερη του 50% έχει αρθεί ο φυσικός περιορισμός και επομένως εξαιρέθηκαν.» Χρησιμοποιήσατε σαν δεδομένο για την ξηρασία το ποσοστό των αρδευόμενων / προς το σύνολο των καλλιεργούμενων εκτάσεων και δεν λάβατε καθόλου υπ’ όψιν τις βοσκήσιμες εκτάσεις που είναι εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα σε όλη την Θεσσαλία. Στο άρθρο 4 του Κανονισμό Ε.Ε. 1307/2013 ορίζεται ως γεωργική έκταση οποιαδήποτε έκταση αρόσιμης γης, μόνιμων βοσκοτόπων και μόνιμων λειμώνων ή μόνιμων καλλιεργειών. Γιατί δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν και οι μόνιμοι βοσκότοποι; Η συγκεκριμένη διαδικασία που κάνατε δεν χρειάζονταν καθηγητές πανεπιστημίου, θα μπορούσε να την κάνει και ένας πρωτοετής φοιτητής.
.2.Σαν να μην έφτανε αυτό παραβήκατε και τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΕ) 1305/2013 ο οποίος αναφέρει ότι για το κριτήριο της ξηρασία ορίζεται ο λόγος των ετήσιων βροχοπτώσεων (P) προς την ετήσια δυνητική εξατμισοδιαπνοή (PET) με κατώτερο όριο το P/PET ≤ 0,5. Γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε η διαδικασία που αναφέρει ο κανονισμός της Ε.Ε. και αυθαίρετα χρησιμοποιήσατε την παραπάνω διαδικασία;
3.Ενώ έχετε ορίσει ως Τοπική Διοικητική Μονάδα για την Ελλάδα τις Τοπικές/ Δημοτικές Κοινότητες και τις χρησιμοποιείτε στο κριτήριο της Ξηρασίας, στην οικονομική δραστηριότητα χρησιμοποιείται τους Νομούς και όχι τουλάχιστον τους Δήμους. Εδώ πρέπει να σας υπενθυμίσουμε ότι π.χ. στον Νομό Λάρισας άλλη οικονομική δραστηριότητα έχει ο Δήμος Λαρισαίων και άλλη ο Δήμος Ελασσόνας με αποτέλεσμα περιοχές που πληρούν τα κριτήρια του ευρωπαϊκού κανονισμού να τίθενται εκτός. Τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν πάρα πολλές σε όλη την χώρα.
Το 2016 μετά την δημοσίευση του ΦΕΚ 1275/2016 όπου αναφέρονταν στο τρόπο και στο ποσό της εξισωτικής αποζημίωσης είχαμε επισκεφθεί τον προκάτοχό σας τον κ. Αποστόλου και του διαμαρτυρηθήκαμε έντονα για την μείωση της εξισωτικής στους κτηνοτρόφους κατά τουλάχιστον 50%. Σε εκείνη την συνάντηση μας είχε υποσχεθεί ότι δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα με τις ημιορεινές περιοχές. Σήμερα βλέπουμε κ. Αραχωβίτη ότι συνεχίζεται το κακό και το χειρότερο είναι ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βλέπει τον Έλληνα κτηνοτρόφο ως εχθρό και όχι ως έναν από τους κλάδους που μπορούν να βοηθήσουν την χώρα να ορθοποδήσει. Δεν μπορούμε να το εκλάβουμε αλλιώς όταν τα τελευταία 3,5 χρόνια αυξήσατε την φορολογία, αυξήσατε τις ασφαλιστικές εισφορές, καταργήσατε την επιστροφή φόρου για το πετρέλαιο, «καταργήσατε» τους ελέγχους στο αιγοπρόβειο γάλα, μειώσατε κατά 50% την εξισωτική αποζημίωση και τώρα την καταργείται σε μεγάλο κομμάτι κτηνοτρόφων. Ως Ομοσπονδία κτηνοτροφικών συλλόγων & κτηνοτρόφων Περιφέρειας Θεσσαλίας ζητάμε την πλήρη κατάργηση αυτής της προχειροδουλειάς που έγινε και άμεσα να καταρτιστεί νέος χάρτης με τις πραγματικές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς χρησιμοποιώντας σωστά τον κανονισμό της Ε.Ε.».
Προαναγγέλλει βελτιώσεις του χάρτη ο Παπαδόπουλος
Τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί στις τάξεις των δικαιούχων έως τώρα εξισωτικής αποζημίωσης και που βάσει του νέου χάρτη φαίνεται να μένουν εκτός πληρωμής επιχειρεί να κάμψει ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας, Νίκος Παπαδόπουλος, ο οποίος προαναγγέλλει αλλαγές και βελτιώσεις του χάρτη από το Υπουργείο και προσθήκη κι άλλων κριτηρίων για τις περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα. Σύμφωνα δε, με ανακοίνωση, που εξέδωσε μιλά για σκόπιμη διαστρέβλωση της αλήθειας από από εκπροσώπους της Ν.Δ.
Ολόκληρη η δήλωση του Νίκου Παπαδόπουλου
«Aπό το 2013 έχει ψηφιστεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (επί κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) ο κανονισμός 1305/2013 για την επαναχάραξη των ζωνών των μειονεκτικών περιοχών, με βάση νέα αντικειμενικά και υποχρεωτικά κριτήρια, όπως το κλίμα, το νερό και το έδαφος. Τα κριτήρια αυτά ισχύουν για όλους ,για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο τέλος θα εγκρίνει πως εφαρμόσαμε τα κριτήρια αλλά και τη διαδικασία που ορίζει ο Κανονισμός. Δεν μπορεί να αναβάλλεται άλλο η εφαρμογή του Κανονισμού. Εξαντλήθηκε κάθε χρονικό περιθώριο που έδινε ο Κανονισμός. Αν δεν οριστούν οι περιοχές αυτές τώρα, το 2019 δεν θα μπορεί να πληρωθεί εξισωτική, αλλά ούτε και τα επόμενα χρόνια. Ο χάρτης που ισχύει τώρα, έχει να ανανεωθεί από το 1981.
Tο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση από τις 13 Σεπτεμβρίου μέχρι την 1η Οκτωβρίου το νέο χάρτη των μειονεκτικών περιοχών: α) περιοχές με φυσικούς περιορισμούς και β) περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα.
Σκοπός της διαβούλευσης είναι να τεθούν ερωτήματα, σχόλια και παρατηρήσεις σχετικά με τη νέα οριοθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς. Στη συνέχεια, με βάση τις προτάσεις και τις αντιδράσεις, θα βελτιώσουμε όσο μπορούμε την οριοθέτηση. Συγκεκριμένα, οι περιοχές οι οποίες είναι σημαντικές για την άσκηση της γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας, θέλουμε να συνεχίσουν να ενισχύονται με τα ποσά της εξισωτικής αποζημίωσης. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Αραχωβίτης διαβεβαιώνει ότι καμία από τις περιοχές που πραγματικά έχουν ανάγκη στήριξης δε θα μείνει εκτός εξισωτικής. Υπάρχει η δυνατότητα διορθώσεων και βελτιώσεων.
Η χάραξη/οριοθέτηση των ορεινών περιοχών δεν αλλάζει, ισχύει ως έχει, επειδή οι περιοχές αυτές έχουν καθοριστεί με βάση το υψόμετρο (σ.σ. που δεν αλλάζει μέσα στο χρόνο).
Επιπλέον, για όσες περιοχές αναγκαστικά θα πρέπει να βγουν εκτός των μειονεκτικών, θα υπάρξει μία μεταβατική περίοδος και θα παίρνουν μέρος της εξισωτικής αποζημίωσης για δύο χρόνια.
Η νέα οριοθέτηση των περιοχών επηρεάζει μόνο τα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης: κυρίως την εξισωτική και δευτερευόντως σχέδια βελτίωσης, νέους γεωργούς γιατί αφορά στο χαρακτηρισμό των περιοχών σε σχέση με τη γεωργία. Δεν επηρεάζει το LEADER και το ΕΣΠΑ.
Η διαδικασία του καθορισμού των μειονεκτικών περιοχών:
α) Περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Για να οριοθετηθεί μια περιοχή ως υποκείμενη σε φυσικούς περιορισμούς (μειονεκτική), θα πρέπει, με βάση τον Καν(ΕΕ) 1305/2013 και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συντρέχουν, σωρευτικά (αθροιστικά), οι παρακάτω προϋποθέσεις:
-η περιοχή να υπόκειται σε κάποιον από τους βιοφυσικούς περιορισμούς με βάση συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια για το έδαφος και κλίμα, παράγοντες δηλαδή που συνδέονται με τη γεωργία και την παραγωγικότητά της
-οι εν λόγω περιορισμοί να μην έχουν ξεπεραστεί είτε με επενδύσεις είτε με κατάλληλη προσαρμογή της γεωργικής δραστηριότητας.
Οι κυριότεροι βιοφυσικοί περιορισμοί που επηρεάζουν τη γεωργική δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι η ξηρασία και η ποιότητα του εδάφους.
Για να κριθούν ως υποκείμενες σε φυσικούς περιορισμούς, οι περιοχές που επηρεάζονται από την ξηρασία θα πρέπει να μην έχουν τη δυνατότητα άρδευσης και, επιπλέον, οι οικονομικές επιδόσεις της γεωργίας να υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με το σύνολο της χώρας. Διαφορετικά, θεωρείται ότι το μειονέκτημα που δημιουργείται από τις συνθήκες ξηρασίας έχει ξεπεραστεί.
Αντίστοιχα, στις περιοχές με κακή ποιότητα εδάφους θα πρέπει να καταδεικνύεται ότι οι οικονομικές επιδόσεις της γεωργίας, στις εν λόγω περιοχές, υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με το σύνολο της χώρας.
Τα παραπάνω έχουν εφαρμοστεί χρησιμοποιώντας επιστημονικά αξιόπιστες και πλήρως διαφανείς μεθόδους και με βάση κοινώς αποδεκτά και απολύτως μετρήσιμα δεδομένα. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται και από την έγκριση που έχει λάβει η μελέτη, που ανέθεσε για αυτό το σκοπό το ΥΠΑΑΤ στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την εφαρμογή των βιοφυσικών κριτηρίων.
β) Περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα (όπου εμείς θέτουμε τα κριτήρια και όχι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή), προτάθηκε και επιλέχθηκε η εφαρμογή χωρικών και κοινωνικών κριτηρίων με βάση τις ακόλουθες αρχές:
Η αγροτική δραστηριότητα και το αγροτικό τοπίο δέχονται σημαντικές πιέσεις στις νησιωτικές περιοχές τόσο εξαιτίας της δυσχερούς σύνδεσης με την ηπειρωτική χώρα, η οποία αυξάνει το μεταφορικό κόστος συμπιέζοντας την πρόσοδο που λαμβάνουν οι παραγωγοί, όσο και εξαιτίας του ανταγωνισμού με άλλες δραστηριότητες, κυρίως τουριστικές, για τη χρήση της γης. Οι πιέσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε εγκατάλειψη της γεωργικής δραστηριότητας με σημαντικές συνέπειες στο μόνιμο νησιωτικό πληθυσμό, το τοπίο και τη βιοποικιλότητα.
Οι περιοχές που εφάπτονται των χερσαίων συνόρων της χώρας είναι κομβικής σημασίας για της ασφάλεια της χώρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα ιδίως όταν αυτά είναι με χώρες εκτός Ευρώπης. Είναι, επομένως, απαραίτητη η διατήρηση της υπαίθρου και της παραμονής των κατοίκων, στις εν λόγω περιοχές, η οποία είναι στενά συνυφασμένη με τη γεωργική δραστηριότητα.
Το ύψος ενίσχυσης στις περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα θα καθορισθεί στο πλαίσιο της μελέτης, αφού οριστικοποιηθούν οι περιοχές.
Όλα τα παραπάνω έχουν τεθεί σε διαβούλευση προκειμένου να αναπτυχθεί μια γόνιμη συζήτηση πριν την οριστικοποίηση της οριοθέτησης και μπορεί να διευρυνθούν.
Καταλήγοντας ο κ. Παπαδόπουλος επισημαίνει ότι:
Η διαβούλευση είναι ανοιχτή και το Υπουργείο μπορεί να προχωρήσει σε αλλαγές και βελτιώσεις του χάρτη
Μπορούν να προστεθούν και άλλα κριτήρια για τις περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα προκειμένου να επιλεγούν και άλλες περιοχές, αρκεί να τεκμηριώνονται
Είναι υποχρέωση της χώρας μας να εφαρμόσει τον ευρωπαϊκό κανονισμό
Δεν θα υπάρξουν αδικίες για τις περιοχές που πραγματικά έχουν μειονεκτήματα και δημιουργούνται εμπόδια στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους
Επειδή η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την 1η Οκτωβρίου και επειδή τα χρονικά όρια είναι περιορισμένα, χρειάζεται να κατατεθούν προτάσεις και όχι αφορισμοί.
