Πανελλαδική εντύπωση, με πολλές αναδημοσιεύσεις, έχει προκαλέσει η ενημέρωση του Υπουργείου Πολιτισμού, σχετικά με τα αποτελέσματα της ανασκαφής στη νήσο Χρυσή της Ιεράπετρας, που δημοσιεύονται ανωτέρω. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, εντοπίστηκαν μεγάλες ποσότητες πορφύρας και κτίσματα ενός μινωικού οικισμού, που έφερε στο φως η συστηματική ανασκαφή υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου, αρχαιολόγου Χρύσας Σοφιανού.
Η συστηματική ανασκαφή έφερε στο φως ένα μεγάλο κτήριο, το Β2, με πολλά δωμάτια, το οποίο κατοικήθηκε χωρίς διακοπή στην Παλαιοανακτορική και Νεοανακτορική περίοδο, από τη Mεσομινωική IIB έως την Υστερομινωική IB περίοδο (1800-1500 περίπου π.Χ.). Ο οικισμός είχε μια ανθηρή οικονομία που δεν φαίνεται από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, αλλά από τα εξαιρετικής ποιότητας αντικείμενα που βρέθηκαν στις κατοικίες. Παρά την απλή αρχιτεκτονική τους, δύο δωμάτια περιείχαν «θησαυρούς» από μέταλλα, γυαλί και ημιπολύτιμους λίθους. Σε γωνία δωματίου του ίδιου κτηρίου, εντοπίστηκε ένας ακόμη θησαυρός με τάλαντα, ένα μεγάλο πριόνι και τρία αγγεία, όλα από χαλκό. Πρόκειται για έναν μεγάλο θησαυρό μετάλλων, από τους μεγαλύτερους που έχουν βρεθεί ως σήμερα στην Κρήτη.
«Μεγάλη παραγωγή πορφύρας και σπάνια τάλαντα»
Επικοινωνήσαμε με την κ. Σοφιανού που συμμετείχε στη Λευκωσία στην ημερίδα «Porphyra Πορφύρα Workshop». Στη διάρκειά της παρουσίασε το Μινωικό εργαστήριο πορφύρας που βρέθηκε στη Χρυσή.
«Στην Κύπρο παρευρέθηκα σε ημερίδα, θέμα της οποίας ήταν η πορφύρα. Από την Ελλάδα υπήρχαν αρκετές συμμετοχές. Ευτυχής συγκυρία ήταν η σχεδόν ταυτόχρονη δημοσίευση των αποτελεσμάτων από τα δικά μας ευρήματα πορφύρας στη νήσο Χρυσή της Ιεράπετρας. Η δική μας ανακοίνωση ήταν ιδιαίτερα σημαντική και διήρκεσε μια ώρα, με πολλές εξηγήσεις. Τα αναλυτικά αποτελέσματα θα τα παρουσιάσω στο επόμενο Κρητολογικό Συνέδριο», σημείωσε.
Για την πορφύρα η κ. Σοφιανού μας ενημέρωσε ότι «από τις ανασκαφές των δυο τελευταίων ετών, ιδίως των φετινών, διαπιστώσαμε ότι στο νησί υπήρχε μια εντατική επεξεργασία πορφύρας βαφής, η οποία αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των πρώτων ανακτόρων της Κρήτης. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι μιλάμε για την αρχαιότερη βιοτεχνική εγκατάσταση επεξεργασίας πορφύρας. Έχουμε 3 κτήρια στα οποία γινόταν επεξεργασία πορφύρας… κατά κόρον και όχι μόνο για το σπίτι. Σίγουρα λοιπόν γινόταν εμπόριο, ήταν μια βιοτεχνική παραγωγή και για εξαγωγές».
Για το Β2 κτήριο η κ. Σοφιανού ανέφερε ότι «η ανασκαφή δεν έχει ολοκληρωθεί. Δεν φαίνεται να έχει πορφύρα και πιθανότατα ήταν διοικητικό κέντρο. Πιθανότατα οι κάτοικοι του κτηρίου αυτού ανήκαν σε ένα ανώτερο κοινωνικό επίπεδο και είχαν ένα διοικητικό ρόλο. Έχουμε σκάψει 15 δωμάτια και συνεχίζουμε, αλλά δεν περιμένουμε του χρόνου να βρούμε τέτοιους θησαυρούς».
Για τα τάλαντα που βρέθηκαν η κ. Σοφιανού εξήγησε «με αυτό το μέγεθος, θεωρούνται σπάνια ευρήματα και δεν τα βρίσκουμε παντού. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχε εμπόριο. Ήταν τα νομίσματα της εποχής. Πρόκειται για ένα μεγάλο θησαυρό μετάλλων, από τους μεγαλύτερους που έχουν βρεθεί ως σήμερα στην Κρήτη. Θα ήθελα να σας ενημερώσω ακόμα ότι θα ληφθούν μέτρα για την προστασία του χώρου».
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ