Τουρκία: Γιατί δεν την συμφέρει ένα θερμό επεισόδιο – Τι υποστηρίζει ο Τουρκολόγος Δημήτρης Σταθακόπουλος, που μελετά την τουρκική ιστορία
Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, Δρας Παντείου Πανεπιστημίου ( Κοινωνιολογία της ιστορίας οθωμανικής περιόδου ) – Οθωμανολόγος/Τουρκολόγος – Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, έχει πολλές φορές πει την γνώμη του για την Τουρκία, προσεγγίζοντας τα θέματα από μια άλλη οπτική.
Μάλιστα πέρυσι τέτοια εποχή είχε δηλώσει ότι ο Ερντογάν θα απελευθέρωνε τους δυο Έλληνες στρατιωτικούς, δίνοντάς τους «χάρη», όπως και έγινε. Παράλληλα έχει προβλέψει ότι η Τουρκία δεν θα θα πτώχευε το 2018 , πως δεν θα μετέτρεπε την αγιά Σοφιά σε Τζαμί , ότι ο Γιλντιρίμ θα πετύχαινε την ακύρωση των δημοτικών εκλογών και την επανάληψή τους, καθώς και ότι η Τουρκία είναι πλήρως προβλέψιμη και επ’ ουδενί απρόβλεπτη.
Ας δούμε την άποψή του για τις τρέχουσες εξελίξεις στα ελληνιτουρκικά:
Ερωτ.: Τελικά, μέχρι πού μπορεί να φθάσει ο Ερντογάν ;
Απ.: Θα φτάσει μέχρι εκεί που οι αντοχές και οι συμμαχίες του επιτρέπουν.
Ας δούμε λοιπόν τι «φανερά χαρτιά» έχει:
Μέλος των G20, μέλος του ΝΑΤΟ, δεν έχει διαρρήξει σχέσεις με ΗΠΑ, καλές σχέσεις με Ρωσία, Ιράν, Κίνα, ( με επενδύσεις στη χώρα του ),
μετέχει με 6,45% στο τεράστιο κεφάλαιο της IsBD ( Ισλαμικής Τράπεζας Επενδύσεων ), που το ΔΝΤ χαρακτηρίζει ως την ίσως υγιέστερη Τράπεζα Παγκοσμίως με μηδέν ρίσκα , η οποία Τράπεζα τον στηρίζει !
Στα εκάστοτε προβλήματα της ευρύτερης ανατολής, Περσικού κόλπου , η Τουρκία ήταν είναι και θα είναι σημαντικός παράγοντας.
Δεν την απαξιώνουν οι τρίτοι , ούτε πρόκειται. Όσο τους «κάνει τη δουλειά» ο Τούρκος Πρόεδρος, δεν έχουν και λόγο να τον υπονομεύσουν εσωτερικά , για αλλαγή του.
Με τις συνθήκες Λονδίνου – Ζυρίχης ( 1959 ), η Τουρκία είναι εγγυήτρια δύναμη στην Κύπρο, μαζί με την Ελλάδα και την Αγγλία
και επομένως επιμελείται ( εμείς το λέμε προκαλεί ) ως εγγυήτρια για τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων , που η ΕλληνοΚυπριακή πλευρά ( όσο δεν λύνεται το Κυπριακό ),
δεν έχει αποσαφηνίσει πως θα προστατέψει και θα τους αποδώσει τα ενεργειακά οφέλη.
Τουρκικές εταιρίες έχουν τεράστιες επενδύσεις ( Μαρίνες, Τουρισμό, τηλεφωνία, τηλεοπτικές παραγωγές ) στην Ελλάδα και επομένως «παρεμβαίνουν» στην ακόμα προβληματική οικονομία μας.
Επίσης δεν πρέπει να παραβλέπεται το θέμα της προσπάθειας Τουρκοποίησης των Ελλήνων Μουσουλμάνων της Θράκης και το κατά πόσον το μοντέλο « Κοσόβου»
και η συμφωνία των Πρεσπών, θα μπορούσαν μαζί με τις ΕΟΖ ( ελεύθερες οικονομικές ζώνες ), να λειτουργήσουν ως «δούρειος ίππος» στην περιοχή.
Στο εσωτερικό του , ο Τούρκος Πρόεδρος, δείχνει ισχυρός, αφού έχει εκκαθαρίσει Κεμαλιστές και Γκιουλενιστές,
ενώ με αφορμή τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές κάνει εσωκομματικές εκκαθαρίσεις , ετοιμάζει «αναδόμηση» κυβερνητική
και ίσως μετά το «παρκάρισμα» του Γιλντιρίμ στη Δημαρχεία της Πόλης , – ακόμα και σε περίπτωση που τελικά αυτός ηττηθεί στις 23 Ιουνίου -,
ίσως να βρεί ευκαιρία να τον απονευρώσει τελείως (όπως έκανε με πολλούς συνεργάτες του στο παρελθόν βλ. Νταβούτογλου κλπ ) .
Ειδικά στο θέμα αυτό, μην αποκλείσουμε την περίπτωση , στα επόμενα χρόνια, να δούμε προσεταιρισμό του Ιμάμογλου από τον Τούρκο Πρόεδρο, όσο απίθανο και ν’ ακούγεται σήμερα.
Επιπλέον των «φανερών» και προφανών, σίγουρα υπάρχει και η μυστική διπλωματία και σχέσεις , που βασικά αγνοούμε, έστω και εάν πιθανολογούμε.
Αν κάποιος εν συντομία αθροίσει τα παραπάνω βλέπει πως ο Τούρκος Πρόεδρος έχει πολλές εναλλακτικές και πεδία να παίξει,
ΔΕΝ είναι καθόλου στριμωγμένος και καθόλου απρόβλεπτος, αλλά πλήρως προβλέψιμος και ότι λέει το κάνει, ενώ εάν πάρει F35 & Patriot αυτομάτως όλα θα γίνουν μέλι γάλα με τις ΗΠΑ.
Μην βαυκαλιζόμαστε, τα πάντα είναι συμφέρον και συναλλαγή.
Έστω και εάν «θυμώσει» η Ρωσία με τους S-400, πάλι ο «επιτήδειος Ουδέτερος» ( βλ. ομώνυμο βιβλίο του Frank Weber, 1985, εκδ. ΓΕΣ, για την Τουρκία) , θα βρεί τον τρόπο να βρεθεί στο τραπέζι των κερδισμένων και να συνδυάσει και τα δύο !
Η Ελλάδα, με το υψηλό φρόνημα των ΕΔ και την εκπαίδευση/εμπειρία τους, διατηρώντας το sea power ( θαλάσσια ισχύ ) και τις συμμαχίες της,
δεν θα έπρεπε να φοβάται τίποτα, εν τούτοις το Πολιτικό προσωπικό της, διακατέχεται διαχρονικά από φανερά φοβικά σύνδρομα. Δεν θα έπρεπε.
Μπορεί να αφοπλίζει την Τουρκία με διπλωματικές παρεμβάσεις και επίδειξη της ισχύος και της ενότητας, χωρίς να κάνει πολεμική σύγκρουση ( εξάλλου κανέναν δεν συμφέρει στην παρούσα κάτι τέτοιο ).
Έχω ενδοιασμούς εάν η χώρα μας Πολιτικά το κάνει και το εννοεί αυτό.
Παρά τους βερμπαλισμούς της άλλης πλευράς και τις απειλές σε όλα τα μέτωπα, πιστεύω πως δεν θα έχουμε κάποιο επεισόδιο στυλ Ιμίων, ή εισβολής στην Κύπρο ( έδαφος ), απευχόμενος τυχόν ατύχημα. Πιθανολογώ πως μετά τα μέσα Ιουλίου, όλο αυτό θα καταλαγιάσει , με επάνοδο ίσως το φθινόπωρο.
Αναφορικά με την γεώτρηση στην Κυπριακή ΑΟΖ, θεωρώ πως δεν θα γίνει τελικά, ή δεν θα προχωρήσει ολοκληρωτικά, ούτε «φοβικά» να την θεωρούμε Αττίλα ! Το θεωρώ υπερβολικό προς το παρόν.
Στην ένσταση πως παραβιάστηκε η Κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία αντιτείνει τη σχέση που έχει με το ψευδοκράτος, η οποία τη «νομιμοποιεί » ως εγγυήτριά τους να το κάνει.
Η Επίλυση σε μια τέτοια αντιδικία, δεν θα γίνει με απλές ρηματικές δηλώσεις, κυρώσεις ή/και πόλεμο , αλλά σε τραπέζι διαπραγματεύσεων. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, η Τουρκία μόνο κερδισμένη έχει να βγεί.
Αυτή τη στιγμή δεν έχει κάτι, ενώ από το τραπέζι, θα φύγει με κάποιο κέρδος – Αλισβερίσι πλήρες !
Ερωτ.: Υπάρχει περίπτωση να οδηγηθούμε σε στρατιωτική σύρραξη ;
Απ. : Όπως ανέφερα και παραπάνω δεν το πιθανολογώ. Παρά τους βερμπαλισμούς και τις απειλές σε όλα τα μέτωπα, πιστεύω πως δεν θα έχουμε κάποιο επεισόδιο στυλ Ιμίων,
ή εισβολής στην Κύπρο ( έδαφος, όπως το 1974 ), απευχόμενος τυχόν ατύχημα.
Πιθανολογώ πως μετά τα μέσα Ιουλίου, όλο αυτό θα καταλαγιάσει , λόγω Τουριστικής περιόδου, με επάνοδο ίσως το φθινόπωρο.
Θα μου πεί κάποιος πως η εισβολή στην Κύπρο είχε γίνει Ιούλιο. Σωστά, όμως τότε η Τουρκία δεν ήταν αυτή που είναι σήμερα,
με τεράστιο ( φθηνό αυτή τη στιγμή ) Τουρισμό και το μεγαλύτερο αεροδρόμιο στον Κόσμο, ενώ είχε κυβερνώντες Κεμαλικής σκέψης/ εθνικισμού
και όχι Οθωμανικής όπως είναι ο νυν Τούρκος Πρόεδρος, με την ανοχή, αν όχι επικουρία των ΗΠΑ και τα λάθη της Ελληνικής χούντας.
Οποιαδήποτε πολεμική της σύγκρουση θα επέτεινε τα εσωτερικά της προβλήματα και ούτε το σθένος , ούτε η Ισλαμική Τράπεζα Επενδύσεων θα μπορούσαν να την σώσουν. Η Τουρκία έναντι όλων δεν θα είναι ποτέ .
Ερωτ.: Η γεώτρηση δημιουργεί τετελεσμένα. Επιδιώκει μόνο να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
Απ.: Η γεώτρηση μπορεί να δημιουργήσει τετελεσμένα , αν και θεωρώ πως δεν θα γίνει τελικά, ή δεν θα προχωρήσει ολοκληρωτικά στην παρούσα.
Στην ένσταση της Κυπριακής, Ελληνικής και δυτικής πλευράς, πως παραβιάστηκε η Κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία αντιτείνει την εγγυητική σχέση που έχει με το ψευδοκράτος,
η οποία τη «νομιμοποιεί » να κάνει τη γεώτρηση αυτή. Είναι η « νομιμοφανής» αιτιολογία , όπου οι Τουρκοκύπριοι χρησιμοποιούνται ως όχημα διείσδυσης .
Όπως προανέφερα, η επίλυση μιάς τέτοιας αντιδικίας, δεν θα γίνει με απλές ρηματικές δηλώσεις, κυρώσεις ή/και πόλεμο , αλλά σε τραπέζι διαπραγματεύσεων.
Αν συμβεί κάτι τέτοιο, η Τουρκία μόνο κερδισμένη έχει να βγεί. Αυτή τη στιγμή δεν έχει κάτι, ενώ από το τραπέζι, θα φύγει με κάποιο όφελος.
Σε αυτό το «τραπέζι» δεν θα πρέπει να κάτσει η πλευρά μας ( Κύπρος/ Ελλάδα ) υπό τέτοια πίεση.
Ερωτ.: Μπορεί να υπάρξει διπλωματική λύση; Και αν ναι ποια;
Απ.: Πάντα υπάρχουν διπλωματικές λύσεις. Ακόμα και οι πόλεμοι στο τέλος με διπλωματικές συμφωνίες τελειώνουν.
Οι συνολικές λύσεις που θέλει η Τουρκία είναι: F35, S400, γεωτρήσεις και οφέλη υπέρ των Τουρκοκυπρίων ( δηλ της ιδίας ), συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και «Κοσοβοποίηση» της Θράκης,
καθώς και να χαίρει παγκόσμιου κύρους ως «νέα Οθωμανική αυτοκρατορία» ( εδώ υπάρχει και η φιλοδοξία του Τούρκου Προέδρου να γίνει ο νέος ιστορικός ηγέτης που θα αντικαταστήσει τα πορτραίτα του Κεμάλ με τα δικά του ! )
– Θα την αφήσει η Δύση , αλλά ακόμα και η Ρωσία, η Κίνα, το Ισραήλ να κάνει η Τουρκία κάτι τέτοιο ;
Λόγω της ιστορικής εμπειρίας , δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στους συμμάχους μας.
Εύκολα θα μας πίεζαν να εκχωρήσουμε αρκετά από τα παραπάνω σ’ ένα διπλωματικό τραπέζι λύσεων, εφόσον θα ήταν πρωτίστως για το συμφέρον τους, ειδάλλως θα είναι (όπως πάντα) σύμμαχοι στα λόγια, χωρίς ουσιαστική υπέρ μας παρέμβαση.
Ποια θα ήταν η συμφέρουσα διπλωματική λύση για την Ελλάδα ; Υπ’ αυτές τις συνθήκες, καμία !
Θεωρώ πως δεν πρέπει να κάτσουμε σε τραπέζι προαποφασισμένων λύσεων, παρότι Πολιτικοί μας όλων των κομμάτων κινδυνολογούν για απώλειες και δυσάρεστες λύσεις.
Το ροκάνισμα του χρόνου, η αλλαγή του κέντρου βάρος της θεματολογίας και της ατζέντας που θέτει η γείτονα , στιγμιαία μας ωφελούν.
Σε βάθος χρόνου , παρακολουθώντας τις εξελίξεις (και στα εσωτερικά της Τουρκίας ) , ίσως έχουμε καλύτερα αποτελέσματα συζητήσεων προς το συμφέρον μας. Όχι όμως στην παρούσα.
Είμαι υπέρ του άμεσου διαλόγου με την Τουρκία για το κοινό μας συμφέρον και όχι των τρίτων διαμεσολαβητών, στις δε περιπτώσεις που θα είναι ( και είναι) κακόπιστη η γείτονα ,
το μόνο που αντιλαμβάνεται και σέβεται ως «τίμια στάση» απέναντί της, είναι η ενότητά μας, το σθένος, η ισχυρή στρατιωτικά και διπλωματικά Ελλάδα, με ισχυρή οικονομία και συμμαχίες ισότιμες και όχι εξαρτώμενες όπως είμαστε σήμερα !
Ερωτ.: ΗΠΑ και ΕΕ μπορούν να ασκήσουν πίεση στον Ερντογάν;
Απ.: Αν το θέλουν φυσικά , αλλά το θέλουν ;
Πολύ αμφιβάλω .
Καμία κύρωση δεν της έχουν επιβάλει , όπως άμεσα έκαναν στα Ρωσο-Ουκρανικά ! Επιχειρηματίες και επιστήμονες των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Κίνας, της Ρωσίας, του Αραβικού κόσμου και όχι μόνον ,
εργάζονται και επενδύουν στην Τουρκία, που «κρατάει» και εκατομμύρια προσφύγων.
Πόσο έτοιμοι είναι οι παραπάνω να φτάσουν σε ρήξη με την Τουρκία ; Νομίζω στην παρούσα χρονική στιγμή, καθόλου.
