Υπεγράφη η σύμβαση για την αξιοποίηση του Πύργου του Πειραιά, με το γραφείο PILA να επιλέγεται μέσα από διαγωνισμό για τον επανασχεδιασμό της πρόσοψής του
Ο Πύργος του Πειραιά είναι το ψηλότερο κτίριο στο λιμάνι του Πειραιά και το δεύτερο ψηλότερο στην Ελλάδα, μετά τον Πύργο της Αθήνας. Με ύψος 84 μέτρα, η παρουσία του κυριαρχεί στην εικόνα του λιμανιού για 45 χρόνια.
Ο αρχικός Πύργος σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Ι. Βικέλα, Γ. Μολφέση και Αλ. Λοΐζο και ολοκληρώθηκε το 1975, αλλά το εσωτερικό του δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ εκτός από τους τρεις πρώτους ορόφους.
Το 2020 ο Δήμος του Πειραιά ήρθε σε συμφωνίαμε κοινοπραξία επενδυτών για τη μετατροπή της υπάρχουσας δομής σε γραφεία, χώρους λιανικού εμπορίου και εστιατόρια, καθώς και για την αναβάθμιση της πρόσοψης του κτιρίου. Η κοινοπραξία αποτελείται από την Dimand SA μαζί με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕBRD) και την Prodea Investments.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο PILA του Ηλία Παπαγεωργίου και Χριστίνας Παπαλεξανδρή, με έδρα την Αθήνα και τη Νέα Υόρκη, κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό με πρόσκληση για τον επανασχεδιασμό της πρόσοψης του Πύργου Πειραιά και μας την παρουσιάζουν.
Σχετικά με την πρόταση σχεδιασμού
Η αφύπνιση του «κοιμισμένου γίγαντα», όπως συχνά αποκαλείται η εγκαταλελειμμένη κατασκευή, συμπίπτει με τη μεταμόρφωση του Πειραιά σε μια σύγχρονη αστική γειτονιά. Εκτός από έναν παγκόσμιο κόμβο μεταφορών, ο Πειραιάς μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε μια από τις πιο συναρπαστικές γειτονιές για κατοίκηση, εργασία και πολιτιστικές εμπειρίες.
Η σχεδιαστική πρόταση του γραφείου PILA επαναπροσδιορίζει τον Πύργο, μετατρέποντάς τον σε ένα δυναμικό τοπόσημο που αντανακλά την ενέργεια της περιοχής του Πειραιά. Η πρόσοψη έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε ο Πύργος να συνδιαλέγεται δυναμικά με την καθημερινή ζωή της πόλης, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής αλλά και των ίδιων των χρηστών του. Η προτεινόμενη όψη ισορροπεί τη μεγάλη κλίμακα του Πύργου με τη μικρότερη κλίμακα της πόλης, ενώ παράλληλα οριοθετεί φιλόξενους εξωτερικούς χώρους και ευκαιρίες για να βιώσει κανείς τη μοναδική θέα στο λιμάνι. Βελτιώνει επίσης την εμφάνιση του δρόμου, εισάγοντας στοιχεία βλάστησης σε μια γειτονιά με μικρή παρουσία πρασίνου.
Ο σχεδιασμός της πρόσοψης θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός ευχάριστου και σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας, στην ευημερία των χρηστών του Πύργου και στη βελτίωση της εμπειρίας μέσα σε ένα περιβάλλον με μαγική θέα στο αττικό λεκανοπέδιο και τη θάλασσα.
Η πρόταση αναδεικνύει πολλαπλές κλίμακες εμπειρίας. Αφενός, πρόκειται για ένα τοπόσημο στον ορίζοντα αναγνωρίσιμο από τις γύρω περιοχές – πλήρως εναρμονισμένο, αφετέρου, στα μάτια των περαστικών.
«Η αναγέννηση του Πύργου είναι σημαντική όχι μόνο για τον Πειραιά αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, καθώς υποδηλώνει ότι το κέντρο βάρους της πόλης μετακινείται σταδιακά αλλά σταθερά πιο κοντά στη μοναδική ακτογραμμή της», δήλωσε ο Ηλίας Παπαγεωργίου, επικεφαλής του γραφείου PILA.
Η προτεινόμενη όψη αποτελείται από ένα σύστημα σκίασης κατακόρυφων και οριζόντιων περσίδων, το οποίο τυλίγει τον όγκο του Πύργου. Κάθε κατακόρυφη περσίδα μετατοπίζεται οριζόντια από τον ένα όροφο στον άλλο, δημιουργώντας ένα μοτίβο σπείρας που τυλίγεται γύρω από το κτίριο. Το μοτίβο φαίνεται να ολισθαίνει απαλά από τη μία πρόσοψη στην άλλη, δίνοντας την εντύπωση ενός τεράστιου πέπλου που ντύνει τον Πύργο και δημιουργώντας παράλληλα μια δυναμική οπτική εμπειρία που μεταμορφώνεται συνεχώς, ανάλογα με τις γωνίες θέασης από τον παρατηρητή.
Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει την ιδιαίτερη επεξεργασία των όψεων, ανάλογα με τις απαιτήσεις προσανατολισμού, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζει μια ενοποιημένη αντίληψη του όγκου. Για να τονιστεί περαιτέρω η κίνηση της πρόσοψης, οι κατακόρυφες περσίδες περιστρέφονται καθώς ανεβαίνουν προς την κορυφή της δομής. Η περιστροφή των περσίδων έχει σχεδιαστεί για να βελτιστοποιεί την απόδοση σκίασης του κτιρίου και να ενισχύει την πανοραμική θέα του. Οι περσίδες των νοτιοδυτικών και νοτιοανατολικών προσόψεων περιστρέφονται, για να προσφέρουν ανεμπόδιστη θέα στο νερό και το λιμάνι, ενώ οι περσίδες των βορειοδυτικών και βορειοανατολικών όψεων προσανατολίζονται προς το κέντρο της Αθήνας.
Ο σχεδιασμός του συστήματος σκίασης είναι αποτέλεσμα μιας φιλόδοξης στρατηγικής βιωσιμότητας και εξοικονόμησης ενέργειας. Μετά από μια σχολαστική ηλιακή μελέτη, οι κάθετες και οριζόντιες περσίδες του Πύργου σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να μειώνουν την ηλιακή έκθεση των όψεων κατά 50%, με αποτέλεσμα την εκτιμώμενη μείωση κατά 20% των συνολικών ενεργειακών απαιτήσεων.
16°
