Η καταστροφική για το Χρηματιστήριο 5ετία και τα νέα δεδομένα

Του Νίκου Χρυσικόπουλου

Δε αποτελεί μυστικό πως η χρηματιστηριακή αγορά έζησε ορισμένες από τις χειρότερες στιγμές της κατά την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η αναστολή λειτουργίας του ελληνικού χρηματιστηρίου για έναν περίπου μήνα, το καλοκαίρι του 2015, λόγω της επιβολής ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) και η κατάρρευση των τραπεζικών τίτλων, αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης που οδήγησε σε νέα δημοσιονομικά μέτρα, του κύματος εκροών καταθέσεων που προηγήθηκε και της ανάγκης για νέα, τρίτη, ανακεφαλαιοποίηση, θα παραμείνουν βαθιά χαραγμένα στην ιστορία του Χρηματιστηρίου.

Ορισμένοι, βέβαια, είχαν προειδοποιήσει. Αρκετοί ενθυμούνται το περίφημο email του Γιόερκ Σπόνερ (Joerg Sponer), αναλυτή της Capital Group of Companies, μετά την επίσκεψη Μηλιού – Σταθάκη στο Λονδίνο τον Νοέμβριο του 2014. Ο Σπόνερ, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, ανέφερε πως "όλοι όσοι βγήκαν από τη συνάντηση με Σταθάκη - Μηλιό, θέλουν να πουλήσουν τα πάντα στην Ελλάδα".

Το εσωτερικό mail ανάγκασε τότε τον επενδυτικό οίκο να εκδώσει ανακοίνωση στην οποία ανέφερε πως πολιτική της είναι "να μην σχολιάζουμε οποιαδήποτε προσωπική και ιδιωτική επικοινωνία των επενδυτών μας. Ο κ. Σπόνερ είναι αναλυτής και ένας από τους περίπου 300 επενδυτές που δουλεύουν για την Capital Group. Η Capital Group δεν έχει επίσημη θέση για την εσωτερική πολιτική κατάσταση της Ελλάδας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας".

Όσα ακολούθησαν, ωστόσο, επιβεβαίωσαν τη στάση αυτή. Η Capital Group of Companies, από τους "παραδοσιακούς" long players της ελληνικής αγοράς, με μετοχικές τοποθετήσεις σε ορισμένες από τις πλέον εμβληματικές εταιρείες της ελληνικής οικονομίας, ξεκίνησε τότε να πουλά σταθερά ελληνικούς τραπεζικούς τίτλους, των Eurobank και Πειραιώς κυρίως, αλλά και ΟΤΕ, Jumbo και άλλους.

Η Capital δεν ήταν η μόνη. Παρά τη μετέπειτα "στροφή” της κυβέρνησης, τη νέα επώδυνη οικονομικά συμφωνία και όλα τα μέτρα που ψηφίστηκαν, τα ξένα κεφάλαια συνέχισαν να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως μια χώρα με αριστερή κυβέρνηση και πολλοί long term επενδυτές όλη αυτή την περίοδο έβαλαν την Ελλάδα στο περιθώριο, ανοίγοντας το δρόμο σε βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα funds που "σόρταραν” χωρίς τέλος αγορά και μετοχές.

Και όχι άδικα. Το 2015 το Χρηματιστήριο έκλεισε με ετήσιες απώλειες 24,5%, από τις χειρότερες τότε επιδόσεις διεθνώς, με τις τιμές δεκάδων μετοχών να κατρακυλούν. Το 2016 η άνοδος ήταν οριακή, κατά 2,5%. Την επόμενη χρονιά, φυσιολογικά, επιχειρήθηκε να καλυφθεί το χαμένο έδαφος και το Χρηματιστήριο έκλεισε με άνοδο 24%. Ακολούθησε νέα πτώση το 2018 κατά 25%, ενώ από την αρχή του 2019 μέχρι και πριν την Κυριακή των ευρωεκλογών, ο Γενικός Δείκτης βρισκόταν σε θετικό έδαφος, απόρροια, βέβαια, της προεξόφλησης της αγοράς για αλλαγή πολιτικού σκηνικού.

Συνολικά, από τις Ευρωεκλογές στις 25 Μαΐου 2014 (και τις 1.171 μονάδες), όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε νικητής (με 26,26%) και ουσιαστικά σηματοδοτείται η τότε αλλαγή σελίδας, μέχρι τον εφετινό Μάιο (και τις 725 μονάδες της τελευταίας συνεδρίασης πριν τις εκλογές), όπου το εκλογικό αποτέλεσμα αποδοκίμασε την κυβερνητική πολιτική, οδηγώντας τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, το Ελληνικό Χρηματιστήριο έχασε το 36% της αξίας του.

Δεν ήταν, όμως, μόνο οι απώλειες στο ταμπλό, με κάποιες εξαιρέσεις εισηγμένων. Η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά μίκρυνε αισθητά, έπαψε να συγκαταλέγεται στις ανεπτυγμένες και υποβιβάστηκε στις "προηγμένες αναπτυσσόμενες" (Advanced Emerging market), εμβληματικοί για τη χώρα επιχειρηματικοί όμιλοι μετέφεραν την έδρα και το κύριο listing τους σε άλλα χρηματιστήρια, ενώ αθρόες ήταν οι αποχωρήσεις εταιρειών από το ταμπλό.

Το κυριότερο; η ελληνική αγορά έχασε το μεγαλύτερο μέρος ενός άνευ προηγουμένου ράλι στις διεθνείς αγορές, υποκύπτοντας στα δεινά των τραπεζικών ανακεφαλαιοποιήσεων και της εσωστρέφειας. Η κρίση εμπιστοσύνης που προκάλεσε η υπόθεση της Folli Follie και οι χειρισμοί θεσμικής αντιμετώπισής της αποτέλεσε ακόμη ένα πλήγμα για την αγορά.

Τι δείχνει το ράλι

Από την πρώτη στιγμή, το σύνολο των ξένων οίκων και εγχώριων ΑΧΕΠΕΥ είχαν επισημάνει πως μια κυβέρνηση ΝΔ θα ήταν περισσότερο φιλική προς την αγορά και τις επιχειρήσεις από ότι αυτή του ΣΥΡΙΖΑ. Η προοπτική επανεκκίνησης σημαντικών επενδύσεων και ιδιωτικοποιήσεων που είχαν βρεθεί σε τέλμα, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση θετικών μέτρων για αγορά και επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων, είχαν εντοπιστεί ως οι καταλύτες για την αλλαγή του μομέντουμ για τα ελληνικά assets.

Ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο οι οίκοι είχαν χαρακτηρίσει το σενάριο των πρόωρων εκλογών ως το βασικό καταλύτη για την ενεργοποίηση ενός ισχυρού ράλι στο ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς η εξέλιξη αυτή θα ενεργοποιούσε το ενδιαφέρον των (ξένων) επενδυτών προς την Ελλάδα οδηγώντας σε νέο άλμα στις τραπεζικές μετοχές και σε σημαντικό re-rating, καθώς και σε αυξημένες τοποθετήσεις στις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης και υψηλής ρευστότητας.

Η εκτίμηση αυτή ήδη αποτυπώνεται στο ταμπλό, με το εντυπωσιακό χθεσινό +6% του Γενικού Δείκτη και το +12% του τραπεζικού. Ο χρόνος μέχρι τη διεξαγωγή των εθνικών εκλογών (στις 7 Ιουλίου, το πιθανότερο) είναι επαρκής για να συντηρήσει την ανοδική τάση, η οποία θα διαχυθεί και στις μετοχές μικρότερων κεφαλαιοποιήσεων, ενώ ένα δεύτερο, ακόμη πιο ισχυρό, κύμα στο χρηματιστηριακό ράλι αναμένεται σε περίπτωση σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης από την Νέα Δημοκρατία.

Nikos.chrissikopoulos@capital.gr